ویروسی است که از طریق تماس پوستی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. تا کنون بیش از 111 نوع انسانی از این ویروس‌ها شناخته شده که حدودا 40 نوع از آنها می‌توانند بیماری‌زا باشند. دومین سرطان مرگ زای زنان بعد از سرطان پستان، سرطان به علت این ویروس‌ها می‌باشد.
این ویروس‌ها یکی از عوامل شیوع سرطان‌های دستگاه ادراری- تناسلی بویژه عامل اصلی سرطان دهانه رحم و در مواردی سرطان دستگاه تنفس می‌باشد.تعدادی از این ویروس‌ها عامل بیماری بدخیم و سرطان بوده در حالیکه بعضی از آنها فقط باعث ایجاد زگیل شده و تعداد کمتری حتی زگیل هم ایجاد نمی‌کنند. ابتلا به این ویروس یکی از شایع‌ترین عوامل بیماری‌های مقاربتی بوده و در ناحیه تناسلی مردان و زنان عفونت ایجاد می‌کند.
HPV از طریق تماس پوست به پوست از فردی به شریک جنسی او منتقل می‌شود. مهمترین راه انتقال از طریق رابطه جنسی از راه واژن، مقعدی یا دهانی می‌باشد. البته برای ایجاد عفونت نیازی نیست که حتما ً آمیزش جنسی صورت بگیرد، زیرا HPV از طریق تماس پوستی گسترش می‌یابد. با اینحال تماس جنسی با یک فرد آلوده ( صرف نظر از جنسیت او ) شایع‌ترین راه گسترش عفونت است. راه‌های دیگر انتقال از طریق وسایل شخصی یا حوله و صندلی توالت کمتر محتمل است.
دوران نهفتگی این بیماری (فاصله زمانی ورود ویروس به بدن تا ظهور علایم) معمولا 2-3 ماه می‌باشد.
اکثر آلودگی‌های با HPV موقتی هستند و در طول حداکثر 2 سال از بین می‌روند و در حدود 20% از موارد ویروس در بدن مستقر می‌شود. در اینگونه موارد می‌تواند در ایجاد سرطان گردنه رحم موثر باشد.
تقریبا ً 12 نوع این ویروس باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شوند. دو نوع آن (تیپ‌های 6 و 11 ) بیشترین موارد زگیل‌ها را بوجود می‌آورند. انواع دیگر ایجاد کننده آن تیپ‌های ویروسی42، 43، 44 و 55 می‌باشند.
زگیل‌های تناسلی در داخل یا خارج واژن یا روی آلت تناسلی مردان (PENIS ) رشد کرده و می‌توانند به پوست نواحی اطراف خود نیز گسترش یابند. این ضایعات می‌توانند در اطراف مقعد، روی ناحیه تناسلی خارجی زنان (VULVA ) یا دهانه رحم (سرویکس) نیز رشد کنند.
درمان آنها با کمک داروهای موضعی یا عمل جراحی امکان پذیر است. نوع درمان بستگی به محل زگیل دارد.
حدودا ً 15 نوع این ویروس موجب ایجاد سرطان دهانه رحم می‌شوند که بعلاوه می‌توانند باعث ایجاد سرطان VULVA، واژن، مقعد و ناحیه اوروفارنکس (قاعده زبان،پشت حلق، لوزه‌ها) نیز گردند. شایع‌ترین تیپ‌های آن عبارتند از 16، 18، 31، 33، 35، 39، 45 و 51.
- تیپ‌های 2 و 7 معمولا باعث ایجاد زگیل‌های معمولی می‌باشد.
- تیپ‌های 1، 2 و 4 معمولا عامل زگیل‌های کف پا (plantar warts) می‌باشد.
- تیپ‌های ویروسی 3 و 10 عمدتا باعث ایجاد زگیل‌های سطوح صاف بدن می‌باشد.
- تیپ‌های ویروسی 6، 7، 11، 16 و 32 عمدتا باعث ایجاد پاپیلومای دهانی می‌باشد.
- اکثر موارد سرطان دهانه رحم توسط انواع 16 و 18 این ویروس ایجاد می‌شوند.
دهانه رحم از یک لایه نازک بافتی (متشکل از سلول) پوشیده شده است. اگر یکی از انواع سرطان زای ویروس HPV در محیط موجود باشد، می‌تواند وارد این سلول‌ها گردد. سلول‌های آلوده ممکن است غیر طبیعی شده یا آسیبی پیدا کنند و رشدشان نسبت به حالت طبیعی متفاوت گردد. معمولا ً چندین سال طول می‌کشد تا سرطان دهانه رحم ایجاد شود.
تست غربالگری سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر و بخصوص تین پرپ) می‌تواند علائم ابتدایی تغییرات غیر طبیعی سرویکس را کشف کند که در این صورت درمان به موقع و جلوگیری از ایجاد سرطان امکان پذیر خواهد شد.
برای محافظت در برابر HPV دو نوع واکسن وجود دارد:
- نوع 4 ویروسی (Gardacil) : که در برابر انواع 6 و 11 (شایع‌ترین عوامل ایجاد زگیل تناسلی ) و 16 و18 (شایع‌ترین عوامل ایجاد سرطان دهانه رحم ) مصونیت ایجاد می‌کنند.
- نوع 2 ویروسی(Cervarix): که در برابر انواع 16 و18 مصونیت بوجود می آورد.
تزریق واکسن تا چه میزان برای جلوگیری از ابتلا موثر است؟
- تاثیر واکسن نوع 4 ویروسی در پیش گیری از وضعیت پیش سرطانی سرویکس و ایجاد زگیل تناسلی ناشی از این 4 نوع ویروس تقریبا ً 100 % است.
- واکسن نوع 2 ویروسی نیز در جلوگیری از وضعیت پیش سرطانی سرویکس (ناشی از این دو نوع HPV ) تقریبا ً 100 % موثر است.
- چنانچه زنی قبل از شروع فعالیت جنسی و یا مواجهه با HPV واکسن بزند، تاثیر واکسن بیشتر خواهد بود. اما اگر از قبل به یکی از انواع HPV آلوده شده باشد، زدن واکسن در برابر آن نوع مصونیتی ایجاد نخواهد نمود. (البته در برابر انواع دیگر HPV که در واکسن موجودند، مصونیت بوجود می‌آید.)
چه کسانی باید واکسن HPV بزنند؟
• هر دو نوع واکسن برای دختران و زنان 9 تا 26 ساله تجویز می‌شود.
• مرکز کنترل بیمار‌های آمریکا استفاده از این واکسن را برای کلیه دختران 11 یا 12 ساله و هم چنین دختران 13 تا 25 ساله‌ای که قبلا واکسن نزده یا به طور ناقص زده‌اند توصیه کرده است.
• زدن واکسن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود ولی برای زنان شیرده مشکلی ایجاد نمی‌کند.
• تنها واکسن 4 ویروسی مجوز استفاده در مردان را دارد و مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا استفاده از این واکسن را برای کلیه پسران 9 تا 11 ساله و هم چنین پسران 13 تا 21 ساله‌ای که قبلا واکسن نزده یا به طور ناقص زده‌اند توصیه کرده است.
• زدن واکسن در مردان همجنس‌گرا یا مبتلا به ضعف سیستم ایمنی (مانند ایدز) تا قبل ازسن 26 سالگی توصیه شده است (همه مردان می‌توانند تا قبل از 26 سالگی این واکسن را دریافت کنند ولی باید در مورد لزوم این کار با پزشک خود صحبت کنند).
واکسن به چه صورت دریافت می‌شود؟
- به صورت تزریق در بازو، سه بار در طی یک دوره‌ی 6 ماهه ( واکسن دوم به فاصله 2-1 ماه بعد از بار اول و واکسن سوم 6ماه بعد از باراول زده می‌شود.)
- اگر خانمی واکسن HPV زده باشد، آیا هنوز هم انجام تست غربالگری سرطان رحم برایش ضرورت دارد؟ بله - واکسن‌ها در برابر تمام انواع HPV مصونیت ایجاد نمی‌کنند. بعلاوه در برابر ایجاد سرطان سرویکس یا زگیل‌های تناسلی نیز مصونیت صد در صدی بوجود نمی‌آورند. لذا زنانی که این واکسن را نز دریافت کرده‌اند باید بصورت مرتب و طبق توصیه دکترشان تست غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهند.
آیا زدن واکسن به درمان عفونت HPV، زگیل‌ها یا سرطان ناشی از HPVکمک می‌کند؟
خیر- در صورتیکه قبل از زدن واکسن به عفونت با این ویروس مبتلا شده باشید، زدن واکسن در درمان یا رفع این موارد کمکی نخواهد کرد.
کلینیک تصویربرداری دکتر وهاب آقایی در زمینه انجام سونوگرافی، ماموگرافی، نمونه برداری و رادیولوژی آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه اینستاگرام ما مراجعه کنید و یا با ما در تماس باشید.