کیست در موئید تخمدان که به آن کیست مویی نیز
میگویند؛ توده‌های خوش‌خیم تخمدان هستند.این نوع کیست ممکن است در خانم‌های جوان،
از سلول‌های جنینی به وجودآمده باشد و شایع‌ترین توده تخمدانی در زنان جوان
است.کیست درموئید در میان زنان با رده سنی20 تا 30 سال بیشتر مشاهده می شود و
معمولا برای تشخیص آن از معاینه های فیزیکی، سونوگرافی و رادیوگرافی استفاده میشود.
در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعی درباره با
علت و علائم کیست موئی کسب کنید. در این مقاله ما روش های تشخیص، درمان و پیشگیری
از کیست درموئید در تخمدان را بیان میکنیم.
کیست های درموئید در تخمدان ها که به کیست مویی نیز شناخته
میشوند؛ بر اثر بقایای مواد ژنتیک یا همان سلول های بنیادی ایجاد می شود که منشأ
آن به دوران جنینی برمی گردد. گاهی اوقات در داخل این کیست ها، مواد استخوانی
مانند دندان و ناخن و همچنین فولیکول های مو، بافت پوست، غدد تولید کننده عرق و
چربی پوست و عصب دیده میشود.
به این ترتیب توده هایی ایجاد می شود که حدود 40
درصد موارد در زمان تولد وجود داشته و قابل مشاهده است، اما گاهی تا سنین کودکی و
در بیشتر موارد تا بزرگسالی مخفی می ماند. این کیست ها به دنبال نقصی هنگام تکامل
بافت پوست در مرحله جنینی به وجود می آید.
کیست درموئید می تواند در هر نقطه از بدن ایجاد
شود و دو نوع خوش خیم و بدخیم بوده، اما عمدتا از نوع خوش خیم هستند.
پزشکان می توانند کیست های درموئید را حتی در
نوزادانی که هنوز متولد نشده اند، مشاهده کنند. با این حال هنوز مشخص نیست که چرا برخی از جنین های در حال
رشد کیست درموئید دارند.
کیست درموئید چه زمانی ایجاد میشوند؟
کیست های درموئید معمولا وقتی به وجود می آید که
لایه های پوست به طور هماهنگ رشد نمی کند و در بافت پوششی(لایه اپیتلیوم)، فضایی
کیسه مانند به وجود می آید و ساختارهای پوستی در این محفظه به دام می افتند.
جنس دیواره سلولی کیست موئی مشابه ساختارهای
خارجی پوست مانند فولیکول های مو، غدد عرق و گاهی مو، دندان یا عصب است. این
بیماری شکل اکتسابی ندارد و هرچند ظاهری عفونی و کدر دارد، اما عفونی نیست.
بسیاری از کیست های درموئید تخمدان هیچ علائمی
نداشته و به این دلیل در صورت بزرگ شدن کیست، برداشتن آن ممکن است با مشکلاتی
همراه باشد. در برخی از این موارد ، علائم تنها پس از آلوده شدن کیست یا رشد قابل
توجه آن ایجاد می شود. برخی از علائم کیست مویی تخمدان عبارتند از:
دردشکم
خونریزی غیرطبیعی واژینال
مشکلات ادراری
درد مبهمی در ناحیه کمر یا ران
حالت تهوع و استفراغ
درد در رابطه جنسی
افزایش بی علت و شدید وزن
تب و لرز
ترشحات چرکی
بزرگ شدن غیرطبیعی شکم
در بعضی موارد کیست تا حدی بزرگ می شود که به
تخمدان فشار آورده و موجب خونریزی می شود که در این حالت نیاز به عمل جراحی
اورژانسی است.
این
کیست در حالت عادی خطری برای فرد ندارد اما خطرهای دیگری مانند پیچیده شدن تخمدان
به دور خود، بیمار را تهدید می کند که بسیار هم دردناک است.
کیست درموئید تخمدان و بارداری
کیست مویی تخمدان به علت سنگین بودن، ممکن است
باعث چرخش پایه تخمدان و علائم اورژانسی به صورت پیچش تخمدان، خونریزی، پاره‌گی یا
عفونت شوند، باید تحت جراحی واقع شوند. احتمال چرخش کیست مویی در تخمدان در دوران
بارداری زیاد است.
بنابراین بهتر است که ابتدا اقدام به برداشت
کیست درموئید تخمدانی کرده و سپس برای بارداری پیش قدم شوید. در صورت بارداری با
کیست موئید تخمدان، بهتر است که تحت نظر متخصص زنان و زایمان قرار بگیرید.
آیا کیست درموئید تخمدان
باعث نازائی میشود؟
همانطور
که گفته شد کیست درموئید تخمدانی معمولا باعث نازایی نمیشود. چنانچه اندازه کیست
مویی تخمدانی زیر 5 سانتی متر باشد مشکلی را برای فرد ایجاد نمیکند.
| ایجاد
سرطان در این توده نادر است؛ بخصوص در خانم‌های زیر ۴۰ سال، اما آنها به خودی خود
از بین نمیروند و برای از بین بردن آنها نیاز به عمل جراحی دارید. |
پزشک شما ممکن است برای تشخیص کیست درموئید
تخمدان از معاینه فیزیکی و یا روش های تصویر برداری استفاده کند. روش های
تصویربرداری می تواند به پزشک شما کمک کند تا دقیقاً محل قرارگیری کیست را ببینید.
