بیوپسی با استفاده از آسپرسیون سوزن
ظریف که به اختصار به FNA
تیروئید معروف است، با استفاده از امواج صوتی ندولها یا هرگونه ناهنجاری در غده تیروئید را تشخیص میدهد. با استفاده از نمونه برداری تیروئید، قسمتی از بافت غده تیروئید برداشته میشود و برای بررسیهای میکروسکوپی به آزمایشگاه ارسال میشود. این فرایند نیاز به آمادگی خاصی ندارد ولی قبل
از آن باید پزشک خود را نسبت به داروهایی که مصرف میکنید (از جمله داروهای ضد
انعقاد خون) آگاه کنید.
آنچه در ادامه این مطلب خواهید خواند:
|
در حین بیوپسی با استفاده از
آسپرسیون سوزن ظریف، نمونه کوچکی از بافت غده تیروئید برداشته میشود. غده
تیروئید در جلوی گردن و بالای خط گردن قرار دارد و ظاهری پروانهای شکل دارد. غدهها یا ناهنجاریهای سلولی در قسمتهای مختلفی بدن معمولاً به وسیله تکنیکهای رایج
تصویربرداری تشخیص داده میشوند اما معمولاً سرطانی یا غیر سرطانی بودن این سلولها در تصاویر سونوگرافی یا رادیوگرافی تشخیص داده نمیشود.
گرههای تیروئیدی یا به صورت منفرد یا
به صورت متعدد در غدههای تیروئیدی بروز میکند و هرچند معمولا علامت و درد ندارد
اما گاهی به صورت برجستگی در گردن قابل تشخیص است. برخی از گرههای تیروئیدی خود
به خود و بدون ارتباط با یک عامل خارجی به وجود میآید؛ این گرهها، عملکرد خاصی
ندارد اما گاهی نیز موجب تولید بیش از اندازه هورمون تیروئید و پرکاری آن میشود.
بیشتر ندولهای تیروئید خیلی کوچک هستند و شما متوجه وجود آن نمیشوید. اگر ندول
تیروئید بزرگ باشد، میتوانید آن را حس کنید و یا متوجه ورم گردن خود شوید.
اقدامات تشخیصی برای ندول های عبارتند
از:
انجام رادیوگرافی، سونوگرافی یا اسکن ایزوتوپ، اما مهمترین
آزمایش تشخیصی گرههای تیروئید، برداشتن مقداری از سلولهای ندول توسط سوزن FNA میباشد. تشخیص ندولهای
تیروئید با سوزن FNA،
سریع و آسان است و در صورت نیاز میتوان دو یا سه بار دیگر آن را تکرار کرد تا به
جواب قطعی رسید. امروزه با استفاده از روش FNA
و برداشتن مقداری از سلولهای تیروئید با سوزن میتوان به نوع ندول پی برد و در
صورت سرطانی بودن آن، اقدام به عمل جراحی نمود.
تجهیزات مورد استفاده برای FNA تیروئید
در آزمایش FNA تیروئید، سوزن مورد
استفاده یک سوزن نازک و نوک تیز است که قطر آن معمولاً از سوزنهای رایجی که برای
آزمایشهای خون استفاده میشود کمتر است. آسپرسیون ممکن است به تنهایی توسط یک
سوزن یا به وسیله یک سوزن که به سرنگ متصل است انجام شود. سرنگ مورد استفاده
معمولاً درون یک نگه دارنده فلزی یا پلاستیکی قرار میگیرد تا پزشک بتواند به
آسانی عمل آسپرسیون را انجام دهد. معمولاً در حین آسپرسیون از سونوگرافی برای
هدایت دقیق سوزن نمونه برداری به ندولهای غده تیروئید استفاده میشود.
دستگاه سونوگرافی شامل یک کامپیوتر،
یک صفحه نمایش و یک دسته مبدل (ترانسدوسر) متصل به آن است. مبدل سونوگرافی یک
وسیله کوچک است که ظاهری شبیه به یک میکروفن دارد. برخی از آزمایشها با سریهای
مبدل مختلفی انجام میشوند که هر یک قابلیتهای خاصی ارائه میدهند. مبدل دستگاه
سونوگرافی، امواج صوتی با فرکانس بالا که در محدوده شنوایی انسان قرار ندارند به
سمت بافت مورد نظر ارسال میکند و سپس انعکاس این امواج را دریافت و پردازش میکند. کارکرد کلی دستگاه سونوگرافی، شبیه به سونارهای مورد استفاده در قایقها و
زیردریاییهاست.
متخصص سونوگرافی ناحیه
مورد آزمایش را با یک لایه ژل مخصوص میپوشاند و سپس مبدل سونوگرافی را روی پوست
فرد حرکت میدهد. این ژل حرکت آسان مبدل روی پوست را میسر میکند و علاوه بر این
مانع ورود ذرات هوا در فاصله بین مبدل و پوست بدن میشود. تصاویر سونوگرافی
بلافاصله روی صفحه نمایش به صورت ویدیویی قابل مشاهده هستند.

همانگونه که گفته شد، FNA تیروئید به آمادگی خاصی
احتیاج ندارد و در اغلب موارد نیازی به قطع مصرف داروی خاص نیست. هر چند، ممکن است
نیاز باشد مصرف داروهای ضد انعقاد خون به طور موقت و چند روز قبل از انجام آزمایش
نمونه برداری تیروئید قطع شود. این داروها ریسک خونریزی در حین بیوپسی را افزایش
میدهند. معمولاً تیم درمان شما اطلاعات و دستورالعملهای لازم قبل از انجام نمونه
برداری تیروئید را به شما ارائه میکنند. با این حال بهتر است هرگونه سؤال یا
نگرانی در خصوص این آزمایش دارید با پزشک خود در میان بگذارید.

به منظور انجام آزمایش FNA تیروئید فرد روی تخت سونوگرافی خوابیده، روی محل تیروئید در گردن با
بتادین ضدعفونی میشود سپس همانطور که رادیولوژیست در مانیتور سونوگرافی کیست را میبیند با استفاده از سرنگ 10 سی سی از منطقه مایع میکشد که
این مایع معمولا حاوی محتوی کیست و تعدادی سلول از جداره کیست میباشد و برای
بررسی به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده میشود. این کار کمی دردناک میباشد اما قابل
تحمل بوده و پس از پایان کار هرچه فرد زمان بیشتری کیسه یخ روی منطقه بگذارد تورم
و دردش سریعتر بهبود مییابد. بهتر است پس از نمونه برداری هنگام صرف غذا بجای غذای
جامد و سفت غذای نرم مثل سوپ میل شود.

نتایج FNA تیروئید معمولاً تا دو
هفته پس از انجام نمونه برداری آماده میشوند. نتایج نمونه برداری تیروئید در شش
دسته تقسیم بندی میشوند. این نکته را در نظر داشته باشید که آمار اعلام شده در
ادامه ممکن است در مراکز مختلف اندکی تفاوت داشته باشد.
دسته خوش
خیم: این دسته، حدود 70 درصد از کل نتایج نمونه برداری تیروئید
را شامل میشود. در این مواقع، علت ناهنجاری و ایجاد ندولهای تیروئید، کیستهای
غده تیروئید هستند که خطری برای بیمار به همراه ندارند. احتمال تشخیص نادرست و بدخیم بودن توده مشکوک
در این دسته تنها 3 درصد است. بیمارانی که نتایج بیوپسی تیروئید آنها در این دسته
قرار میگیرند، عموماً نیاز به انجام یک سونوگرافی 18 ماه پس از نمونه برداری
دارند تا از بیخطر بودن ندولهای آن ها اطمینان حاصل شود.
دسته
بدخیم (سرطان): این دسته حدود سه الی هفت درصد کل
نمونههای بیوپسی تیروئید را شامل میشود. شایعترین سرطان تیروئید مشاهده شده در
این دسته، سرطان تیروئید پایپلاری است. نمونههایی که در دسته بندی بدخیم یا
سرطانی قرار میگیرند، معمولآً با احتمال 97 تا 99 درصد تشخیص داده میشوند.
دسته
مشکوک به سرطان: وقتی نتیجه یک آزمایش بیوپسی
تیروئید در دسته مشکوک به سرطان قرار گیرد، احتمال بین 60 تا 70 درصد وجود دارد
که نمونه مورد بررسی سرطانی است. در این حالت، پاتولوژیست برخی ویژگیهای نگران
کننده را مشاهده میکند که لزوماً نشان دهنده سرطان نیستند. در این حالت، درمان
پیشنهاد شده، جراحی تیروئید خواهد بود.
ناحیه
فولیکولی بدون تشخیص قطعیFLU : این دسته بندی معمولاً
تحت عنوان “intermediate”
شناخته میشود. نمونههایی که در این دسته قرار میگیرند برخی از ویژگیهای نگران
کننده نشان دهنده سرطان را دارند اما تنها در 5 الی 15 درصد موارد میتوان نسبت به
سرطانی بودن آنها مشکوک بود. در این موارد، تکرار نمونه برداری تیروئید و یا
انجام آزمایشهای ژنتیک بر روی بافتهای سلولی مشکوک به منظور تشخیص دقیقتر توصیه
میشود.
نئوپلاسم
فولیکولی: این دسته بندی نیز تحت
عنوان “intermediate”
شناخته میشود و در آن بیان این مورد که ندولها به طور قطعی سرطانی یا خوش خیم
هستند تا زمانی که تیروئید به طور کامل برداشته نشود ممکن نیست. در این مواقع،
ممکن است جراحی به منظور برداشتن نیمی از تیروئید (قسمتی که تراکم نوولها در آن
بیشتر است) انجام شود.
عدم تشخیص: این به آن معناست که تعداد سلولهای برداشته شده به منظور بررسی
آزمایشگاهی کافی نبوده است. با وجود اینکه تیم پزشکی حداکثر تلاش خود را به منظور
برداشت حداکثر میزان فولیکولهای تیروئید را انجام میدهند، اما گاهی ممکن است
تعداد سلولهای برداشته شده برای بررسی آزمایشگاهی ناکافی باشد. در این مواقع ،
پاتولوژیست مجدداً درخواست تکرار FNA
تیروئید را میکند.
سخن پایانی
آزمایش FNA تیروئید یکی از روشهای
غیر تهاجمی به منظور تشخیص ناهنجاریهای سلولی و فولیکولهای موجود در غده تیروئید
است. فولیکولهای تیروئید ممکن است سرطانی و غیر سرطانی باشند که این مورد تنها با
انجام نمونه برداری و بررسی دقیق آن در آزمایشگاه امکان پذیر است. این آزمایش با
کمک سونوگرافی و توسط متخصص رادیولوژی انجام میشود. مرکز سونوگرافی و رادیولوژیدکتر وهاب آقایی با در اختیار داشتن آخرین تجهیزات به منظور انجام انواع بیوپسی،
و همچنین استفاده از کادری مجرب به منظور تشخیص دقیق ناهنجاریهای غده تیروئید،
آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز میباشد. برای کسب اظلاعات بیشتر با این مرکز در خیابان ولیعصر، تماس بگیرید.
منبع:
https://www.thyroid.org/fna-thyroid-nodules/