بسیاری از خانم‌ها ممکن است در طول زندگی خود با عارضه‌ها و
دردهای لگنی و مرتبط با ناحیه تناسلی خود مواجه شوند. برخی از این دردها در نتیجه
عوامل طبیعی و برخی دیگر نیز در نتیجه ناهنجاری‌های سلولی و یا عارضه‌های خوش خیم
و یا بدخیم سرطانی باشند. پولیپ‌های رحم در خانم‌ها یکی از اصلی‌ترین عوامل نگرانی
آنهاست که ممکن است در وهله اول باعث ایجاد ترس و دلهره نسبت به وجود سرطان یا
مشکل جدی ناباروری در آنها شود. در این مطلب قصد داریم به طور مفصل شما را با
عارضه پولیپ رحم، عوامل ایجاد کننده و روش‌های تشخیص و درمان آن آشنا کنیم.
|
آنچه در ادامه مطلب درباره پولیپ رحم خواهید خواند:
|
پولیپ رحم به رشد سلولی غیر
طبیعی که در دیواره داخلی رحم و دهانه رحم (سرویکس) ایجاد می‌شود، گفته می‌شود که
ممکن است به حفره رحم نیز انتشار پیدا کند. رشد بیش از حد سلولی در امتداد رحم
(اندومتریوم) به شکل‌گیری پولیپ‌های رحمی که تحت عنوان پولیپ اندومتریال نیز
شناخته می‌شود منجر می‌شود. پولیپ رحم معمولاً توده‌ای خوش خیم و غیر سرطانی است،
هر چند ممکن است گاهی نیز سرطانی باشد و یا منجر به سرطان رحم شود.
پولیپ رحم می‌تواند اندازه‌های
مختلفی از چند میلی متر تا چند سانتی متر داشته باشد. این پولیپ‌ها به دیواره رحم
متصل می‌شوند و هر فرد می‌تواند یک یا چند پولیپ در نقاط مختلف رحم خود داشته
باشد. پولیپ‌ها معمولاً در دیواره رحم باقی می‌مانند اما گاهی نیز ممکن است به
قسمت‌های پایینی رحم ، دهانه رحم و حتی واژن منتشر شوند. پولیپ رحم معمولاً در
زنانی که در سن یائسگی به سر می‌برند یا آن را پشت سر گذاشته‌اند رخ می‌دهد ، با
این حال ممکن است در موارد اندکی پولیپ رحم در دختر مجرد نیز رخ دهد.
نشانه‌ها و علائم پولیپ رحم
عبارتنداز:
- خونریزی‌های نامنظم در دوران قاعدگی
- خونریزی در بین دو دوره پریود
- خونریزی خیلی شدید در دوران قاعدگی
- خونریزی از واژن پس از یائسگی
-ناباروری
پولیپ رحم ممکن است در برخی از
بانوان با علائم خاصی همراه نباشد و یا خونریزی آنها شدید نباشد و صرفاً به صورت
لکه بینی مشاهده گردد. در صورت مشاهده هرگونه از علائم ذکر شده در بالا، در اولین
زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
تغییرات هورمونی نقش اصلی را در
ایجاد پولیپ رحم ایفا می‌کنند. پولیپ‌های رحم به هورمون استروژن واکنش نشان می‌دهند یعنی رشد آنها با افزایش نامعمول سطح استروژن رابطه مستقیم دارد. عواملی که
ریسک ابتلا به پولیپ رحم را افزایش می‌دهند عبارتنداز :
-شروع دیرهنگام یا زودهنگام دوره
یائسگی
-داشتن فشار خون
-چاقی
-مصرف داروهای هورمونی مانند تاموکسیفن
(که
برای درمان سرطان سینه تجویز می‌شود)
-نداشتن فرزند یا اقدام دیر برای
بارداری
معمولاً ژنتیک عامل ریسک مهمی در
ایجاد پولیپ‌های رحمی محسوب نمی‌شود.
