مقالات

سونوگرافی چیست؟

 ۱۴۰۱/۰۴/۰۵
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ انواع سونوگرافی چیست؟ این روش تشخیص چه زمانی به بیمار توصیه می‌شود؟ آمادگی‌های قبل از آن چیست؟

 تصویر برداری در صنعت پزشکی تحول عظیمی به وجود آورد. روش‌های گوناگون تصویربرداری در کنار عملیات دیگر مانند آزمایش‌های گوناگون تشخیص بیماری را سریع و دقیق می‌کند.با ما همراه باشید تا در این مقاله از سایت دکتر وهاب آقایی شما را با مطالبی از جمله سونوگرافی چیست؟، انواع سونوگرافی و قیمت سونوگرافی آشنا کنیم.

اولین دستگاه‌های تصویر برداری، دستگاه رادیولوژی  بود. که ساختار آنها بر پایه اشعه ایکس کار می‌کرد که به ولتاژ بسیار بالا نیاز داشتند و بسیار ساده‌تر از نوع امروزی می‌باشند. ولتاژ بالا در این دستگاه مشکلات زیادی را مانند قطعی برق در کل شهر را نیز برای فقط یک تصویر برداری به وجود می‌آورد البته به دلیل ولتاژ پایین برق شهری این مشکل به وجود می‌آمد. امروزه این مشکل بر طرف گردیده است و این تکنولوژی همانند همه تکنولوژی پیشرفته زیادی کرده است.
طی پیشرفت علم تصویر برداری علاوه برتصویر برداری با پایه اشعه ایکس از امواج فراصوت و الکترومغناطیسی نیز استفاده می‌شود. که البته هر کدام طبق دستور پزشک و آمادگی بیمار مورد استفاد ه قرار می‌گیرد.

فهرست مطالب مقاله

 سونوگرافی چیست؟

سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام‌ها، بافت‌ها و سایر ساختارهای داخل بدن استفاده می‌کند. برخلاف اشعه ایکس، سونوگرافی از هیچ تشعشعی استفاده نمی‌کند. سونوگرافی همچنین می‌تواند قسمت‌هایی از بدن را در حال حرکت نشان دهد، مانند ضربان قلب یا جریان خون در رگ های خونی.

دو دسته اصلی سونوگرافی وجود دارد: سونوگرافی بارداری و سونوگرافی تشخیصی.

سونوگرافی بارداری برای بررسی نوزاد متولد نشده استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند اطلاعاتی در مورد رشد، تکوین و سلامت کلی نوزاد ارائه دهد.

سونوگرافی تشخیصی برای مشاهده و ارائه اطلاعات در مورد سایر قسمت‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. قسمت‌هایی نظیر قلب، رگ‌های خونی، کبد، مثانه، کلیه‌ها و اندام‌های تناسلی زنانه.

یک دانشمند ایتالیایی با دقت بر توانایی پرواز خفاش‌ها در شب و برخورد نکردن با موانع متوجه شد که این حیوان به جای نور با استفاده از امواج صوتی و صدا راهنمایی می‌شود. این امواج قابل تشخیص برای انسان‌ها نیست و این امواج را به نام کاشف آن اولتر اسوند نامیدند. سابقه استفاده از فرا صوت یا اوالتر اسوند از پیدا کردن زیر دریایی‌های دشمن به دست فرانسوی‌ها می‌باشد، که برای پیدا کردن بقایای کشتی تایتانیک نیز از این روش استفاده کردند.

از سونوگرافی برای چه کاری استفاده می‌شود؟

بسته به نوع سونوگرافی و اینکه کدام قسمت از بدن در حال بررسی است، می توان از سونوگرافی استفاده های مختلفی کرد.

سونوگرافی بارداری برای دریافت اطلاعات در مورد سلامت جنین متولد نشده انجام می‌شود. ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:

  •        تایید بارداری
  •        بررسی اندازه و موقعیت نوزاد متولد نشده
  •        بررسی کنید تعداد نوزادانی که در رحم هستند. 
  •        تخمین مدت زمان بارداری که به عنوان سن حاملگی شناخته می‌شود.
  •        بررسی علائم سندرم داون که شامل ضخیم شدن پشت گردن نوزاد است.
  •        بررسی نقایص مادرزادی در مغز، نخاع، قلب یا سایر قسمت‌های بدن
  •      بررسی مقدار مایع آمنیوتیک مایع آمنیوتیک مایع شفافی است که در دوران بارداری نوزاد متولد نشده را احاطه می کند و از کودک در برابر آسیب‌های بیرونی و سرما محافظت می‌کند. همچنین به رشد ریه و رشد استخوان کمک می‌کند.

