مثانه(Bladder) وظیفه نگهداری ادرار قبل از دفع را بر عهده دارد و یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن به شمار می‌رود. تغییر شکل مثانه به معنای اندازه غیر عادی و ایجاد مشکل برای آن است. این بیماری هم در خانم‌ها و هم در آقایان به وجود می‌آید و علت‌ها و نشانه‌های مختلفی دارد. در برخی موارد این مشکل از بدو تولد در نوزاد وجود دارد. اما در اکثر موارد با افزایش سن، این مشکل ایجاد می‌شود. در این مقاله قصد داریم به صورت کامل به این بیماری بپردازیم.
|
آنچه در ادامه درباره تغییر شکل مثانه و درمان آن می‌خوانید؟
|
به طور کلی می‌توان مشکلات زیر را به عنوان تغییر شکل مثانه به حساب آورد.
● در برخی از افراد مثانه آن‌ها به اندازه کافی بزرگ نیست و نمی‌تواند ادرار تولید شده توسط کلیه‌ها را نگه دارد.
● در موارد دیگر دیواره‌های مثانه ضخیم‌تر از حد معمول می‌شود و رشد می‌کند. این موضوع معمولا بخاطر کشیدگی بیش از حد مثانه اتفاق می‌افتد.
● مشکلات برخی از بیماران بخاطر از دست دادن توانایی باز و بسته شدن عضلات مثانه ایجاد می‌شود. این موضوع مانع از تخلیه کامل ادرار از مثانه می‌شود.
مشکلات بالا به بزرگ شدن و افتادگی مثانه منتهی می‌شوند که نتیجه آن نیز عواملی مانند عفونت کلیه، بی‌اختیاری ادرار و... است. اطلاعات بیشتر را می‌توانید
علائم تغییر شکل مثانه چیست؟
علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. به همین دلیل برای تشخیص دقیق باید سونوگرافی(Ultrasound) انجام داد. اما به طور کلی افراد با مشاهده مشکلات زیر باید به پزشک مراجعه کنند و مشکلات خود را پیگیری کنند.
● مشکل در دفع ادرار
● احساس دائمی پر بودن مثانه (در صورتی که واقعا مثانه پر نیست)
● جریان آهسته ادرار
● درد شکم
● بی‌اختیاری و عدم کنترل ادرار
● تعدد دفعات بیدار شدن در شب برای ادرار
برخی از نشانه‌های نادر نیز بیماران را درگیر می‌کنند. به عنوان مثال ممکن است دردهای لگنی را تجربه کنند یا در ادرار آن‌ها خون وجود داشته باشد. البته مشکلات بالا ممکن است بخاطر بیماری‌های دیگری نیز باشد. بنابراین بهتر است تشخیص عارضه را به پزشک واگذار شود.
علت‌های مختلفی باعث ایجاد این مشکل می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد این بیماری می‌شوند، اشاره کرده‌ایم.
انسداد سیستم اداری
انسداد در مسیر دفع ادرار، بین مثانه و کلیه یا مجرای خروجی ادرار، می‌تواند باعث تغییر شکل در مثانه شود. زمانی که انسداد وجود داشته باشد، ادرار به خوبی از مسیر مشخص عبور نمی‌کند. به همین دلیل مثانه باید سخت‌تر کار کند تا جریان ادرار به شکل صحیح برقرار شود. این موضوع به مرور زمان اختلالاتی برای عضلات مثانه به وجود می‌آورد و باعث تغییر آن‌ها می‌شود.
انسداد سیستم ادراری ممکن است به دلایل مختلف از جمله وجود تومور یا سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات (prostate enlargement) در آقایان باشد. تشخیص سریع این موضوع و برطرف کردن آن می‌تواند در پیشگیری از تغییر شکل و ظاهر در مثانه تأثیرگذار باشد.
مشکلات در دفع ادرار
عدم تخلیه کامل مثانه می‌تواند یکی از علت‌های دیگر این بیماری باشد. در برخی موارد خود این عارضه علت دیگری دارد. اما برخی از افراد خودشان باعث ایجاد آن می‌شوند. بدن برخی از انسان‌ها حجم زیادی ادرار تولید می‌کند. اما آن‌ها به این موضوع توجهی نمی‌کنند و ممکن است مثانه را به طور کامل تخلیه نکنند. بنابراین مثانه بعد از خالی شدن نمی‌تواند به حالت اولیه خود برگردد و در نتیجه کشیده می‌شود.