معاینه لگن ممکن است وجود کیست مویی تخمدان را
نشان دهد. در صورت نیاز پزشک ممکن است از سونوگرافی لگن برای شناسایی این نوع کیست استفاده کند. سونوگرافی لگن یک روش تصویر برداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر
استفاده می کند.
در این روش تصویر برداری از پروپ سونوگرافی استفاده
می شود که روی پوست در قسمت پایین شکم مالیده می شود تا تصاویر را در مانیتور ایجاد
کند.
همچنین ممکن است پزشک از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده کند. در طول
این روش، پزشک یک پروپ را به واژن وارد می کند. در این سونوگرافی همانند سونوگرافی
لگن ، تصاویر با استفاده از امواج صوتی ساطع شده از پروپ ایجاد می شود.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری بهتر است خانم های بالای 20
سال، هر سال یک بارسونوگرافیشوند تا از وضع
داخلی شکمی ولگنی خودشان به طور کامل مطلع شوند. کیستهای در موئید تاثیری روی قاعدگی
خانمها ندارد و باعث تاخیر یا نامرتب شدن آن نمیشود.
| کیست
درموئید یک بیماری مادرزادی است. این به این معنی است که آنها در بدو تولد شما
وجود داشته اند. |
کیست
های درموئید در تخمدان قابل درمان هستند اما برداشتن کیست درموئید معمولا به صورت
اورژانسی انجام نمی شود، مگر در موارد پارگی، تورم، درد و تب مشاهده شود.
در این شرایط بنابر صلاح دید پزشک، کیست به طور
اورژانس خارج می شود؛ زیرا ممکن است محتویاتش داخل شکم ریخته و باعث بسته شدن لوله های رحمی شود،
بنابراین باید با جراحی از بدن خارج شود.معمولاً بعد از جراحی بیمار درمان میشود
و تأثیری در طول عمر او ندارد.
درمان دارویی
در
مراحل اولیه این بیماری پزشک توصیه میکند که مدتی صبرکنید. در این مدت لازم است
اندازه تغییرات این کیست ها با انجام سونوگرافی مورد بررسی قرار بگیرد.
در
مرحله بعدی پزشک برای درمان کیست موئید دارو تجویز میکند این دارو ممکن است جزو دارو های ضد بارداری باشد.
برداشتن کیست با جراحی
در
صورتی که کیست متورم ، دردناک شود یا تغییر رنگ دهد نیاز به انجام جراحی دارید.
صرف نظر از محل قرارگیری کیست درموئید تخمدانی، تنها گزینه درمانی برای کیست موی
تخمدان، برداشتن کیست از طریق جراحی است. این عمل جراحی میتواند به صورت عمل باز و
یا با استفاده از لاپاراسکوپی انجام شود.
چندین عامل اساسی وجود دارد که باید قبل از جراحی
در نظر گرفته شود. این عوامل عبارتند از:
- عمل قبلی و مصرف داروهای مورد نیاز
برای بعد از جراحی
در صورتی که تصمیم دارید عمل جراحی انجام دهید،
انتظاراتی قبل، حین و بعد از عمل وجود دارند که عبارتند از:
قبل از جراحی
قبل
از جراحی معمولا از راهسونوگرافیمیزان گسترش به بافت های زیرین پوستی بررسی میشود. در صورت نیاز پزشک به شما توصیه هایی میکند که باید آن را انجام دهید.
در این حالت ممکن است به شما اطلاع دهند که قبل از جراحی نیاز به قطع غذا یا مصرف
دارو دارید.
در
حین جراحی
جراحی درموئید تخمدان، معمولا به دو صورت انجام
میشود که عبارتند از:
عمل سیستکتومی: در صورتی که
کیست مویی تخمدان، بدون برداشت رحم ، طی عمل جراحی برداشته شود، عمل «سیستکتومی
تخمدان» گفته می شود.
عمل اوفورکتومی:در صورتی که کیست
خیلی بزرگ باشد یا آسیب زیادی به تخمدان وارد شده باشد، ممکن است تخمدان و کیست با
هم برداشته شوند که به این عمل« اوفورکتومی تخمدان» گفته میشود.
بعد از عمل
جراحی
کیست مویی تخمدان پیچیده نیست و معمولا به صورت سرپایی نیز انجام میشود به همین
خاطر ممکن است بعد از عمل شما را مرخص کنند.در اکثر مواقع بعد از یک الی دو هفته
فرد بهبودی کامل را به دست می اورد.
در صورتی که در حین عمل، تخمدان شما برداشته نشده
باشد، امکان بارداری بعد از عمل جراحی کیست درموئید وجود دارد.
احتمال بازگشت کیست های درموئید بعد از جراحی
وجود ندارد، مگر در صورتی که کیست های ریزی در تخمدان وجود داشته باشد که حین عمل
جراحی تشخیص داده نشده اند. در این صورت امکان بروز مجدد این کیست در تخمدان وجود
دارد.
در پایان
همان طور که گفته شد این کیست ها مادرزادی هستند
به همین خاطر احتمال ابتلا به این کیست ها در طول زندگی بعید به نظر میرسد. کیست
های درموئید معمولاً بی خطر هستند، اما شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر با متخصصین زنان و زایمان مشورت کنید.
مرکزتصویر برداری دکتر وهاب آقایی
به عنوان یکی از بهترین مراکز تصویر برداری در تهران، دراین زمینه به مراجعین خود
بهترین خدمات درمانی را ارائه میدهد.