سونوگرافی تشخیصی ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:

  •        بررسی سرعت و سطح طبیعی جریان خون
  •        بررسی ساختار قلب
  •        بررسی انسداد در کیسه صفرا
  •        بررسی غده تیروئید را از نظر سرطان یا رشد توده غیر سرطانی 
  •       بررسی وجود ناهنجاری در شکم و کلیه‌ها 

فایده استفاده از سونوگرافی

به دلیل وجود اشعه ایکس در رادیولوژی در بعضی موارد با اینکه دوز این اشعه بسیار کم بوده است. اما خطراتی به همراه داشته است. از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده می‌کنند. از تصویربرداری برای مواردی مانند تصویربرداری از زنان باردار و جنین استفاده می‌شده است. که در بعضی موارد این اشعه جنین را دچار مشکل می‌کرده و باعث نارسایی جنین نیز می‌شده است. به همین خاطر با پیشرفت علم از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده کردنند.
در واقع با به بوجود آمدن این روش و استفاده از امواج فراصوت این چنین مشکلات تا مقدار زیادی حل گردیده تا جایی‌که امروزه برای مشاهده سلامت جنین از سونوگرافی استفاده می‌شود. با این روش بعضی از کم و کاستی‌های اشعه ایکس نیز مانند عدم توانایی در تصویر برداری از بافت‌های نرم مثل طحال، کبد و کلیه از بین رفته است ولی با این وجود هنوز اشعه ایکس در بعضی موارد ارجحیت دارد و پزشک مربوطه با توجه به نوع بیماری تشخیص می‌دهد که از کدام نوع استفاده نماید.

این آزمایش کاربردهای بسیار زیادی در تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها دارد و  به دلایل متعددی انجام می‌شود که عبارتنداز:

  • مشاهده تخمدان‌ها و رحم در زمان بارداری و نظارت بر روند رشد و تکامل جنین
  • تشخیص مشکلات مثانه
  • ارزیابی جریان خون در بخش‌ها و اندام‌های مختلف بدن
  • کمک به انجام بیوپسی در تشخیص و درمان انواع تومورها
  • آزمایش توده‌های پستانی
  • بررسی غده تیروئید
  • بررسی مشکلات دستگاه تناسلی مردانه و غده پروستات
  • بررسی التهاب مفاصل (Synovitis)
  • تشخیص بیماری متابولیک استخوان
مطالب مفید: عمل برداشتن رحم

معرفی انواع سونوگرافی

این آزمایش انواع مختلفی دارد که در زیر برخی از انواع سونوگرافی ذکر می شود و بصورت مختصر توضیح داده می‌شود.

سونوگرافی حاملگی 

سونوگرافی در دوران بارداری به دلایل مختلفی انجام می‌شود تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل شود. این آزمایش معمولاً به دلایل پزشکی و به دنبال بروز علائم مشکوک در فرد انجام می‌شود اما گاهی نیز سونوگرافی حاملگی صرفاً برای تعیین جنسیت نوزاد انجام می‌شود. اگر چه سونوگرافی برای زنان باردار کاملاً بیخطر است اما به طور کلی توصیه پزشکان این است که این تصویربرداری تنها در موارد ضروری انجام شود.

سونوگرافی سه ماهه اول بارداری

دوازده هفته اول بارداری نقش بسیار مهمی در تشکیل کامل و سالم اندام‌های مختلف جنین دارد. در طول سه ماهه اول بارداری سونوگرافی به دلایل زیر انجام می‌گردد:

  • معاینه رحم، تخمدان ها، دهانه رحم و واژن به منظور تشخیص ناهنجاری های دوران بارداری
  • تأیید قطعی بارداری
  • چک کردن ضربان قلب جنین
  • چک کردن هرگونه رشد غیر عادی در جنین
  • بررسی امکان وقوع بارداری خارج از رحم
  • و غیره

سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم حاملگی

سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم

در سه ماهه دوم بارداری تقریباً همه اندام‌های اصلی جنین از جمله دست و پاها و همچنین اندام تناسلی تشکیل شده شده است و به مرور زمان از بعد از هفته دوازدهم تشخیص جنسیت جنین امکان پذیر می‌شود. دلیل اصلی مراجعه زنان در این مقطع از بارداری، انجام سونوگرافی تعیین جنسیت است. سونوگرافی بارداری در سه ماهه دوم و سوم بارداری به دلایل دیگری از جمله تشخیص سندروم داون در نوزاد، تشخیص نواقص مادرزادی، تشخیص احتمالی سقط جنین و غیره نیز انجام می‌شود. در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما مخاطبان با سونوگرافی بارداری، نحوه تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین به همراه اصطلاحات رایج در آن را توضیح می‌دهیم.

تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین+اصطلاحات رایج

 برای تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین معمولا از پارامتر‌های اندازه گیری استفاده می‌کنند که باید توسط پزشک متخصص انجام شود. اما بسیاری از مادران تمایل دارند قبل از مراجعه به پزشک درمورد نحوه خواندن برگه سونوگرافی و اصطلاحات آن اطلاع کسب کنند. اما سونوگرافی بارداری و جنین نوعی روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از جنین را دراختیار پزشک قرار می‌دهد.

در آزمایش سونوگرافی بارداری پارامترهای بیومتریکی برای اندازه‌گیری از جنین وجود دارد. پارامترهای بیومتریک در تفسیر سونوگرافی بارداری نقش مهمی را دارند.  این پارامتر‌ها در سونوگرافی جنین می‌تواند نحوه رشد کودک را نشان دهد و ناهنجاری‌ها را تشخیص دهد. پارامتر‌های اندازه گیری در سونوگرافی جنین  شامل پارامتر Gs،Ys، Pl و ... است.

پزشک با توجه به مدت بارداری، طبیعی یا غیر طبیعی بودن مقدار اندازه گیری شده در سونوگرافی را تشخیص می‌دهد. اما برای آشنایی تفسیر برخی از این پارامترها در سونوگرافی بارداری می‌توانید به مقاله تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین+اصطلاحات رایج مراجعه کنید.

سونوگرافی تعیین جنسیت

سونوگرافی تعیین جنسیت

 خواندن سونوگرافی تعیین جنسیت و فهمیدن نتایج آن چگونه است؟ بسیاری از زوج‌ها برای تعیین جنسیت نوزاد خود و رسیدن روز مقرر برای سونوگرافی تعیین جنسیت روز شماری می‌کنند. معمولاً سونوگرافی تعیین جنسیت در اواسط بارداری انجام می‌شود. به این سونوگرافی، پایش آناتومی جنین نیز گفته می‌شود و به منظور مشاهده ناهنجاری‌های احتمالی در نوزاد و تعیین جنسیت نوزاد انجام می‌شود.

دقت سونوگرافی تعیین جنسیت به عوامل مختلفی از جمله سن جنین، تجهیزات مورد استفاده و مهارت متخصص سونوگرافی بستگی دارد. با این حال، سونوگرافی تعیین جنسیت جنین در 98 درصد موارد، پسر یا دختر بودن نوزاد را درست نشان می‌دهند. می‌توانید برای آگاهی از نشانه‌هایی که از تفسیر نتایج سونوگرافی بارداری بدست می‌آیند و تعیین کننده جنسیت نوزاد هستند و به شما در خواندن سونوگرافی تعیین جنسیت کمک کند، مقاله سونوگرافی تعیین جنسیت(جنین دختر است یا پسر؟) مطالعه کنید.

در طول سونوگرافی تعیین جنسیت، شما روی تخت مخصوص سونوگرافی دراز کشیده و لباس خود را بالا می‌زنید. سپس متخصص سونوگرافی با استفاده از ژل مخصوص سطح شکم شما را می‌پوشاند و با استفاده از سری مخصوص سونوگرافی اقدام به تصویربرداری از ناحیه لگن و رحم شما می‌کند. تصاویر ثبت شده توسط متخصص سونوگرافی به پزشک متخصص زنان و زایمان شما ارجاع می‌شود تا پزشک در خصوص سلامتی جنین، پسر یا دختر بودن او و همچنین سلامتی شما اظهار نظر کند. بسته به موقعیت قرارگیری جنین در رحم، شما ممکن است صورت، دست‌ها و پاهای نوزاد خود را به راحتی ببینید. از اینکه همه اندام نوزاد خود را به طور کامل ندیدید نگران نشوید چون تفیسر نتایج سونوگرافی بارداری برای افراد مبتدی و ناآشنا گاهاً سخت و ناممکن است. می‌توانید در طول سونوگرافی از تکنسین سونوگرافی یا پزشک خود بخواهید توضیحات لازم را به شما ارائه کند.

مطالب مفید: عفونت رحم، علائم، تشخیص و درمان آن

سونوگرافی nt

سونوگرافی nt

سونوگرافی nt یکی از آزمایشات رایج در پایان سه ماهه نخست بارداری است و به پزشک شما در تشخیص احتمالی ناهنجاری‌های کروموزومی کمک می‌کند. تمرکز این تصویربرداری ناحیه کوچکی در پشت گردن جنین است که به گره نوچال معروف است. در جنین‌هایی که احتمال اختلالات کروموزومی مانند سندروم داون در آن‌ها بالاست، آب میان بافتی در این ناحیه گردن تجمع پیدا می‌کند. البته تشخیص آب میان بافتی در این آزمایش به طور قطعی نشان دهنده وجود مشکل جدی در جنین نیست و تنها در صورت تأیید نتایج سونوگرافی با انجام آزمایش‌های غربالگری ژنتیک می‌توان در خصوص وجود این ناهنجاری‌ها قضاوت کرد.

