نمونه برداری از رحم چیست؟

نمونه برداری از رحم یا (endometrial biopsy) برداشتن یک قطعه کوچک از بافت آندومتر است که پوشش داخلی رحم است. این نمونه بافت می تواند تغییرات سلولی را که به دلیل بافت های غير طبیعی یا تغییرات سطح هورمون ایجاد شده است، نشان دهد.

گرفتن یک نمونه کوچک از بافت آندومتر به پزشک کمک می کند تا برخی شرایط پزشکی را تشخیص دهد. بیوپسی همچنین می تواند عفونت های رحمی، مانند آندومتریت را بررسی کند. بیوپسی آندومتر را می توان در مطب پزشک بدون استفاده از بیهوشی انجام داد. به طور معمول، این روش حدود 10 دقیقه طول می کشد.

تنها راه برای تشخیص قطعی سرطان رحم، نمونه برداری از بافت پوششی رحم است. پزشک پس از انجام بیوپسی، نمونه را به آزمایشگاه می فرستد. اینجاست که آسیب شناس (پاتولوژیست) نمونه را از نظر سلول های غیرطبیعی یا سرطانی بررسی می کند. روش های مختلفی برای بیوپسی از دیواره رحم وجود دارد. این روش ها عبارتند از:

1)      بیوپسی آسپیراسیون:

برای انجام این روش، فرد باید به پشت روی یک تخت دراز بکشد و زانوها را بالا برده و پاها را از هم باز کند. در این روش لازم است لباس زیر خود را در بیاورید و یک روپوش یا ملحفه بپوشید. پزشک یا پرستار به آرامی واژن را با اسپکولوم باز می کند. این کار دقیقا مانند آزمایش غربالگری دهانه رحم (تست پاپ اسمیر) است.

پزشک یک لوله نازک بلند را از طریق واژن وارد رحم می کند و با مکش ملایم، برخی از سلول های پوشش رحم را به داخل لوله می کشد. سپس لوله و اسپکولوم را خارج می کند. پس از آن می توانید از روی تخت بلند شوید و لباس بپوشید.

اکثر زنان این روش را در حالی که بیدار هستند، انجام می دهند. این روش فقط چند دقیقه طول می کشد و پس از آن فرد می تواند بلافاصله به خانه باز گردد. پزشک نمونه سلول ها را به آزمایشگاه می فرستد و آسیب شناس آنها را به دقت زیر میکروسکوپ بررسی می کند.

2)     هیستروسکوپی:

در این روش از یک تلسکوپ بسیار نازک به نام هیستروسکوپ استفاده می کند. پزشک شما از آن برای بررسی داخل رحم و نمونه برداری استفاده می کند. این روش بدون بی هوشی انجام می شود و فرد بعد از آن می تواند به خانه باز گردد. این روش نیز حدودا 10 دقیقه طول می کشد.

در این روش نیز از شما خواسته می شود لباس  زیر خود را در بیاورید و ممکن است از شما خواسته شود که لباس بیمارستان بپوشید. پزشک به آرامی یک اسپکولوم را در واژن قرار می دهد تا آن را باز نگه دارد. اطراف آن محل را ضدعفونی می کنند تا تمیز شود. سپس پزشک هیستروسکوپ را از طریق دهانه رحم وارد رحم می کند.

پزشک رحم را معاینه می کند و نمونه ای از پوشش داخلی رحم بر می دارد. برای بررسی سلول های سرطانی، این نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود. در طول انجام این تست و پس از آن ممکن است فرد دردهای خفیف داشته باشد که با مسکن ها قابل تحمل می شود. همچنین فرد ممکن است مقداری خونریزی واژینال داشته باشد که می تواند 7 تا 10 روز طول بکشد. اگر خونریزی شدید بود لازم است حتما به پزشک مراجعه شود.

