بسیاری از خانم ها به محض احساس توده های پستانی ، نگرانی و دغدغه ابتلا به سرطان سینه را در ذهن خود می پرورانند. این در حالیست که تنها بخش کوچکی از توده های پستانی سرطانی هستند و عمده این توده ها غیرسرطانی هستند و به راحتی قابل درمان می باشند. با این حال، توصیه ما این است که به محض مشاهده هر گونه تغییرات در بافت پستان های خود شامل احساس توده، ترشحات نوک پستان و قرمزی و التهاب پستان سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینات و آزمایشات لازم علت و ریشه این تغییرات پستان را تشخیص دهد. بیوپسی پستان یکی از روش های دقیق و مطمئن تشخیص توده های سرطانی از غیر سرطانی است که در این مطلب قصد داریم شما را با انواع و روش های آن آشنا کنیم.
بیوپسی پستان یک فرایند است که در طول آن نمونه کوچکی از بافت پستانی برای بررسی های آزمایشگاهی استخراج می شود. بیوپسی پستان یک راه برای ارزیابی توده های مشکوک سینه و کسب اطمینان از خوش خیم یا سرطانی بودن آن ها است. بیوپسی سینه به روش های مختلفی انجام می شود.
بیوپسی پستان نمونه ای از بافت مشکوک پستان را در اختیار پزشک قرار می دهد تا بتوان با استفاده از بررسی آن، هر گونه ناهنجاری در سلول هایی که تشکیل دهنده توده های پستانی هستند را شناسایی کرد. این آزمایش به دنبال ، تصویر برداری از بافت پستان به روش های ماموگرافی و سونوگرافی و در صورت مشاهده توده های مشکوک انجام می شود و به پزشک در انتخاب بهترین روش درمان با این توده ها کمک می کند.
پزشک شما ممکن است بیوپسی پستان را به دلایل زیر تجویز کند:
- احساس توده در پستان یا ضخیم شدن و منسجم شدن بخشی از بافت پستان که مشکوک به سرطان سینه باشد.
- نتایج ماموگرافی سینه نشان دهنده ناحیه ای مشکوک در بافت پستان باشد.
- نتایج سونوگرافی پستان نشان دهنده نواحی غیر معمول در بافت پستان باشد.
- نتایج ام آر آی سینه نشان دهنده یافته های غیر طبیعی باشد.
- تغییرات غیر طبیعی در بافت سینه، پوست سینه ، نوک سینه و آرئول مشاهده شوند. تغییراتی از قبیل پوسته پوسته شدن، ترک خوردن ، قرمزی و التهاب ، و خروج ترشحات رنگی یا خون از نوک پستان.
روش های متعددی برای بیوپسی پستان وجود دارند که پزشک شما بهترین روش را بر اساس محل، اندازه و ویژگی های دیگر توده مشکوک پستانی انتخاب می کند. اگر نمی دانید که چرا پزشک شما یک روش بیوپسی را به روش دیگر ترجیح داده است می توانید از پزشک خود درباره علت آن سؤال کنید. در اغلب روش های نمونه برداری بیوپسی ، از سوزن یا نیدل مخصوص برای دسترسی به بافت مشکوک پستان استفاده می شود. انواع مختلف بیوپسی سینه عبارتند از:
بیوپسی با روش آسپرسیون با سوزن ظریف
این تکنیک ساده ترین و رایج ترین روش نمونه برداری از بافت های مشکوک سینه است. اگر دسترسی به بافت توده راحت باشد و پزشک در تشخیص های اولیه احتمال وجود کیست های پر از مایع را بیشتر بداند از این روش استفاده می شود. گاهی نیز برای هدایت دقیق سوزن به محل توده پستانی از سونوگرافی استفاده می شود. در طول انجام این آزمایش بیمار روی تخت مخصوص دراز می کشد. سپس پزشک تحت هدایت سونوگرافی سوزن را به محل مورد نظر هدایت می کندو نمونه های سلولی را از بافت توده جمع آوری می کند.
آسپیراسیون با سوزن ظریف یک روش سریع برای تشخیص تفاوت کیست ها و توده های پستانی است. به این صورت که اگر در طی فرایند نمونه برداری مایع شفاف از درون توده خارج شود ، ممکن است این توده ی پستانی بیخطر بوده و در نتیجه تجمع آب میان بافتی (کیست) ایجاد شده باشد.
بیوپسی با استفاده از سوزن(CNB)
در این روش رادیولوژیست یا جراح با استفاده از یک سوزن مخصوص بافت های نمونه را از توده پستان خارج می کند. این روش عمدتاً با هدایت سونوگرافی انجام می شود.
در طول این فرایند نمونه های متعددی به اندازه یک دانه برنج جمع آوری می شوند که برای بررسی ها و آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه پاتوبیولوژیک ارسال می گردند. بسته به محل قرارگیری توده پستانی ممکن است از روش های دیگر مانند ماموگرافی یا ام آر آی برای هدایت سوزن به سمت توده مشکوک استفاده شود.
بیوپسی استریوتاکتیک
این نوع بیوپسی با استفاده از ماموگرافی برای تشخیص و علامت زدن محل دقیق قرارگیری توده مشکوک پستانی انجام می شود. برای این روش، بیمار به روی شکم خود روی تخت مخصوص بیوپسی دراز می کشد و سینه های خود را در حفره مخصوص تخت قرار می دهد. سپس سینه ها بین دو صفحه مخصوص دستگاه ماموگرافی قرار داده می شوند و رادیولوژیست یا پزشک با استفاده از یک شکاف نازک روی سطح سینه و وارد کردن سوزن یا لوله ساکشن مخصوص اقدام به نمونه برداری از بافت مشکوک پستان می کند. گاهی نیز این روش به صورت نشسته انجام می شود. در طول انجام این فرایند بیمار باید حدود سی دقیقه بی حرکت باقی بماند.