مهمترین
عارضه‌ای که در نتیجه پولیپ رحم ممکن است ایجاد شود، ناباروری است. در برخی موارد
افرادی که دچار پولیپ رحم هستند، تا زمانی که اقدامات درمانی روی آنها صورت
نگیرد امکان باردار شدن ندارند. علاوه بر این، پولیپ رحم باعث افزایش خطر سقط جنین
در زنانی می‌شود که توسط روش آی وی اف (IVF) یا لقاح خارج رحمی باردار شده‌اند. اگر شما نازا هستید و می‌خواهید توسط روش IVF باردار
شوید، پزشک قبل از انتقال جنین (تخم لقاح یافته) به داخل رحم شما ممکن است با عمل
جراحی پولیپ‌ها را خارج کند.
پزشک شما از شما درباره سابقه
چرخه قاعدگی، شامل اینکه دوره‌های پریود شما چقدر طول می‌کشد، چرخه قاعدگی شما هر
چند وقت یکبار تکرار می‌شود و همچنین علائمی که تجربه می‌کنید سؤال می‌کند. علاوه
بر این، پزشک شما در مورد تلاش‌هایی که تا کنون برای بارداری انجام داده‌اید می‌پرسد. معاینه اولیه رحم توسط وسیله‌ای به نام اسپکولوم انجام می‌شود و در صورتی که
پزشک شما متوجه وجود ناهنجاری یا علائم مشکوک شود ممکن است آزمایشات زیر را تجویز
کند. پیش از انجام آزمایشات، از پزشک خود درباره منع مصرف داروهایی از قبیل آنتی
بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و یا مصرف هرگونه دارویی که به گشاد شدن دهانه رحم به منظور
انجام آزمایشات کمک می‌کند سؤال کنید.
سونوگرافی
ترنس واژینال
در سونوگرافی ترنس واژینال یک مبدل
مخصوص سونوگرافی که سر آن باریک است از طریق واژن وارد رحم بیمار شده و از طریق
ارسال امواج صوتی، تصاویری از ناحیه رحم و دهانه رحم ایجاد می‌کند. ممکن
است پزشک شما به طور واضح بتواند از طریق تصاویر سونوگرافی وجود پولیپ رحم را
تشخیص دهد.گاهی نیز پولیپ‌های رحم به صورت ناحیه‌ای ضخیم از دیواره رحم(اندومتریال) مشخص
گردند.
هیستروسونوگرافی
یا سونوهیستروگرافی
پزشک شما می‌تواند از این روش در حین
سونوگرافی ترنس واژینال استفاده کند. در این آزمایش یک لوله نازک به نام
کاتتر وارد واژن می‌شود و از طریق آن یک فضای رحم با محلول آب و نمک پر می‌شود. این
امر به ایجاد تصاویر واضح‌تر از محیط رحم، دهانه رحم و بافت‌های مجاور آن کمک می‌کند.
هیستروسکوپی
در
این آزمایش، پزشک یک تلسکوپ نازک و قابل انعطاف را از طریق واژن وارد رحم بیمار
می‌کند. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند ناحیه
رحم، گردن رحم و واژن را با دقت بیشتری معاینه کند.
بیوپسی
اندومتریال
ممکن است پزشک شما نمونه برداری از
بافت‌های سلولی دهانه رحم را تجویز کند که این آزمایش از طریق وارد کردن یک کاتتر (catheter) به
درون واژن و برداشت یک قسمت از ناحیه سلولی پولیپ انجام می‌شود.
کورتاژ
کورتاژ
در اتاق عمل انجام می‌شود. این عمل هم برای تشخیص و هم درمان
پولیپ‌های رحمی کاربرد دارد. در این فرایند، پزشک با استفاده از
یک وسیله فلزی بلند به نام کورت (Curette) اقدام به برداشتن بافت از دیواره رحم
می‌کند. کورت یک حلقه کوچک در انتهای خود دارد
که به پزشک کمک می‌کند بافت دیواره رحم را بخراشد و اقدام به برداشت بافت کند.
در صورتی که یک پولیپ رحمی حاوی
سلول‌های سرطانی باشد، پزشک شما در خصوص قدم‌های بعدی به منظور ارزیابی و مراحل
درمان با شما صحبت خواهد کرد. پس از طی فرایند درمان پولیپ رحمی، این پولیپ‌ها به
ندرت برگشت پذیر هستند.
