بسیاری از خانم‌ها به محض احساس توده‌های پستانی ، نگرانی و دغدغه ابتلا به سرطان سینه را در ذهن خود می‌پرورانند. این در حالیست که تنها بخش کوچکی از توده‌های پستانی سرطانی هستند و عمده این توده‌ها غیرسرطانی هستند و به راحتی قابل درمان می‌باشند. با این حال، توصیه ما این است که به محض مشاهده هر گونه تغییرات در بافت پستان‌های خود شامل احساس توده، ترشحات نوک پستان، قرمزی و التهاب پستان سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینات و آزمایشات لازم علت و ریشه این تغییرات پستان را تشخیص دهد. بیوپسی پستان یکی از روش‌های دقیق و مطمئن تشخیص توده‌های سرطانی از غیر سرطانی است که در این مطلب قصد داریم شما را با انواع و روش‌های آن آشنا کنیم.
بیوپسی پستان یک فرایند است که در طول آن نمونه کوچکی از بافت پستانی برای بررسی‌های آزمایشگاهی استخراج می‌شود. بیوپسی پستان یک راه برای ارزیابی توده‌های مشکوک سینه و کسب اطمینان از خوش خیم یا سرطانی بودن آن‌ها است. بیوپسی سینه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود.
بیوپسی پستان نمونه‌ای از بافت مشکوک پستان را در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا بتوان با استفاده از بررسی آن، هر گونه ناهنجاری در سلول‌هایی که تشکیل دهنده توده‌های پستانی هستند را شناسایی کرد. این آزمایش به دنبال، تصویر برداری از بافت پستان به روش‌های ماموگرافی و سونوگرافی و در صورت مشاهده توده‌های مشکوک انجام می‌شود و به پزشک در انتخاب بهترین روش درمان با این توده‌ها کمک می‌کند.
پزشک شما ممکن است بیوپسی پستان را به دلایل زیر تجویز کند:
- احساس توده در پستان یا ضخیم شدن و منسجم شدن بخشی از بافت پستان که مشکوک به سرطان سینه باشد.
- نتایج ماموگرافی سینه نشان دهنده ناحیه‌ای مشکوک در بافت پستان باشد.
- نتایج سونوگرافی پستان نشان دهنده نواحی غیر معمول در بافت پستان باشد.
- نتایج ام آر آی سینه نشان دهنده یافته‌های غیر طبیعی باشد.
- تغییرات غیر طبیعی در بافت سینه، پوست سینه، نوک سینه و آرئول مشاهده شوند. تغییراتی از قبیل پوسته پوسته شدن، ترک خوردن، قرمزی و التهاب و خروج ترشحات رنگی یا خون از نوک پستان.
روش‌های متعددی برای بیوپسی پستان وجود دارند که پزشک شما بهترین روش را بر اساس محل، اندازه و ویژگی‌های دیگر توده مشکوک پستانی انتخاب می‌کند. اگر نمی‌دانید که چرا پزشک شما یک روش بیوپسی را به روش دیگر ترجیح داده است می‌توانید از پزشک خود درباره علت آن سؤال کنید. در اغلب روش‌های نمونه برداری بیوپسی، از سوزن یا نیدل مخصوص برای دسترسی به بافت مشکوک پستان استفاده می‌شود. انواع مختلف بیوپسی سینه عبارتنداز:
بیوپسی با روش آسپرسیون با سوزن ظریف
این تکنیک ساده‌ترین و رایج‌ترین روش نمونه برداری از بافت‌های مشکوک سینه است. اگر دسترسی به بافت توده راحت باشد و پزشک در تشخیص‌های اولیه احتمال وجود کیست‌های پر از مایع را بیشتر بداند از این روش استفاده می‌شود. گاهی نیز برای هدایت دقیق سوزن به محل توده پستانی از سونوگرافی استفاده می‌شود. در طول انجام این آزمایش بیمار روی تخت مخصوص دراز می‌کشد. سپس پزشک تحت هدایت سونوگرافی سوزن را به محل مورد نظر هدایت می‌کند و نمونه‌های سلولی را از بافت توده جمع آوری می‌کند.
آسپیراسیون با سوزن ظریف یک روش سریع برای تشخیص تفاوت کیست‌ها و توده‌های پستانی است. به این صورت که اگر در طی فرایند نمونه برداری مایع شفاف از درون توده خارج شود، ممکن است این توده‌ی پستانی بیخطر بوده و در نتیجه تجمع آب میان بافتی (کیست) ایجاد شده باشد.
بیوپسی با استفاده از سوزن(CNB)
در این روش رادیولوژیست یا جراح با استفاده از یک سوزن مخصوص بافت‌های نمونه را از توده پستان خارج می‌کند. این روش عمدتاً با هدایت سونوگرافی انجام می‌شود.
در طول این فرایند نمونه‌های متعددی به اندازه یک دانه برنج جمع آوری می‌شوند که برای بررسی‌ها و آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه پاتوبیولوژیک ارسال می‌گردند. بسته به محل قرارگیری توده پستانی ممکن است از روش‌های دیگر مانند ماموگرافی یا ام آر آی برای هدایت سوزن به سمت توده مشکوک استفاده شود.
بیوپسی استریوتاکتیک
این نوع بیوپسی با استفاده از ماموگرافی برای تشخیص و علامت زدن محل دقیق قرارگیری توده مشکوک پستانی انجام می‌شود. برای این روش، بیمار به روی شکم خود روی تخت مخصوص بیوپسی دراز می‌کشد و سینه‌های خود را در حفره مخصوص تخت قرار می‌دهد. سپس سینه‌ها بین دو صفحه مخصوص دستگاه ماموگرافی قرار داده می‌شوند و رادیولوژیست یا پزشک با استفاده از یک شکاف نازک روی سطح سینه و وارد کردن سوزن یا لوله ساکشن مخصوص اقدام به نمونه برداری از بافت مشکوک پستان می‌کند. گاهی نیز این روش به صورت نشسته انجام می‌شود. در طول انجام این فرایند بیمار باید حدود سی دقیقه بی حرکت باقی بماند.