در صورتی که توده های غیرنرمال پستانی مشکوک به سرطان باشند ، معمولاً در طول انجام بیوپسی محل قرار گیری توده به وسیله یک مارکر استیل یا سنجاق مخصوص علامت گذاری می شود تا پزشک بتواند این محل را برای حذف توده سرطانی از طریق جراحی به خوبی شناسایی کند.
بیوپسی سرجیکال
در بیوپسی سرجیکال، نمونه برداری با استفاده از جراحی سرپایی و با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود.در این روش مقداری از توده پستانی مشکوک همراه با مقداری از بافت سالم پستان استخراج می شود و برای انجام آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه ارسال می گردد. در صورتی که توده مشکوک کوچک باشد و مرزهای مشخصی داشته باشد ، ممکن است پزشک کل توده را از سینه خارج کند و از این طریق ، جراحی توده پستانی به طور کامل انجام می شود. اما در صورتی که تست بیوپسی نشان دهنده مرزهای نا مشخص توده مشکوک باشد ، ممکن است پزشک شما بخواهد این توده ها را در جلسه ای دیگر از طریق جراحی حذف کند. اگر توده پستانی از طریق لمس قابل تشخیص نباشد ، در این روش نیز برای دسترسی دقیق به توده از سونوگرافی استفاده می شود.
بیوپسی پستان یک روش کمتر تهاجمی در تشخیص توده های مشکوک پستان است. با این حال ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- التهاب و قرمزی سینه
- عفونت و خونریزی در ناحیه ای که تحت بیوپسی قرار گرفته
- تغییرات در ظاهر پستان بسته به اینکه چه میزان از بافت مشکوک پستان حذف شده و سینه ها چگونه التیام پیدا می کنند.
- نیاز به انجام جراحی اضافه یا درمان های دیگر بسته به نتایج نمونه برداری بیوپسی
در صورتی که پس از انجام نمونه برداری با تب ، قرمزی و التهاب بیش از سینه ها و ترشحات غیر معمول مواجه شدید به پزشک خود مراجعه کنید. این موارد علائم عفونت یا ماستیت پستان هستند که باید تحت درمان قرار بگیرند.
بیوپسی پستان معمولاً تحت شرایط بی حسی موضعی انجام می شود و فرد درد چندانی احساس نمی کند. البته در صورت استفاده از دستگاه ماموگرافی برای هدایت سوزن به محل توده ممکن است فرد کمی احساس ناراحتی کند. در عمده روش های بیوپسی بیمار با یک پانسمان ساده از کلینیک یا بیمارستان خارج می شود و روز بعد می تواند فعالیت های روزمره خود را ادامه دهد. در صورت انجام تکنیک بیوپسی سرجیکال، سینه های بیمار با بخیه بسته می شود که در روزهای اول پس از بخیه نیاز به تعویض پانسمان و مراقبت از زخم ها به منظور جلوگیری از ماستیت یا عفونت سینه وجود دارد. التهاب سینه یکی از عوارض شایع بیوپسی پستان است که برای کاهش درد و التهاب می توان از مسکن های غیر استروئیدی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده نمود.
همانطور که گفته شد بیوپسی یا نمونه برداری پستان به دنبال مشاهده نتایج مشکوک از تصویربرداری ماموگرافی یا سونوگرافی پستان انجام می شود. در صورتی که معاینات اولیه و یا نتایج تصویربرداری ، توده مشاهده شده را مشکوک تشخیص ندهند عموماً نیازی به بیوپسی نیست چون ممکن است توده های پستانی در نتیجه تغییرات فیبروکیستیک پستان یا عفونت ایجاد شده باشند که در هر مورد با مصرف دارو و درمان های خانگی قابل درمان هستند.
برای انجام بیوپسی سینه نیازی به بیهوشی نیست و معمولاً از داروهای بیحسی و آرام بخش استفاده می شود. حتی در بیوپسی سرجیکال ، به دلیل سرپایی بودن عمل عموماً نیازی به تزریق داروهای بیهوشی به بیمار نیست.
کلینیک دکتر وهاب آقایی بهترین مرکز نمونه برداری سینه در تهران است که با استفاده از آخرین تجهیزات سونوگرافی پستان و ماموگرافی ، و با بهره گیری از تیمی متخصص انواع آزمایشات تخصصی تشخیص توده های پستانی را انجام می دهد.
همانطور که گفته شد در طول بیوپسی پستان با استفاده از تکنیک های نمونه برداری تعدادی سلول از بافت منطقه مشکوک ، توده موجود یا تغییرات غیرطبیعی پستان که در ماموگرافی یا سونوگرافی دیده شده برداشته شده و نوع آن مورد ارزیابی قرار می گیرد که آیا بدخیم است یا خیر. بر اساس جواب پاتولوژی پزشک تصمیم می گیرد که آیا نیاز به جراحی هست و یا چه درمانی مورد نیاز است.
اینکه شخص نیاز به نمونه برداری داشته باشد الزاما دلیل بر وجود سرطان پستان نیست در بیشتر موارد نتیجه خوش خیم است ولی فقط با نمونه برداری میتوان مطمئن شد.
منابع
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/breast-biopsy/about/pac-20384812