سونوگرافی سه بعدی

همان طور که گفته شد در دوران بارداری چندین دوره سونوگرافی انجام می‌شود که تعیین جنسیت، کمرنگ‌ترین موضوع مهم در این سونوگرافی‌ها محسوب می‌شود. هدف این سونوگرافی‌ها، چک کردن سلامت جنین و رشد طبیعی آن است. گاهی اوقات در سونوگرافی‌های معمولی مشکلاتی مشاهده می‌شود که برای تعیین صحت و سقم آن‌ها، نیاز به انجام سونوگرافی سه بعدی در حاملگی خواهد بود. البته پیشتر نیز انجام آزمایش غربالگری در زمان خاص خود، مشکلات جنینی و ناهنجاری‌های احتمالی را با درصدی از خطا، مشخص خواهد کرد. در چنین موقعیتی نیز سونوگرافی سه بعدی جنین می‌تواند تکمیلی برای درک و تشخیص بهتر این ناهنجاری‌ها باشد. برای مطالعه کامل مقاله سونوگرافی سه بعدی کلیک کنید.

سونوگرافی داپلر چیست؟

سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر یک روش تصویربرداری است که برای نشان دادن حرکت خون در رگ‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای این کار از امواج صوتی استفاده می‌شود. سونوگرافی داپلر به پزشکان کمک می‌کند تا بدون استفاده از اشعه‌ی ایکس یا هرگونه تزریق، بتوانند از آنچه درون رگ‌های بیمار در حال روی دادن است اطلاعات لازم را بدست بیاورند.

با انجام سونوگرافی داپلر می‌توان از مشکلاتی مانند لخته شدن خون، نارسایی وریدی، انسداد شریانی، بیماری‌های مادرزادی قلبی و تنگی شریان کاروتید و نقص دریچه قلب و .... اطلاعات مفید و مورد نیاز پزشکان را بدست آورد.

سونوگرافی داپلر عروق

سونوگرافی داپلر عروق یک آزمایش غیر تهاجمی است که به منظور تخمین میزان جران خون در عروق خونی انجام می‌پذیرد. در این آزمایش با استفاده از پرتوهای صوتی با فرکانس بالا، از گلبول های قرمز و سایر اجزای خون تصویربرداری می‌شود تا مشکلات مختلف عروق از جمله گرفتگی رگ‌های مختلف خونی شناسایی شود.

سونوگرافی داپلر بیضه

سونوگرافی بیضه یکی از روش‌های رایج تصویربرداری به منظور تشخیص ناهنجاری‌های بیضه در مردان است. پزشک شما ممکن است به دلایل زیر سونوگرافی بیضه را تجویز کند:

  • تشخیص به موقع پیچش بیضه‌ها
  • بررسی میزان آسیب‌ها و صدمات فیزیکی وارد شده به بیضه‌ها
  • تشخیص احتمالی توده‌های مشکوک سرطانی در بیضه‌ها
  • تشخیص دلیل احتمالی درد و التهاب بیضه‌ها
  • و غیره

غده تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل است که در زیر ناحیه گردن قرار گرفته و وظیفه تولید هورومون اصلی سوخت و ساز بدن را به عهده دارد. سونوگرافی غده تیروئید به منظور تشخیص ناهنجاری‌ها یا توده‌های سرطانی غده تیروئید انجام می‌شود تا در صورت لزوم نسبت به درمان سرطان تیروئید سریع‌تر اقدام شود. این سرطان جزء سرطان‌های قابل درمان است که در صورت تشخیص به موقع می‌توان راهکارهای مناسبی برای کنترل پیشرفت و درمان آن اتخاذ نمود.

مقاله کامل تفسیر سونوگرافی تیروئید و گردن
مطالب مفید: نمونه برداری FAN تیروئید چیست؟

سونوگرافی کبد چرب

کبد چرب یکی از عارضه‌های شایع زندگی مدرن به خصوص در مردان است که می‌تواند سبب التهاب و مرگ سلول‌های کبدی و در نتیجه فیبروز کبدی شود. برای تشخیص به موقع کبد چرب از سونوگرافی کبد به عنوان یک راهکار تشخیصی سریع، ارزان و مؤثر استفاده می‌شود. نتایج سونوگرافی کبد چرب به چهار دسته از خفیف تا خطرناک دسته بندی می‌شود که طبقه چهارم سیروز کبدی است که به معنای از بین رفتن بخش مهمی از کبد و نیاز به انجام جراحی پیوند کبد می‌باشد. در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما با کبد، درباره نحوه تفسیر سونوگرافی کبد مطالبی آورده می‌شود.

