ایزوتوپ اسکن تیروئید که با استفاده از مکانیسم جذب ید ابداع شده است عبارتست از تزریق ماده رادیو آکتیوی که فقط توسط غده تیروئید جذب می شود ( تگنزیوم 99 یا ید 123 ) به بدن بیمار و ثبت میزان و نحوه جذب و تجمع و انتشار این ماده در بافت تیروئید . با این روش وضعیت داخل نسج و سلول های تیروئیدی مشخص و ارزیابی می شود.
باید توجه داشت که این مواد رادیو اکتیو فقط توسط فولیکول ها و سلول های تیروئیدی جذب میشوند و اگر سلول یا بافت و یا تجمع غیرطبیعی در داخل نسج تیروئید وجود داشته باشد با این روش مشخص میگردد.
ندول هائی که در اسکن تیروئید ثبت میشود به سه دسته تقسیم میشوند :
1- ندول هائی که در آنها هیچ ماده رادیو آکتیوی جذب نمیشود.( ندول سرد )
2- تمام ماده تزریقی جذب آن میشود و ندول موجود اجازه جذب به سایر قسمت های تیروئید را نمی دهد.( ندول داغ )
3- ندول هائی که در آنها جذب ماده رادیو آکتیو بیشتر از سایر قسمت های غده بوده ولی سایر قسمت های تیروئید نیز جذب دارند.( ندول گرم )
ندول سرد که جراحان بیشتر نگران آن بوده و سعی در درمان قطعی آن دارند در 15- 25 در صد موارد سرطانی شده و اهمیت تشخیصی و درمانی زیادی دارد .
بایستی توجه داشت که در گواتر های ندولر موضوع وقتی اهمیت بالینی بیشتری پیدا میکند که این گونه ندول ها در بافت تیروئید منفرد بوده و دارای حدود نامنظم و توپر ( Solid ) و قوام سفت و چسبیده به گردن باشند . ندول های سرد تقریباء در تمام موارد همراه با کار کرد طبیعی غده تیروئید بوده و بیمار در وضعیت یوتیروئید (ترشح نرمال هورمون) Euthyroid قرار دارد.
یوتیروئید چیست؟
حالتی است که در آن تیروئید در آزمایشات خونی و هورمونی عملکردی طبیعی داشته ولی ظاهر آن در ایزوتوپ اسکن و یا معاینات پزشکی غیر طبیعی می باشد.
بیماریهای ندولر تیروئید یکی از شایعترین بیماریهای عصر حاضر می باشد. ندول های تیروئیدی در 4-7% جمعیت دنیا دیده می شوند.
ریسک وقوع آن از 0 % در 15 سالگی تا50 % در 65- 60 سالگی تغییر می کند. در مناطقی که کمبود ید وجود دارد شیوع گره تیروئید تا 2.5 برابر افزایش می یابد.