پانکراس یا لوزالمعده، اندامی در ناحیه پشتی شکم است که
مسئول تولید هورمان‌های تنظیم کننده قند خون و آنزیم‌های گوارشی است. سرطان
پانکراس در سلول‌های پانکراس یا لوزالمعده ایجاد می‌شود. رشد غیر طبیعی در سلول‌های لوزالمعده می‌توانند انواع مختلفی از تومورها و سرطان‌های خوش خیم و بدخیم را
ایجاد کنند. شایع‌ترین نوع سرطانی که در لوزالمعده شکل می‌گیرد، در سلول‌های
پوشاننده مجاری ترشح کننده آنزیم گوارشی اتفاق می‌افتد(آدنوکارسینوم مجرای
پانکراس). در ادامه این مقاله بیماری‌های شایع مربوط به پانکراس از جمله سرطان
پانکراس را بررسی خواهیم کرد و علائم و درمان‌های موجود مطرح خواهد شد.
پانکراس حدود 15 سانتی متر طول دارد و در ناحیه عقبی شکم، پشت معده
قرار دارد. انتهای لوزالمعده در سمت راست شکم قرار دارد و از طریق یک لوله کوچک به
نام مجرای پانکراس به دوازدهه (اولین بخش روده کوچک) متصل می‌شود. انتهای
باریک پانکراس که دم نامیده می‌شود تا سمت چپ بدن امتداد دارد.
تفاوت
طحال و پانکراس چیست؟
پانکراس غده بزرگی است که در پشت معده قرار دارد. این غده
آنزیم‌های گوارشی را به داخل دوازدهه روده ترشح می‌کند. این در حالی است که طحال
اندامی است که در شکم قرار دارد و در تولید و حذف سلول‌های خونی نقش دارد و جز
مهمی از سیستم ایمنی محسوب می‌شود.
عفونت
پانکراس چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
پانکراس ممکن است توسط مواد شیمیایی گوارشی که خود تولید می‌کند، ملتهب
شده و آسیب ببیند. این موضوع ممکن است باعث شود پانکراس دچار تورم شود و حتی از
بین برود. اگرچه الکل یا سنگ کیسه صفرا می‌توانند در این امر نقش داشته باشند، اما
اغلب اوقات دلیل مشخصی برای پانکراتیت یا التهاب پانکراس یافت نمی‌شود.
در تومور سلول‌های جزیره‌ای سلول‌های تولید کننده هورمون لوزالمعده
به طور غیر طبیعی تکثیر می‌شوند و یک تومور خوش خیم یا سرطانی ایجاد می‌کنند. این
تومورها مقادیر زیادی هورمون تولید می‌کنند و سپس آنها را در خون آزاد می‌کنند. گاسترینوما،
گلوکاگونوما و انسولینوم‌ها نمونه‌هایی از تومورهای سلول جزیره‌ای هستند.
متخصصین مجرب در مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر وهاب آقایی، در سریع‌ترین زمان ممکن می‌توانند مشکلات ناشی از بیماری‌های مربوط به پانکراس را تشخیص
دهند.
سرطان لوزالمعده در بافت
لوزالمعده دارای انواع مختلفی از سلول‌ها است که هر نوع آن می‌توانند
شکل متفاوتی از تومور را ایجاد کنند. شایع‌ترین نوع
تومور از سلول‌هایی که مجرای پانکراس را پوشانده‌اند به وجود می‌آید. از
آنجایی که افراد در این شرایط معمولا علائم اولیه محدودی دارند یا حتی هیچ علائمی
ندارند، سرطان لورالمعده معمولا در وضعیت‌های بدخیم کشف می‌شود. این سرطان به ندرت
در مراحل اولیه و قابل درمان تشخیص داده می‌شود و معمولا پس از سرایت به سایر
اندام‌ها، علائم آن مشاهده می‌شود.
گزینه‌های درمانی سرطان پانکراس بر اساس میزان پیشرفت سرطان انتخاب می‌شوند. این گزینه‌ها ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این موارد باشند.
علائم و نشانه‌های سرطان لوزالمعده اغلب تا زمانی که بیماری پیشرفته
نشده باشد، ظاهر نمی‌شوند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شکمی که
به پشت کشیده می‌شود
- از دست دادن
اشتها یا کاهش وزن ناخواسته
- زرد شدن پوست
و سفیدی چشم (یرقان)
- روشن بودن رنگ
مدفوع
- ادرار تیره
رنگ
- خارش پوست
- تشخیص دیابت
یا دشوار شدن کنترل دیابت موجود
- لخته شدن خون
- خستگی
در صورتی که علائم بالا را بدون هیچ علت خاصی در خود مشاهده کردید،
بهتر است به پزشک مراجعه کنید. این علائم می‌توانند در شرایط مختلفی ایجاد شوند و
علت‌های مختلفی داشته باشند، در نتیجه پزشک می‌تواند با بررسی شرایط شما علت اصلی
ایجاد این علائم را در شما بررسی کند.
درمان سرطان پانکراس به مرحله پیشرفت سرطان، محل آن و همچنین
به وضعیت کلی سلامت بدن و انتخاب شخصی فرد بستگی دارد. برای اکثر افراد، اولین هدف درمان سرطان پانکراس، از بین
بردن سرطان در صورت امکان است. زمانی که این گزینه ممکن نباشد، تمرکز اصلی بر روی بهبود
کیفیت زندگی، محدود کردن رشد سرطان و جلوگیری از ایجاد آسیب‌های بیشتر است.
راه حل‌های درمانی ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی
درمانی یا ترکیبی از این موارد باشد. زمانی که سرطان لوزالمعده در مراحل پیشرفته
باشد، این راه حل‌ها معمولا فایده ای ندارند و مراقبت‌های تسکینی (تسکین علائم
ناشی از سرطان) الویت اصلی پزشک است تا فرد زندگی راحت‌تری داشته باشد.
منابع:
https://www.webmd.com/digestive-disorders/picture-of-the-pancreas
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatic-cancer/symptoms-causes/syc-20355421
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatic-cancer/diagnosis-treatment/drc-20355427