تفسیر آزمایش سونوگرافی کبد + اصطلاحات

 سونوگرافی کبد یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌های مختلف و مشکلات  کبد  است. این روش تشخیصی اغلب توسط پزشکان برای بیماران کبدی تجویز می‌شود. بعد از انجام آن هم رادیولوژیست بر طبق تصاویری که مشاهده می‌کند، نتایج سنوگرافی کبد را در پایین یک صفحه برای پزشک گزارش می‌دهد. خواندن این نتایج برای پزشکان کار راحتی است. زیرا به اصطلاحاتی که در صفحه تفسیر آزمایش سونوگرافی کبد نوشته می‌شود، تسلط کامل دارند. اما خواندن سونوگرافی کبد و تفسیر نتایج این آزمایش برای بیماران و اطرافیان آن‌ها کار ساده‌ای نیست.

این روش تشخیصی می‌تواند تصاویری از آناتومی و وجود ناهنجاری‌های کامل را در کبد نشان دهد. پزشکان برای تمایز بین کیست‌هایی که از مایعات پر شده‌اند و یا توده‌های جامد بدخیم، به سونوگرافی کبد نیاز پیدا می‌کنند. در نتایج روش تشخیصی سونوگرافی رادیولوژیست‌ها آنچه را که در تصاویر مشاهده می‌کنند، می‌نویسند. اما برای آگاهی کامل‌تر از نحوه تفسیر سونوگرافی کبد به مقاله تفسیر آزمایش سونوگرافی کبد + اصطلاحات مراجعه کنید. 

التهاب حاد آپاندیس یکی از عارضه‌های شایع اورژانسی است که به منظور جلوگیری از عوارض جدی باید به سرعت تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد. آپاندیس یک زائده کوچک و انگشتی شکل است که از ابتدای روده بزرگ منشعب می‌شود و انتهای آن بسته است. افرادی که به التهاب آپاندیس دچار می‌شوند باید سریعاً توسط پزشک معاینه شوند و سونوگرافی آپاندیس در آن‌ها به منظور تشخیص میزان التهاب یا پارگی احتمالی آن انجام شود.

سونوگرافی کیسه صفرا

سونوگرافی کیسه صفرا به منظور تشخیص مشکلات کیسه صفرا از قبیل سنگ کیسه صفرا انجام می‌شود. سنگ کیسه صفرا سبب ایجاد تهوع، استفراغ و دردهای شدید شکمی می‌شود. یکی از مشکلات رایج کیسه صفرا عفونت و التهاب است که در نتیجه مسدود شدن مجاری آن ایجاد می‌شود.

سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش

سونوگرافی شکمی به پزشک شما کمک می‌کند بسیاری از اعضای قرار گرفته در شکم را معاینه و بررسی کند. این تست برای تشخیص ناهنجاری‌ها و مشکلات عروق خونی شکمی، روده‌ها، کلیه‌ها، کبد، پانکراس و غیره انجام می‌گردد. در صورتی که یک بیمار درد شدیدی در ناحیه شکم خود احساس کند، علاوه بر معاینه فیزیکی، احتمال تجویز سونوگرافی شکمی (Abdominal) نیز وجود دارد. برای انجام انواع سونوگرافی شکمی و دستگاه گوارش بهتر است ناشتا باشید و از مصرف صبحانه سنگین و غذاهای چرب مانند کره و تخم مرغ پرهیز کنید.

سونوگرافی کلیه ممکن است برای ارزیابی اندازه، شکل و موقعیت قرارگیری کلیه‌ها و ساختارهای مرتبط آن مانند مجاری ادراری و مثانه انجام شود. این سونوگرافی می‌تواند کیست‌ها، تومورها، آبسه‌ها، انسداد کلیوی و عفونت‌های مختلف را تشخیص دهد. سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری یکی از شایع‌ترین مشکلات علی الخصوص در آقایان است که به وسیله سونوگرافی می‌توان اندازه و موقعیت آن‌ها را تشخیص داد و روش‌های درمانی متناسب را اتخاذ کرد.

سونوگرافی پروستات

سونوگرافی پروستات یک آزمایش است که خروجی آن تصویری سیاه و سفید از بافت پروستات با استفاده از پرتوهای صوتی است. این آزمایش به منظور تشخیص هرگونه ناهنجاری، سرطان یا مشکلات دیگر پروستات انجام می‌شود.

