حاملگی مولار یا پوچ چیست؟

حاملگی مولار(Molar pregnancy)که نام دیگر آن مول هیداتی فرم(hydatid form mole) نیز  هست، عارضه‌ی نادر بارداری است که با رشد غیر طبیعی تروفوبلاست‌ها، سلول‌هایی که به طور طبیعی به جفت تبدیل می‌شوند شناخته می‌شود.

حاملگی مولار یا #حاملگی پوچ هنگامی رخ می‌دهد که در تخمک بارور شده ناهنجاری‌های خاصی وجود داشته باشد. تخمک بارور شده به شکل غیر طبیعی رشد می‌‌کند و به جای اینکه به جنین تبدیل شود به توده‌‌ا‌ی گوشتی به نام مول (mole)  تبدیل می‌شود و نمی‌‌تواند زنده بماند.

در حاملگی مولار ،جنین، کیسه جفتی و یا هیچ بافت طبیعی وجود ندارد و به جای آن جفت از توده‌‌‌ای کیسه‌‌ایی که شبیه به خوشه انگور است تشکیل شده است.

مواردی که ممکن است خطر ابتلا به بارداری مولار را افزایش دهد؟

•        یکی از علت‌های بوجود آمدن حاملگی مولار سن خانم ها است. در سنین خیلی بالا یعنی بیشتر از 40 سال و در سنین خیلی پایین، زیر 20 سال      اغلب  حاملگی مولار دیده می شود.
•        سابقه سقط جنین، به ویژه اگر دو یا چند مورد داشته باشید.
•        حاملگی پوچ در اکثر موارد به علت بروز اختلالات کروموزومی در تخمک بارور شده است. این ممکن است ناشی از تقسیم غیر عادی یا کیفیت پایین تخمک یا اسپرم باشد که بارداری را غیر ممکن می سازد.
•        مصرف درازمدت قرص های ضد بارداری
•        مصرف دخانیات
•         سن بالای پدر
•        رژیم غذایی کم اسید فولیک یا بتاکاروتن( بتاکاروتن نوعی ویتامین A است)
•        در حاملگی طبیعی، تخمک بارور شده متشکل از 23 کروموزوم از پدر و 23 کروموزوم از مادراست. ولی در اکثر حاملگی‌های مولار کروموزوم‌های پدر دو  برابر کروموزوم‌های مادر است و یا اینکه کروموزوم‌های مادر اصلا وجود ندارند و بارور نشده‌اند. بنابراین به جای 46 کروموزوم، 69 کروموزوم وجود خواهد داشت.در این حالت است که در میان بافت غیر طبیعی که شبیه خوشه انگور است، چندین بافت جفتی به وجود می‌‌آید. اگر جنینی هم بوجود بیاید، آن قدر غیر طبیعی است که نمی‌‌‌تواند زنده بماند.

حاملگی مولار چند نوع است؟

دو نوع حاملگی مولار وجود دارد:

1- حاملگی مولار کامل

2- حاملگی مولار نسبی

مشخصات حاملگی مولار کامل

مشخصات حاملگی مولار نسبی

علائم حاملگی مولار چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علائم حاملگی مولار شبیه علائم بارداری معمولی است ولی ممکن است در ادامه علائم و نشانه‌های خاصی که ذکر می‌شود بروز نماید:

•        حالت تهوع و استفراغ شدید
•         لکه بینی و یا خونریزی از واژن طی سه ماهه اول
•         داشتن علائم پرکاری تیروئید شامل:  عصبی بودن یا احساس خستگی، ضربان قلب سریع یا نامنظم و زیاد عرق کردن
•         فشار یا درد شدید در ناحیه ی لگن
•         در بعضی موارد وجود کیست‌های انگوری شکل

ازجمله علائمی که ممکن است پزشک شما تشخیص دهد حاملگی مولار دارید، می‌‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

•         با انجام سونوگرافی(Ultrasound) و تشخیص پزشک در مورد رشد سریع رحم یعنی رحم برای بارداری خیلی بزرگ است
•         وجود کیست‌های تخمدان
•         با انجام آزمایش خون و تشخیص کم خونی
•         فشار خون بالا
•         تیروئید پرکار
•         پره اکلامپسی - بیماری که باعث فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار بعد از هفته بیستم بارداری می‌شود

برای اینکه یک بارداری سالم داشته باشید بهتر است در صورت وجود هر نوع لکه بینی و یا خونریزی در این دوران و یا سایر علائم هشدار دهنده ای که برایتان ناآشنا و سوال برانگیز است سریعاً به نزد پزشک متخصص زنان زایمان، مراجعه کنید.