در صورتی که توده‌های غیرنرمال پستانی مشکوک به سرطان باشند، معمولاً در طول انجام بیوپسی محل قرار گیری توده به وسیله یک مارکر استیل یا سنجاق مخصوص علامت گذاری می‌شود تا پزشک بتواند این محل را برای حذف توده سرطانی از طریق جراحی به خوبی شناسایی کند.
بیوپسی سرجیکال
در بیوپسی سرجیکال، نمونه برداری با استفاده از جراحی سرپایی و با استفاده از بی حسی موضعی انجام می‌شود. در این روش مقداری از توده پستانی مشکوک همراه با مقداری از بافت سالم پستان استخراج می‌شود و برای انجام آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه ارسال می‌گردد. در صورتی که توده مشکوک کوچک باشد و مرزهای مشخصی داشته باشد، ممکن است پزشک کل توده را از سینه خارج کند و از این طریق ، جراحی توده پستانی به طور کامل انجام می‌شود. اما در صورتی که تست بیوپسی نشان دهنده مرزهای نامشخص توده مشکوک باشد، ممکن است پزشک شما بخواهد این توده‌ها را در جلسه‌ای دیگر از طریق جراحی حذف کند. اگر توده پستانی از طریق لمس قابل تشخیص نباشد، در این روش نیز برای دسترسی دقیق به توده از سونوگرافی استفاده می‌شود.
بیوپسی پستان یک روش کمتر تهاجمی در تشخیص توده‌های مشکوک پستان است. با این حال ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- التهاب و قرمزی سینه
- عفونت و خونریزی در ناحیه ای که تحت بیوپسی قرار گرفته
- تغییرات در ظاهر پستان بسته به اینکه چه میزان از بافت مشکوک پستان حذف شده و سینه‌ها چگونه التیام پیدا می‌کنند.
- نیاز به انجام جراحی اضافه یا درمان‌های دیگر بسته به نتایج نمونه برداری بیوپسی
در صورتی که پس از انجام نمونه برداری با تب، قرمزی و التهاب بیش از سینه‌ها و ترشحات غیر معمول مواجه شدید به پزشک خود مراجعه کنید. این موارد علائم عفونت یا ماستیت پستان(Mastitis) هستند که باید تحت درمان قرار بگیرند.
بیوپسی پستان معمولاً تحت شرایط بی حسی موضعی انجام می‌شود و فرد درد چندانی احساس نمی‌کند. البته در صورت استفاده از دستگاه ماموگرافی برای هدایت سوزن به محل توده ممکن است فرد کمی احساس ناراحتی کند. در عمده روش‌های بیوپسی بیمار با یک پانسمان ساده از کلینیک یا بیمارستان خارج می‌شود و روز بعد می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را ادامه دهد. در صورت انجام تکنیک بیوپسی سرجیکال، سینه‌های بیمار با بخیه بسته می‌شود که در روزهای اول پس از بخیه نیاز به تعویض پانسمان و مراقبت از زخم‌ها به منظور جلوگیری از ماستیت یا عفونت سینه وجود دارد. التهاب سینه یکی از عوارض شایع بیوپسی پستان است که برای کاهش درد و التهاب می‌توان از مسکن‌های غیر استروئیدی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده نمود.
همانطور که گفته شد بیوپسی یا نمونه برداری پستان به دنبال مشاهده نتایج مشکوک از تصویربرداری ماموگرافی یا سونوگرافی پستان انجام می‌شود. در صورتی که معاینات اولیه و یا نتایج تصویربرداری، توده مشاهده شده را مشکوک تشخیص ندهند عموماً نیازی به بیوپسی نیست چون ممکن است توده‌های پستانی در نتیجه تغییرات فیبروکیستیک پستان یا عفونت ایجاد شده باشند که در هر مورد با مصرف دارو و درمان‌های خانگی قابل درمان هستند.
برای انجام بیوپسی سینه نیازی به بیهوشی نیست و معمولاً از داروهای بیحسی و آرام بخش استفاده می‌شود. حتی در بیوپسی سرجیکال، به دلیل سرپایی بودن عمل عموماً نیازی به تزریق داروهای بیهوشی به بیمار نیست.
کلینیک دکتر وهاب آقایی بهترین مرکز نمونه برداری سینه در تهران است که با استفاده از آخرین تجهیزات سونوگرافی پستان و ماموگرافی و با بهره گیری از تیمی متخصص انواع آزمایشات تخصصی تشخیص توده‌های پستانی را انجام می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.
همانطور که گفته شد در طول بیوپسی پستان با استفاده از تکنیک‌های نمونه برداری تعدادی سلول از بافت منطقه مشکوک، توده موجود یا تغییرات غیرطبیعی پستان که در ماموگرافی یا سونوگرافی دیده شده برداشته شده و نوع آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که آیا بدخیم است یا خیر. بر اساس جواب پاتولوژی پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا نیاز به جراحی هست و یا چه درمانی مورد نیاز است.
اینکه شخص نیاز به نمونه برداری داشته باشد الزاما دلیل بر وجود سرطان پستان نیست در بیشتر موارد نتیجه خوش خیم است ولی فقط با نمونه برداری می‌توان مطمئن شد.
منابع
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/breast-biopsy/about/pac-20384812