این آزمایش یکی از روش‌های تشخیصی دقیق و بی خطر است که در کمتر از یک ساعت انجام می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد ناهنجاری‌های پروستات  را قبل از رسیدن به مرحله خطرناک و غیر قابل درمان تشخیص دهد و اقدامات درمانی را در خصوص آن انجام دهد. 

سونوگرافی رکتال یا مقعدی یکی از روش‌های رایج تصویربرداری است که برای تشخیص مشکلات مرتبط با پروستات در آقایان انجام می‌شود. در سونوگرافی رکتال، سری مخصوص سونوگرافی وارد مجرای مقعد می‌شود و با استفاده از امواج صوتی، از اندام‌های مقعدی مانند پروستات تصویربرداری را انجام می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی رکتال، کاربردهای آن، عوارض و نحوه انجام این نوع از سونوگرافی به مقاله سونوگرافی رکتال رجوع کنید.

سونوگرافی رحم

سونوگرافی زنان یا سونوگرافی لگنی (pelvic) به منظور ارزیابی اندام‌های لگنی در زنان شامل رحم، واژن، دهانه رحم و تخمدان‌ها انجام می شود. سونوگرافی زنان به دو روش شکمی و واژینال انجام می‌شود. یکی دیگر از روش‌های سونوگرافی زنان، سونوگرافی داپلر است که جهت و سرعت جریان خون در اندامپ‌های لگنی بانوان را اندازه گیری می‌کند. کاربردهای سونوگرافی زنان عبارتنداز:

  • تشخیص انواع بیماری‌های زنان مانند توده‌های رحم (فیبروم و پولیپ)، بیماری‌های تخمدان، عفونت‌های لگنی (Pelvic) و سایر بیماری‌های مجاری ادراری. در این شکل بیماری‌ها سونوگرافی از روی شکم انجام می‌شود اما در بعضی موارد سونوگرافی داخل واژن دقیق‌تر عمل می‌کند.
  • تعیین جایگاه IUD(ابزاری که برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌شود)
  • تعیین سن و جنسیت جنین در زمان بارداری (برای این مورد حتماً تاریخ آخرین قاعدگی خود را یادداشت کنید زیرا برای بررسی دقیق‌تر به آن نیاز است)
  • تشخیص سقط جنین و مشخص کردن بیماری‌هایی که منجر به سقط جنین می‌شوند.
  • تشخیص بارداری خارج از رحم

شما می‌توانید برای آگاهی کامل از سونوگرافی رحم این مقاله را مطالعه کنید.

سونوگرافی سطحی

این نوع تصویر برداری برای اعضای سطحی مانند پوست، پستان‌ها و غده تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سونوگرافی پستان‌ها

سونوگرافی پستان ها

همانطور که قبلاً اشاره شد سونوگرافی برای اندام‌های توپر روش مناسبی است و با پیشرفت این تکنولوژی و قوی شدن امواج برای اعضای سطحی نیز این بستر مهیا شده است.
سونوگرافی پستان‌ها در کنار روش تکمیلیماموگرافی " در خانم‌ها روشی مناسب تشخیص زودرس سرطان پستان می باشد.
البته در کنار این روش‌ها تست خود آزمایی بعد از دوره قاعدگی برای تشخیص هر تغییری در  پستان بسیار مناسب می‌باشد. برای اطلاع دقیق‌تر از تشخیص زود هنگام بیماری‌های  پستان مقاله خود آزمایی را مطالعه نمایید.

سونوگرافی ترانس واژینال یا داخلی

 به طور کلی در سونوگرافی به جای پرتوهای نوری، از امواج صوتی استفاده می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که نتایج در لحظه نشان داده شوند. بنابراین پزشک می‌تواند بافت درونی بدن را مشاهده کند و اطلاعات مورد نظر را به دست آورد.

در سونوگرافی داخلی یا واژینال، مبدل سونوگرافی با استفاده از کاندوم پوشانده می‌شود. برای روان‌تر شدن حرکت در اندام داخلی، پزشک پروب را به ژل سونوگرافی آغشته می‌کند. لازم به ذکر است که ژل‌های مورد استفاده برای این کار کاملا بهداشتی و ضد حساسیت هستند. بنابراین مشکل خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. پس از اینکه سنسور وارد ارگان‌های داخلی بدن شد، تصویر بافت داخلی بدن بیمار روی مانیتور نمایش داده می‌شود. با حرکت سنسور در بدن، پزشک می‌تواند وضعیت تخمدان، رحم و قسمت‌های مورد نظر را از ابعاد مختلف بررسی کند. بررسی دقیق در سونوگرافیTVS اهمیت زیادی دارد. 