هرچند وجود خونریزی و یا لکه بینی همیشه به معنی حاملگی مولار نیست ولی در صورتی که زودتر به پزشک مراجعه نمایید پزشک متخصص می تواند با انجام آزمایش خون و یا سونوگرافی و بررسی دقیق سطح هورمون Hcg، علت خونریزی و دیگر علائم شما را بررسی نموده و اطمینان حاصل کند که بارداری شما دچار مشکل نشده است.

حاملگی مولار چگونه درمان می‌‌شود؟

• در صورت تشخیص بارداری مولار، بافت باید هر چه سریعتر از رحم خارج شود. برای انجام این کار پزشک متخصص بافت غیر طبیعی را طی عمل کورتاژ(d&c) از رحم خارج می‌ ‌کند. 
• این عمل ممکن است با بیهوشی عمومی، یا بی حسی موضعی صورت گیرد. در این عمل پزشک بعد از ضد عفونی کردن دهانه‌ی رحم و واژن، دهانه ی رحم را با کمک ابزار باز کرده و سپس با استفاده از ساکشن بافت غیرطبیعی را از رحم خارج می نماید و در نهایت باقیمانده بافت را از روی دیواره ی رحم تراشیده و خارج می کند.
• در موارد خیلی کمی ممکن است در بارداری پوچ ، سلول‌های غیرطبیعی بافت مولار به سایر بخش‌های بدن پخش شده باشند. احتمال درگیری ریه‌ها در این گونه موارد بیشتر از سایر اندام های بدن است. ممکن است پزشک انجام تصویربرداری از قفسه‌ی سینه از سلامتی آن اندام‌ها مطمئن شود.
• همچنین معمولاً پزشک با بررسی هفتگی سطح هورمون HCG از کاهش میزان این هورمون در بدن شما اطمینان حاصل کند. که نتیجه‌ی کاهش این هورمون عدم وجود بافت مولار در بدن شماست. پس از گذشت چند هفته میزان این هورمون در بدن شما به صفر خواهد رسید و جای هیچ گونه نگرانی نخواهد بود.
• پزشک برای اطمینان و کنترل خطر احتمالی بازگشت سلول‌های مولار در حاملگی پوچ ،برای مدت یک سال با اندازه گیری هورمون HCG ماهیانه یا هر چند ماه یک بار سطح این هورمون را در بدن شما مورد بررسی قرار دهد.
• در زنان بالای 40 سال در صورتی که تصمیم بر بچه دار نشدن گرفته باشند، به دلیل اینکه احتمال خطر بازگشت سلول‌های مولار بیشتر است، معمولا پزشک توصیه می‌نماید که به جای انجام عمل کورتاژ با انجام عمل برداشتن رحم (هیستروکتومی/ hysterectomy) خطر بازگشت این سلول‌ها را به صفر برسانند.

زمان مناسب برای اقدام به بارداری مجدد بعد از حاملگی مولار چه موقع است؟

• در اغلب زنان، چیزی که می‌تواند بعد از سقط جنین حالشان را خوب کند، بارداری دوباره است. معمولاً دلیلی ندارد که نتوانید پس از سقط جنین دوباره باردار شوید.
• زمان مناسب برای بارداری مجدد را پزشک متخصص شما تشخیص می‌دهد. در صورت درمان به موقع و موفقیت آمیز حاملگی مولار، مدت زمان لازم برای اقدام به بارداری مجدد حدود یک سال است. در طول این مدت سطح هورمون HCG باید به حالت نرمال برسد.
• اگر اقدام به بارداری مجدد بیش از موعد تعیین شده نمایید چون سطح هورمون HCG بالا می‌رود تشخیص بازگشت یا برنگشتن بافت غیر طبیعی مولار برای پزشک شما دشوار و غیر ممکن می‌شود.
• در صورتی که حاملگی مولار را تجربه کرده باشید احتمال داشتن مجدد این نوع حاملگی در شما فقط یک یا دو درصد بارداری در آینده است. که با بررسی و انجام سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری این موضوع بررسی می‌‌‌شود.
• خبر خوب اینکه حاملگی مولار بر باروری و یا باردار شدن به صورت طبیعی هیچ گونه تاثیر منفی نخواهد داشت. حتی در احتمال بروز عارضه‌هایی مانند زایمان زودرس، نقص‌های مادرزادی مرده بدنیا آمدن نوزاد و سایر عوارض بارداری تاثیری نخواهد داشت.
• خوشبختانه امروزه با وجود امکانات تشخیصی و درمانی مناسب، حاملگی مولار بسیار زود تشخیص داده می‌شود و با انجام درمان به موقع می‌توان از بروز عوارض ناخواسته مرتبط با این بیماری جلوگیری نمود. جهت دریافت اطلاعات بیشتردر خصوص حاملگی مولار اینجا را کلیک کنید.