بیوپسی آندومتر ممکن است برای کمک به تشخیص ناهنجاری های رحم انجام شود. این روش همچنین می تواند وجود سایر بیماری ها را رد کند. پزشک شما ممکن است بیوپسی آندومتر را برای موارد زیر انجام دهد:

·        علت خونریزی پس از یائسگی یا خونریزی غیر طبیعی رحم را پیدا کنید

·        غربالگری سرطان آندومتر

·        ارزیابی باروری

·        بررسی پاسخ بدن به هورمون درمانی 

در صورتی که آزمایش پاپ اسمیر نشان دهد که سلول‌ های "پیش سرطانی" در رحم فرد وجود دارد، ممکن است پزشک این نوع بیوپسی را انجام دهد. همچنین، در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر، انجام بیوپسی آندومتر درخواست می شود:

·        عادت های ماهیانه سنگین یا طولانی مدت

·        عادت های ماهیانه نامنظم

·        نداشتن عادت ماهیانه

·        خونریزی پس از یائسگی

·        خونریزی پس از مصرف داروی سرطان سینه به نام تاموکسیفن

·        پوشش ضخیم رحم

بیوپسی آندومتر نمی تواند هیچ یک از این علائم بالا را برطرف یا متوقف کند. اما می تواند به پزشک شما کمک کند تا بفهمد علت اصلی مشکلات فرد چیست.

شما نمی توانید در دوران بارداری نمونه برداری از رحم انجام دهید و در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر، نباید آن را انجام دهید:

·        اختلال در لخته شدن خون

·        بیماری التهابی حاد لگن

·        عفونت حاد دهانه رحم یا واژن

·        سرطان دهانه رحم

·        تنگی مجرای رحم یا کوچک بودن شدید دهانه رحم

1.   انجام بیوپسی آندومتر در دوران بارداری می تواند منجر به سقط جنین شود. اگر باردار هستید یا اگر احتمال بارداری وجود دارد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که قبل از بیوپسی آزمایش بارداری انجام دهید تا مطمئن شود که باردار نیستید.

2.   ممکن است پزشک از شما بخواهد که قبل از بیوپسی، سیکل های قاعدگی خود را ثبت کنید. این موضوع معمولا در صورتی درخواست می شود که لازم باشد آزمایش در زمان خاصی از چرخه شما انجام شود.

3.   در مورد داروهای تجویزی یا بدون نسخه ای که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است مجبور شوید قبل از بیوپسی آندومتر مصرف داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنید؛ زیرا برخی از این داروها ممکن است در لخته شدن خون تداخل ایجاد کنند.

4.   پزشک شما احتمالا از شما می پرسد که آیا شما هر گونه اختلال خونریزی دارید یا به لاتکس یا ید حساسیت دارید.

5.   نمونه برداری از رحم می تواند ناراحت کننده باشد. از این رو، پزشک ممکن است توصیه کند که ایبوپروفن یا مسکن دیگری را 30 تا 60 دقیقه قبل از عمل مصرف کنید.

6.   همچنین ممکن است پزشک قبل از انجام بیوپسی یک آرامبخش سبک به شما بدهد. آرام بخش ممکن است شما را خواب آلود کند، بنابراین تا زمانی که اثرات این دارو کاملا از بین نرفته است، نباید رانندگی کنید. از این رو بهتر است از یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود بخواهید که شما را تا خانه همراهی کند.

قبل از انجام بیوپسی، یک روپوش مخصوص به فرد داده می شود. در اتاق معاینه، پزشک از فرد می خواهد که روی تخت معاینه مخصوص دراز بکشد، سپس یک معاینه سریع لگن انجام می دهد. همچنین واژن و دهانه رحم فرد تمیز و ضد عغونی می شود.

پزشک ممکن است یک گیره روی دهانه رحم فرد قرار دهد تا در طول عمل ثابت بماند. در حین انجام این کار فرد ممکن است فشار یا ناراحتی جزئی به دلیل گیره احساس کند.

سپس پزشک یک لوله نازک و قابل انعطاف به نام لوله را از دهانه دهانه رحم وارد می کند و تا چند سانتی متر به داخل رحم امتداد می یابد. سپس لوله را به جلو و عقب حرکت می دهند تا نمونه بافتی از پوشش داخلی رحم تهیه شود. کل این روش معمولا حدود 10 دقیقه طول می کشد.