 یکی از موضوعات مهم در زمینه انجام سونوگرافی داخلی، تجربه و مهارت پزشک معالج است. پیش از هر چیز پزشک شما باید تخصص و تجربه زیادی در زمینه انجام این نوع سونوگرافی داشته باشد. تجربه و مهارت پزشک باعث می‌شود که بیمار حس ازار دهنده‌ای نداشته باشد و همچنین تشخیص پزشک دقیق و بدون نقص خواهد بود.  این سونوگرافی به تشخیص موارد بسیاری در بدن بیمار کمک می‌کند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

  1. سرطان دستگاه تناسلی: با سونوی واژینال پزشک می‌تواند هر گونه عامل غیرعادی در بدن بیمار را مشاهده کند. در واقع یکی از سریع‌ترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌هایی چون سرطان، کیست و... استفاده از این روش سونوگرافی است.
  2. بررسی مشکلات ناباروری: یکی از اقداماتی که برای درمان ناباروری صورت می‌گیرد، انجام سونوگرافی واژینال است.
  3. تشخیص کیست و فیبروم: همانطور که پیش‌تر گفتیم، سونوگرافی داخل واژن، نسبت به سایر روش‌های سونوگرافی دقیق‌تر عمل می‌کند. بنابراین امکان تشخیص کیست و فیبروم موجود در تخمدان و رحم به صورت دقیق وجود دارد.
  4. بارداری: با استفاده از سونوگرافی داخلی می‌توان انواع مختلف بارداری را تشخیص داد. بارداری معمولی و بارداری خارج از رحم با استفاده از ترانس واژینال تشخیص داده می‌شوند. تشخیص زودهنگام بارداری خارج از رحم اهمیت بسیاری برای حفظ سلامتی مادر دارد.
  5. سقط جنین: این موضوع نیز از دیگر عواملی است که توسط سونوی TVSتشخیص داده می‌شود.
  6. جفت سرراهی: در برخی از مادران باردار، جفت در دهانه پایینی رحم قرار می‌گیرد. این موضوع خطراتی برای مادر به دنبال دارد. پیش از هرچیز این عارضه باید تشخیص داده شود که این کار از طریق سونوی داخلی امکان پذیر است.
  7. مشکلات قاعدگی: با استفاده از سونوگرافی داخلی، علت نامنظمی در عادت ماهیانه بررسی می‌شود.

در مواقعی که تشخیص بیماری از روی علائم یا معاینه فیزیکی امکان پذیر نباشد، انجام تصویربرداری سونوگرافی توصیه می‌شود. البته در کنار سونوگرافی روش‌های تصویربرداری دیگری از جمله سی تی اسکن و ام آر آی نیز وجود دارد که بسته به تشخیص پزشک، هر کدام از این روش‌ها ممکن است برای تشخیص عارضه‌های مختلف تجویز شوند.

سونوگرافی یک ابزار تشخیصی قدرتمند و کاربردی است با این حال محدودیت‌های نیز به همراه دارد. امواج صوتی به خوبی از هوا یا استخوان عبور نمی‌کنند. بنابراین، سونوگرافی در عکس برداری از بخش‌هایی از بدن که تو خالی هستند یا با استخوان‌های متراکم پوشانده شده‌اند (مانند مغز ، و ریه‌ها) آنچنان دقیق نیست. برای تشخیص ناهنجاری‌های این نواحی ممکن است پزشک شما آزمایشات دیگر مانند MRI  یا سی تی اسکن تجویز نماید.

اغلب آزمایشات سونوگرافی نیاز چندانی به آمادگی ندارند. هر چند در برخی موارد استثناهایی نیز وجود دارد:

  • برای برخی از اسکن‌ها مانند اسکن کیسه صفرا پزشک شما ممکن است از شما بخواهد برای مدتی قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
  • در سایر سونوگرافی‌ها مانند سونوگرافی لگنی لازم است مثانه شما پر باشد. بنابراین، نوشیدن مقادیر زیاد آب و عدم تخلیه ادرار چند ساعت قبل از انجام آزمایش ضروری است.
  • ممکن است سونوگرافی در کودکان با سن کم با ملاحظات خاصی همراه باشد که بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک مشورت کنید.

سونوگرافی در چه مراکزی انجام می‌شود و چه کسانی آن را تفسیر می‌کنند؟

مراکز انجام سونوگرافی

آزمایش سونوگرافی در اغلب بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خصوصی و دولتی انجام می‌شود. برای کسب نتایج بهتر از تصویربرداری سونوگرافی می‌توانید به مراکز تخصصی مانند مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر وهاب آقایی در خیابان ولیعصر مراجعه کنید.