همانطور که گفته شد، اغلب پولیپ‌های رحم خوش خیم و غیر سرطانی هستند. هر چند، برخی از تغییرات پیش سرطانی رحم
(هایپرپلازی اندومتریال) و یا سرطان‌های رحم (کارسینوم اندومتریال) ممکن است خود
را به شکل پولیپ‌های رحم نشان دهند. در این صورت، پزشک شما انجام بیوپسی یا نمونه برداری از بافت دهانه رحم را تجویز می‌کند تا این رشد ناهنجار سلولی در آزمایشگاه
پاتولوژی مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد.
به منظور درمان پولیپ‌های رحم ،
ممکن است پزشک شما موارد زیر را توصیه کند :
-نظارت و
مراقبت بدون درمان خاص: گاهی پولیپ‌های کوچک که علائمی به
همراه ندارند ممکن است به مرور زمان خود به خود برطرف شوند. درمان
پولیپ‌های کوچک لزومی ندارد مگر آنکه به تشخیص پزشک، شما در ریسک ابتلا به سرطان
رحم قرار داشته باشید.
-مصرف دارو : برخی
از داروهای هورمونی مانند پروژستین‌ها و داروهای آزاد کننده گونادروپین ممکن است
سبب کاهش علائم پولیپ رحم شوند. اما مصرف این داروها تنها یک راه حل
موقتی و کوتاه مدت است و در بسیاری از موارد، پولیپ رحم پس از قطع مصرف این
داروها به حالت اولیه خود باز می‌گردد.
- جراحی : در
طول هیستروسکوپی، ابزاری به همراه هیستروسکوپ وارد رحم بیمار می‌شود که این ابزار، حذف پولیپ‌ها را امکان پذیر می‌کند. پولیپ خارج شده برای بررسی‌های بیشتر
به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا مشخص شود سرطانی هستند یا خیر. در
صورت وجود سلول‌های سرطانی در پولیپ رحم، انجام جراحی برداشتن رحم که به
هیسترکتومی معروف است توصیه می‌شود.
پولیپ‌ها و فیبروئیدها مشابهند
با این حال تفاوت اندکی دارند. فیبروئیدها رشدهای ناهنجار سلولی در ماهیچه دیواره
رحم هستند نه خود بافت غشایی و داخلی دیواره رحم. مانند پولیپ‌ها، فیبروئیدها نیز
می‌توانند سبب خونریزی شدید شوند ولی علاوه بر خونریزی می‌توانند سبب ایجاد درد،
ناباروری و مشکل در ادرار شوند. تشخیص پولیپ و فیبروئیدها به یک روش انجام می‌شود
و بسته به عارضه‌ای که شما با آن مواجه هستید، پزشک متخصص بهترین روش درمان را
برای شما اتخاذ می‌کند.
سخن پایانی
پولیپ رحم یکی از عارضه‌هایی است
که ممکن است در نتیجه تغییرات هورمونی در زنان رخ دهد. تقریباً راهکاری برای
پیشگیری از بروز پولیپ رحم وجود ندارد اما داشتن سبک زندگی سالم و کاهش وزن ممکن
است تا حدودی ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش دهد. اغلب پولیپ‌های رحمی حاوی سلول‌های غیر سرطانی هستند و درمان آنها با استفاده از روش‌های دارویی و جراحی امکان
پذیر است.
گاهی نیز پولیپ‌های کوچک و بدون علائم نیازی به درمان ندارند و در طول
زمان از بین می‌روند. با این حال، در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوکی از قبیل
خونریزی‌های شدید در عادت ماهانه، فواصل نامنظم پریود و درد در قسمت لگن و زیر
شکم مواجه شدید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت نیاز به انجام آزمایشات
تکمیلی، می‌توانید با تعیین وقت قبلی و مراجعه به کلینیک سونوگرافی و رادیولوژیدکتر وهاب آقایی در خیابان ولیعصراز بهترین خدمات تشخیصی با بهره گیری از تجهیزات تصویربرداری مدرن
و به روز دنیا بهره مند شوید.
دکتر وهاب آقایی، با دارای بودن تخصص در زمینه تشخیص و درمان انواع بیماری‌های زنان در یکی از معتبرترین کلینیک‌ها و مراکز رادیولوژی و سونوگرافی، انواع خدمات تشخیصی و درمانی از جمله سونوگرافی، ماموگرافی و غیره را با تجهیزات بسیار پیشرفته ارائه می‌دهد. اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر هستید با مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر وهاب آقایی تماس بگرید.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-polyps/diagnosis-treatment/drc-20378713