گواتر
-
![]()
سایت دکتر وهاب آقائی
۱۳۹۷/۰۴/۱۴
به تورم گردن یا حنجره ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید گواتر می‌گویند. در واقع وقتی غدد تیروئید به درستی کار نمی‌کند شخص مبتلابه گواتر می‌شود.
به تورم گردن یا حنجره ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید گواتر می‌گویند. در واقع وقتی غدد تیروئید به درستی کار نمی‌کند شخص مبتلابه گواتر می‌شود. غم‌باد یا گواتر به معنای هر نوع بزرگ شدگی غیر طبیعی غده تیروئید است. گواتر علل متعددی می‌تواند داشته باشد. از اختلالات عملکردی تا علل ناشناخته در ایجاد آن می‌توانند موثر باشند.
گواتر یکی از بیماری‌های شایع است که به ویژه در نوجوانان (سنین مدرسه) از شیوع بالایی برخوردار است . گواتر در دختران جوان و در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند شایع‌تر است. گاهی دیده شده است میزان شیوع گ واتر در خانم‌ها 8 برابر آقایان است. در سراسر جهان، بیش از 90.54٪ از موارد گواتر توسط کمبود ید ایجاد می‌شود.
ارث، کمبود ید در مواد غذایی، مصرف بیش از اندازه غذاهایی مانند شلغم, کلم, گل کلم, چغندر و علل ناشناخته دیگر.
گواترها به انواع گوناگونى تقسیم بندى مىشوند که عبارتنداز:
- گواتر فامیلى
- گواتر ساده
- گواتر چندندولى
برخلاف تصورات گذشته که به تورم غده تیروئید "غم باد" اطلاق می‌شد، گواتر هیچ ارتباطی به استرس‌های عاطفی ندارد.
وجود توده‌ای در ناحیه جلوی گردن که بیمار یا اطرافیان بیمار و یا پزشک می‌توانند آن را مشاهده کنند. گاهی سیاهرگ‌های گردن بزرگ‌تر مى‌شود و هرگاه درد ناگهانى و سریع گواتر ایجاد شود یعنى اینکه در گواتر خونریزى ایجاد شده است.
گاهى نیز هیچ علامتى در فردى که گواتر دارد مشاهده نمى‌شود، گاه در گواترهاى ندولى ساده و غیر سمى، پس از چند سال تغییراتى ایجاد مى‌شود که به پرکارى غده تیروئید منجر شده و باعث نارسایى قلبى و سایر اختلالات خطرناک مى‌گردد.
برای پیشگیری از مبتلا شدن به گواتر توصیه می‌شود از غذاهای حاوی ید بیشتر استفاده کنید و از مصرف نمک ید دار غافل نشوید. اگر در مناطق کوهستانی و ارتفاعات بیشتری از سطح دریا زندگی میکنید، پس نیاز بیشتری به ید خوراکی دارید. از مصرف بیش از حد سبزیجات گواتر زا بپرهیزید(به ویژه شلغم و کلم ).
عوارض کمبود ید
• در دوره حاملگی و زمان جنینی: سبب سقط جنین و مرده‌زایی، ناقص الخلقه متولد شدن، کند ذهنی، اختلالات حرکتی و روانی، لالی و کری نوزاد می‌شود.
• در کودکی: اختلال جسمی و روانی پدید می‌آورد و سبب کندذهنی و رشد نکردن بدن می‌گردد.
• در بلوغ: ایجاد گواتر و کم‌کاری تیروئید نموده و اختـلال در تـکامل مغزی را بوجود می‌آورد.
• در بزرگسالان: موجب ضعف عمومی، کاهش سوخت و ساز بدن، لاغری، خواب آلودگی و اختلالات عصبی می‌شود.
نکته: میزان احتیاج روزانه بدن به ید بین 150ـــ120 میکروگرم می‌باشد.
گواتر ساده
گواتر ساده هنگامی رخ می‌دهد که غده تیروئید قادر به ساختن هورمون تیروئید به اندازه کافی برای رفع نیازهای بدن نیست که می‌تواند بعلت کمبود ید در رژیم غذایی یک فرد باشد. برای جبران کمبود هورمون تیروئید، غده تیروئید بزرگ‌تر می‌شود.
گواتر ساده اغلب در افرادی دیده می‌شود که در مناطقی زندگی می‌کنند که در آن خاک و آب ید کافی ندارد. مردم این مناطق ممکن است ید کافی در رژیم غذایی خود دریافت نکنند.
در بسیاری از موارد علت گواتر ساده ناشناخته است. به غیر از عامل کمبود ید، عوامل دیگر که ممکن است به بیماری منجر شود عبارتنداز:
- برخی از داروها (مثل لیتیوم)
- عفونت
- سیگار کشیدن
- غذاهای خاص (سویا، بادام زمینی، سبزیجات در کلم بروکلی و کلم )
گواتر ساده بیشتر در افراد بالای 40 سال، افراد با سابقه خانوادگی گواتر و زنان رایج است.
گواتر مولتی ندولر یا چند گره‌ای
گواتر مولتی ندولر گواتری است که در آن تعداد بسیاری توده (ندول) در درون غده وجود دارد. ندول‌ها ممکن است به وضوح قابل مشاهده و یا با سونوگرافی و یا تنها از طریق معاینه و یا ایزوتوپ اسکن دیده شوند.
در نهایت
اکثر گواترهای مولتی ندولر علائمی ایجاد نمی‌کنند. اگر علائم پرکاری تیروئید دارید یا در تنفس یا بلع مشکل دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. این گواترها احتمال ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند، اما در صورت لزوم بسته به نوع گواتر، این بیماری با دارو، ید رادیواکتیو یا جراحی قابل درمان هستند. اگرچه ممکن است باعث بیماری‌های دیگری نیز شود یا به آن مربوط باشد، اما معمولاً گواترهای مولتی ندولر بیماری نیستند که زندگی را تهدید کنند.
پزشکان مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتروهاب آقائی همواره با در نظر گرفتن علائم بیماری و سابقه پزشکی فرد به تشخیص دقیق نوع بیماری شما کمک خواهند کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با کلینیک دکتر وهاب آقایی در خیابان ولیعصر با ما تماس بگیرید.