وظیفه ثبت تصاویر سونوگرافی و تفسیر نتایج آن بر عهده متخصص سونوگرافی است. متخصص سونوگرافی پس از ثبت تصاویر از ناحیه مورد نظر، نتایج سونوگرافی را تفسیر می‌کند و با پیوست گزارش مربوطه برای بررسی بیشتر به پزشک عمومی یا متخصص ارجاع می‌دهد.

چطور یک مرکز سونوگرافی معتبر پیدا کنیم؟

 همانطور که بیان شد به دلایل مختلفی ممکن است شما نیاز به سونوگرافی پیدا کنید، اما در تمام این موارد انتخاب یک مرکز سونوگرافی معتبر موضوع جداگانه‌ای است که نتیجه کار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بدیهی است که مهارت در انجام سونوگرافی موثر بوده و این روش تشخیصی را می‌تواند به سمت تشخیص کاملا صحیح یا مخدوش، پیش ببرد.از این جهت لازم است که برای انتخاب یک مرکز سونوگرافی، نهایت دقت و توجه را به خرج داده و این روش تشخیصی را در جایی معتبر به انجام برسانید. توجه به برخی نکات مهم در انتخاب مرکز سونوگرافی معتبر لازم و ضروری است. نکاتی مانند:

1.   یک مرکز سونوگرافی را انتخاب کنید که دارای اعتبار و تجربه کافی باشد.

2.   به سطح نظافت و رعایت نکات بهداشتی در این مرکز، اهمیت دهید. و ... .

سخن پایانی

سونوگرافی یک روش بسیار دقیق و مناسب تصویربرداری پزشکی است که هیچ گونه خطری ندارد و برای تشخیص انواع عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف داخلی استفاده می‌شود. برای کسب نتایج هر چه بهتر از آزمایش سونوگرافی حتماً به توصیه‌های پزشک خود دقت کنید و در روز مقرر برای انجام سونوگرافی بیشترین همکاری را با متخصص سونوگرافی به عمل آورید. مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر وهاب آقایی با در اختیار داشتن آخرین تجهیزات، انواع سونوگرافی‌های رنگی داپلر، سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی و سونوگرافی‌های رکتال و ترنس واژینال را انجام می‌دهد و آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است.جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه اینستاگرام ما مراجعه کنید و یا با ما در تماس باشید.

منابع

قلب

تخلیه ژل لب با سونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

 

 

قلب

بیوپسی تحت گاید سونوگرافی چیست؟

 

میترا
۱۳۹۹/۰۸/۰۹
5
0
0

من همیشه دنبال چنین سایتی بودم که در زمینه ی سونوگرافی زنان بهم اطلاعات بده ممنون از شما

زهرا
۱۳۹۹/۰۸/۱۸
0
0
0

سلام مرکز و مطالب سایتتون خیلی خوبه ممنونم از شما

Roz
۱۳۹۹/۰۸/۲۰
5
0
0

سلام سایت شما اطلاعات خیلی خوبی به من میده.همچنین کلینیک شما حرف اول رو میزنه در تهران.موفق باشید

الهام
۱۳۹۹/۰۸/۲۲
0
0
0

سلام ممنون از اطلاع رسانی خوبی که دارید.موفق باشید

زهره
۱۳۹۹/۰۹/۲۴
5
0
0

سلام. خیلی سایت خوبی دارید. لطفا در مورد تفسیر جواب انواع سونوگرافی هم مطلب بنویسید. ممنون از شما

هانیه ترکیان
۱۳۹۹/۱۱/۱۳
5
0
0

سلام مقاله و مطالبتون واقعا عالیه. کلینیک و پزشکاتون هم خیلی خوبند.

مدیر سایت
۱۴۰۰/۰۹/۱۶
0
0
0

سلام برای نوبت گرفتن حتما باید حضوری بیایم؟ اخه من مسیرم دوره.

مدیر سایت
۱۴۰۰/۰۹/۲۳
0
0
0

سلام. خیر نیاز به حضور نیست. شما می توانید از طریق تلفن نوبت بگیرید.
شماره‌های تماس ما: 88777907 - 88788603 - 88676455


مریم ساداتی
۱۴۰۱/۰۳/۱۶
0
0
0

سلام احتمال خطا در جواب سونوگرافی هست؟

مدیر سایت
۱۴۰۱/۰۳/۲۲
0
0
0

سلام در جواب سونوگرافی خطا اندازه گیری واضح و معنادار وجود نداره


توکل
۱۴۰۱/۰۷/۱۸
0
0
0

سلام وقت بخیر مقاله جامعی بود و اینکه وقتی چک کردم دیدم تقریبا تمام مباحثی که مربوط به سونوگرافی هست رو پوشش دادین خسته نباشید


ایمیل را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید