عفونت رحم در نتیجه بیماری التهابی لگن (PID) رخ می دهد که در آن کل یا بخشی از سیستم تناسلی زنان دچار عفونت می شود. این بیماری عموماً در نتیجه انتقال باکتری ها از طریق رابطه جنسی از واژن به دهانه رحم و رحم ایجاد می شود. علائم و نشانه های عفونت رحم می تواند خفیف باشد و ممکن است بسیاری از زنان از وجود اینگونه عفونت ها در دستگاه تناسلی خود بی اطلاع باشند. در نتیجه، بیماران جهت تشخیص این مشکل تا زمانی که دردهای شدید رحمی و شکمی به سراغ آن ها نیاید به پزشک مراجعه نمی کنند.
علائم عفونت رحم می توانند در بسیاری از موارد بسیار ملایم و خفیف باشند و به سختی شناسایی شوند. برخی از زنان حتی متوجه وجود این علائم در بدن خود نمی شوند. به طور کلی علائم عفونت رحم عبارتند از:
- درد های شدید یا خفیف در ناحیه شکم و لگن
- خروج غیر طبیعی ترشحات واژینال که معمولاً رنگ و بوی نامطبوعی دارند.
- خونریزی های غیر طبیعی رحمی بخصوص در حین رابطه جنسی یا در بین چرخه های قاعدگی
- احساس درد در هنگام رابطه جنسی
- تب و لرز
- مشکل و گاهاً احساس درد در هنگام دفع ادرار
در صورت مشاهده علائم زیر، سریعاً به پزشک یا مراکز اورژانس نزدیک به محل زندگی خود مراجعه کنید:
- دردهای شدید زیر شکم
- استفراغ و حالت تهوع شدید و تکرار شونده
- تب بالای 38 درجه
- ترشحات چرکی و غیر شفاف از واژن
در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت رحم، مراجعه به پزشک زنان و زایمان در اسرع وقت الزامی است.
بسیاری از انواع باکتری های می توانند سبب عفونت های رحم و دستگاه تناسلی شوند اما باکتری های عامل بیماری سوزاک از شایع ترین دلایل این بیماری هستند. این باکتری های معمولاً در طول رابطه جنسی محافظت نشده به بدن خانم ها منتقل می شوند.
عفونت های باکتریایی به محض از بین رفتن پرده بکارت می توانند از طریق روش های دیگری وارد دستگاه تناسلی شوند. اگر چه این روش های انتقال نادر هستند اما چرخه های قاعدگی، زایمان طبیعی و سقط جنین نیز می توانند سبب انتقال باکتری ها به محیط واژن و رحم شوند. در صورت رعایت بهداشت ، استفاده از کاپ های قاعدگی، آیودی یا سایر وسایل پزشکی هرگز سبب ایجاد عفونت رحم نمی شوند.
عوامل زیر ، سبب افزایش ریسک ابتلا به عفونت های رحمی و واژینال می شوند:
- روابط جنسی مکرر در زنان زیر بیست و پنج سال
- داشتن شریک های جنسی متعدد
- ارتباط جنسی با فردی که بیش از یک شریک جنسی دارد
- رابطه جنسی محافظت نشده
- دوش گرفتن مکرر که تعادل باکتریایی واژن را از بین می برد و باکتری های مفید این ناحیه را می کشد.
- وجود سابقه بیماری های عفونی مقاربتی
عدم درمان به موقع عفونت رحم می تواند سبب ایجاد زخم و آبسه در مسیر اندام های تناسلی شامل واژن ، رحم و لوله های فالوپ شود. این آبسه ها می توانند برای همیشه به توانایی فرد در بارداری آسیب بزنند. خطرات این بیماری عبارتند از:
- بارداری خارج از رحم :در صورتی که تخمک لقاح یافت در جایی غیر از جداره داخلی رحم مستقر شده و رشد خود را آغاز کند، بارداری خارج از رحم رخ می دهد. شایع ترین دلیل این عارضه عفونت های رحم هست.
- ناباروری: آسیب به اندام های تناسلی می تواند سبب ناباروری شود. هر چقدر یک خانم در طول زندگی خود بیشتر دچار عفونت رحم شود ، احتمال ناباروری افزایش پیدا می کند.
- دردهای مزمن لگن: عفونت رحم می تواند سبب دردهای مزمن شکم و لگن شود که ممکن است برای ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشد. ایجاد زخم در لول های فالوپ و سایر اعضای اندام تناسلی می تواند سبب درد در حین رابطه جنسی یا در طول تخمک گذاری شود.
- ایجاد آبسه : عفونت رحم می تواند سبب ایجاد آبسه و کیست در دیوار رحم ، لوله های فالوپ و تخمدان شود. در صورتی که آبسه های رحم درمان نشوند ، می توانند سبب عفونت هایی در دستگاه تناسلی شوند که زندگی بیمار را به خطر می اندازند.
به منظور کاهش ریسک ابتلا به عفونت های رحمی ، اقدامات زیر را انجام دهید:
- تمرین رابطه جنسی امن و سالم : استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی و حصول اطمینان از سلامتی شریک جنسی می تواند تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.
- مشورت با پزشک در خصوص روش های پیشگیری از بارداری : به غیر از استفاده از کاندوم ، سایر روش های پیشگیری از بارداری کمکی به جلوگیری از ابتلا به عفونت های مقاربتی نمی کند. پیشنهاد می شود حتی در صورت استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری یا استفاده از IUD حتماً در طول رابطه جنسی از کاندوم استفاده شود.
- پرهیز از استحمام مکرر: انجام استحمام مکرر و شستن ناحیه تناسلی با مواد شوینده بهداشتی، می تواند سبب از بین رفتن تعادل باکتریایی این ناحیه شده و محیط را رشد باکتری های مضر فراهم کند.
هیچ آزمایشی به تنهایی نمی تواند عفونت های رحم و دستگاه تناسلی را به طور دقیق تشخیص دهد. برای همین، پزشک زنان و زایمان از مجموعه ای از آزمایشات مختلف برای این کار استفاده می کند که عبارتند از:
بررسی سوابق پزشکی
پزشک زنان و زایمان پیش از هرگونه معاینه، سوابق پزشکی بیمار را مورد بررسی قرار می دهد و از عادت های جنسی و سبک زندگی بیمار اطلاع حاصل می کند.
معاینه به منظور تشخیص بیماری های التهابی لگن
در طول این معاینه، پزشک زنان زایمان ناحیه تناسلی را با دست لمس و معاینه می کند تا از حساسیت و التهابات این ناحیه اطلاع کسب کند. علاوه بر این، ممکن است پزشک با استفاده از سواب های مخصوص، از مایعات واژینال و درون رحم نمونه برداری انجام دهد و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه ارجاع دهد.
آزمایش خون و ادرار
این آزمایشات برای تشخیص بارداری، HIV و سایر بیماری های عفونتی مقاربتی استفاده می شوند.
سونوگرافی رحم
در صورتی که این بیماری به وسیله روش های بالا تشخیص داده نشود و بیمار همچنان علائم عفونت های رحمی را داشته باشد ممکن است از روش هایی مانند لاپاروسکوپی و بیوپسی اندومترال استفاده کند.
اتخاذ شیوه های درمانی صحیح می تواند عفونت رحم و سایر اندام های تناسلی زنانه را کاملاً از بین ببرد. با این حال ، اگر در نتیجه عفونت هرگونه آسیب یا زخم در مسیر داخلی اندام تناسلی ایجاد شده باشد ، بازگرداندن آن به حالت اولیه امکان پذیر نیست. روش های درمان این بیماری عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیک ها: استفاده از آنتی بیوتیک ها، خط اول مقابله با عفونت های باکتریایی رحم است. پس از انجام آزمایشات لازم و تشخیص قطعی پزشک مبنی بر وجود عفونت رحم، پزشک با استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب به مقابله با این عفونت ها می پردازد.
- پرهیز از رابطه جنسی : پیشنهاد می شود تا زمانی که درمان عفونت رحم به طور کامل انجام نشده ، از انجام رابطه جنسی واژینال خودداری شود و اقدامات لازم نیز برای درمان عفونت احتمالی شریک جنسی انجام شود.
در صورتی که بیمار مبتلا به این بیماری باردار باشد ، به شدت بیمار باشد ، آبسه های مشکوک داشته باشد و به هیچ یک از درمان های دارویی پاسخ ندهد، نیاز است در بیمارستان بستری شود. در طول بستری در بیمارستان، از آنتی بیوتیک های وریدی در کنار داروهای خوراکی برای بیمار استفاده می شود. معمولاً برای درمان عفونت رحم از جراحی استفاده نمی شود اما اگر آبسه ها دچار پارگی شوند و یا احتمال پارگی آن ها وجود داشته باشد، از سوزن های مخصوص جراحی برای تخلیه این آبسه ها استفاده می شود تا عفونت به بقیه بخش ها سرایت نکند.
عفونت رحم و سایر اجزای دستگاه تناسلی ، یکی از بیماری های شایع در زنان است. این عفونت ها معمولاً خطر جدی برای فرد ندارند و در صورت تشخیص به موقع و انجام اقدامات درمانی مناسب برطرف می شوند. به منظور تشخیص این عارضه در کنار معاینات تشخیصی توسط پزشک، از سونوگرافی رحم استفاده می شود. برای انجام سونوگرافی رحم می توانید با مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر وهاب آقایی تماس بگیرید. در این مرکز انواع آزمایشات تشخیصی در رابطه با ناهنجاری های رحم و تخمدان با استفاده از آخرین دستگاه ها و متد های روز دنیا انجام می شود.
منبع
وبسایت مایوکلینینک