از طرف دیگر گروهی از افراد به دلیل شرایط مختلف مانند عدم دسترسی به دستشویی یا زمان نداشتن در محیط کار، مثانه خود را مدت زیادی پر نگه می‌دارند. این کار نیز باعث رشد مثانه و تغییر شکل آن می‌شود.
مشکلات مادرزادی
مثانه برخی از نوزادان به شکل عادی نیست. در برخی موارد شکل مثانه برای نوزاد مشکلی ایجاد نمی‌کند و حتی در سن بالاتر نیز علامت خاصی ندارد. در این موارد احتمالا نیازی به درمان نیست و تنها باید مشکل را کنترل و از پیشرفت آن پیشگیری کرد. اما در صورتی که شکل مثانه باعث ظهور علائم شدند، باید برای درمان آن اقدام کرد.
برخی از بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط جسمانی احتمال بزرگ شدن یا تغییر شکل مثانه را بیشتر می‌کنند. در ادامه آن‌ها را نام برده‌ایم.
● چاقی مفرط
● ام اس
● فلج
● سایر بیماری‌های عصبی و آسیب‌های نخاعی
● افرادی که در معرض درمان با اشعه قرار دارند
بارداری نیز ضمن برخی مشکلات در رحم که در سونوگرافی رحم مشخص می‌شوند، می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در مثانه شود. در این صورت، تغییرات ایجاد شده دائمی نیستند و بعد از وضع حمل بهبود پیدا می‌کنند.
اولین گام برای درمان این عارضه دستگاه ادراری، تشخیص به موقع علت ایجاد آن است. درمان علت اولین موردی است که باعث توقف این ایراد می‌شود. تا کنون راهکاری برای بهبود اندازه مثانه پیدا نشده است. یعنی اگر مثانه شخصی بزرگ و کشیده شده باشد، نمی‌توان آن را به حالت اولیه برگرداند. درمان‌های ارائه شده برای حل نشانه‌های ناشی از این بیماری هستند.
کاتتریزاسیون(Catheterization)
این روش در ایران با نام سوند ادراری شهرت دارد و برای افرادی استفاده می‌شود که کنترل ادرار ندارد یا نمی‌توانند مثانه خود را به صورت کامل تخلیه کنند. در این روش لوله سوند وارد مثانه می‌شود و آن را کامل تخلیه می‌کند.
جراحی
جراحی مثانه یا یکی از روش‌های جراحی شکمی است. یعنی جراح برای دسترسی به مثانه باید برشی در شکم بیمار ایجاد کند. در جراحی مثانه بخشی از روده‌ی بزرگ یا کوچک به عنوان پیوند بریده می‌شود. سپس قسمت بالایی مثانه باز می‌شود و جراح پیوند برداشته شده از روده را به آن می‌دوزد. این کار باعث بزرگ شدن مثانه می‌شود.
بعد از جراحی بیمار باید حدود یک هفته در بیمارستان بستری شود و تا دو روز قادر به خوردن یا نوشیدن چیزی نخواهد بود و از طریق سرم تغذیه می‌شود. بیمار باید مدتی نیز از سوند استفاده کند.
هر کدام از تغییرات در مثانه ممکن است عوارض خاصی به دنبال داشته باشند. مثانه کوچک‌تر از حد ممکن باعث بی‌اختیاری ادرار و تکرر آن می‌شود. اما مثانه بزرگ ممکن است حجم بیشتری ادرار را در خود نگه دارد. این موضوع می‌تواند باعث آسیب رسیدن به کلیه‌ها شود.
جمع بندی
با توجه به آنچه در این مقاله گفته شد، درمان تغییر شکل مثانه بعد از پیشرفت آن امکانپذیر نیست. از طرف دیگر مشکلات مثانه ممکن است باعث ایجاد مشکل در کلیه‌ها نیز بشوند و در این صورت و عدم درمان به موقع، باعث می‌شوند بیمار به دیالیز نیاز داشته باشد. بنابراین لازم است در صورت مشاهده علائم، سریعا برای انجام آزمایش‌های لازم به پزشک کنید.
یکی از مهم‌ترین تست‌ها برای تشخیص این مشکل سونوگرافی است. مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر وهاب آقایی یکی از بهترین مراکز برای انجام تست‌های تشخیصی تغییر شکل مثانه در تهران است که از بهترین و بروزترین تجهیزات برای این کار استفاده می‌کند. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد مرکز و دریافت نوبت از طریق بخش «تماس با ما» در سایت اقدام کنید.