نمونه بافت تهیه شده در یک مایع قرار می گیرد و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود. ممکن است بعد از عمل، مقداری لکه بینی یا خونریزی خفیف داشته باشید، بنابراین به شما یک پد قاعدگی داده می شود تا بپوشید. درد و گرفتگی عضلانی خفیف نیز پس از انجام بیوپسی، طبیعی است. می توانید برای کمتر شدن درد و گرفتگی عضلات، از پزشک خود بخواهید برایتان مسکن تجویز کند.

لازم است تا چند روز پس از بیوپسی آندومتر از تامپون استفاده نکنید یا رابطه جنسی نداشته باشید. بسته به سابقه پزشکی شما، پزشک ممکن است دستورالعمل های بیشتری را پس از عمل به شما ارائه دهد.

مانند سایر روش های تهاجمی، پس از نمونه برداری نیز کمی خطر عفونت وجود دارد. همچنین، در حین انجام این روش سوراخ شدن دیواره رحم نیز ممکن است اتفاق بیفتند، اما این موضوع بسیار نادر است.

مقداری خونریزی و ناراحتی طبیعی است. اما، در صورت داشتن هر یک از علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

·        خونریزی بیش از دو روز پس از بیوپسی

·        خونریزی شدید

·        تب یا لرز

·        درد شدید در زیر شکم

·        ترشحات واژن غیر طبیعی یا با بوی غیرعادی

معمولا پس از حدود یک الی دو هفته، نتایج آزمایشگاهی آماده می شود و می توانید آن را دریافت کنید. بیوپسی آندومتر زمانی طبیعی است که هیچ سلول غیرطبیعی یا سرطانی پیدا نشود. نتایج نمونه برداری رحم زمانی غیر طبیعی در نظر گرفته می شوند که:

·        رشد خوش خیم یا غیر سرطانی وجود داشته باشد.

·        ضخیم شدن آندومتر که هیپرپلازی آندومتر نامیده می شود وجود داشته باشد.

·        سلول های سرطانی مشاهده شوند.

در صورتی که این روش به دلیل تشخیص دلیل خونریزی انجام شده باشد، معمولا مشخص می شود که علت اصلی این مشکل یکی از موارد زیر است:

·        پولیپ ‌ها یا فیبروم ‌ها (توده‌ های کوچک یا بزرگ در رحم)

·        عفونت رحم، مانند اندومتریت

·        سرطان آندومتری

·        مشکل تیروئید

·        عدم تعادل هورمونی

پزشک پس از اینکه نتایج آزمایش فرد را بررسی کرد و علت اصلی مشکل فرد را دریافت، در صورت نیاز فرد به درمان، روش درمانی پیشنهادی خود را توضیح خواهد داد. همچنین ممکن است نتایج فرد، (inconclusive) یا بی نتیجه باشد، به این معنی که نمی توان به صورت قطعی مشخص کرد که آیا فرد سرطان رحم دارد یا نه. در این صورت ممکن است روش های دیگری مانند اتساع و کورتاژ (D&C) مورد نیاز باشد. در طول D&C، پزشک نمونه بزرگتری از بافت را از پوشش داخلی رحم برای آزمایش در آزمایشگاه می ‌تراشد.

بیوپسی آندومتر، یک روش کاملا قطعی نیست. از آنجایی که در این روش نمونه بافتی به صورت تصادفی برداشته می شود، ممکن است بافت سرطانی یا سلول های غیر عادی موجود در رحم، در نمونه برداشته شده موجود نباشد. در این صورت، اگر علائمی که باعث ایجاد درد و ناراحتی می شود از بین نرفت، حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، ممکن است برای دریافت اطلاعات بیشتر نیاز به انجام نوع دیگری از آزمون داشته باشید.

https://www.healthline.com/health/endometrial-biopsy#results

https://www.webmd.com/women/endometriosis/what-is-an-endometrial-biopsy#091e9c5e815f96b0-1-5

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/womb-cancer/getting-diagnosed/tests-diagnose/biopsy