در دوره بارداری بدلیل ایجاد تغییرات فیزیولوژیک در پستان‌ها تشخیص سرطان پستان سخت تر و دیرتر می‌باشد و در نتیجه معمولا زمانیکه سرطان پیشرفته شده تشخیص داده می‌شود. اما سرعت رشد و تکثیر سلولهای سرطانی در زمان حاملگی بیشتر از حالت عادی نیست.
تاکنون شواهدی مبنی بر تاثیر سرطان پستان بر رشد جنین در شکم مادر دیده نشده است. سرطان از مادر به جنین منتقل نمی‌شود. همچنین ابتلای مادر به سرطان پستان در دوره بارداری احتمال ابتلای آن نوزاد در طی زندگی به سرطان را بالا نمی‌برد. با این حال برای خیلی از افراد این سوال پیش می‌آید که آیا سرطان پستان در زمان بارداری تهاجمی است و سریعتر رشد و گسترش می‌یابد؟ یا خیر؟ با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
اگر در دوران بارداری سرطان پستان شما تشخیص داده شود انتخاب نوع درمان کمی پیچیده خواهد بود، زیرا در حالیکه باید بهترین روش درمان را برگزید، مراقبت از جنین را نیز باید در نظر گرفت نوع زمان بندی درمان نیاز به برنامه ریزی دقیق و هماهنگی میان تیم درمان سرطان و متخصص زایمان دارد.
هدف درمان مداوا یا کنترل سرطان و جلوگیری از انتشار آن اگر قابل معالجه نباشد است. اما آنچه درمان سرطان در دوران بارداری را پیچیده‌تر می‌کند وجود یک جنین در حال رشد است. گاهی در دوره بارداری به منظور تشخیص سرطان پستان ماموگرافی انجام می‌شود.
آیا درمان سرطان پستان در دوران بارداری بی خطر است؟
زن باردار می‌تواند تحت درمان سرطان پستان قرار گیرد هرچند انواع درمان و زمان بندی درمان باید متناسب با زمان بارداری باشد. نکات مهم درمانی در درمان سرطان پستان در دوران بارداری بستگی دارد به:
- اندازه توده
- محل توده
- انتشار و میزان انتشار آن
- زمان بارداری
- سلامت عمومی بیمار
- اولویت شخصی بیمار
جراحی سرطان پستان در دوران بارداری عموماً بی خطر است، و همچنین شیمی درمانی بعد از زایمان برای نوزاد خطری ندارد. اما در دوره بارداری شیمی درمانی و روش‌های دیگر درمان سرطان پستان مانند هورمون درمانی، اشعه درمانی، درمان با رادیو اکتیو و هدف درمانی برای جنین مضر بوده و معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
انتخاب روش درمان زمانی پیچیده‌تر می‌شود که مغایرتی بین بهترین روش درمان برای مادر و حفظ سلامت جنین وجود داشته باشد. برای مثال اگر خانمی در اوایل بارداری مبتلا به سرطان پستان است و بلافاصله به شیمی درمانی نیاز دارد سقط جنین ضروری است.
جراحی سرطان پستان در دوران بارداری
جراحی یا برداشتن توده پستان و غدد لنفاوی اطراف جزئی از درمان است.
روش‌هایی که برای جراحی سرطان پستان وجود دارند:
- برداشتن تمام پستان
- برداشتن فقط توده سرطانی
برداشتن کامل پستان برای زنان باردار بیشتر رایج است. زیرا زنانی که فقط توده سرطانی را برمی‌دارند بعد از عمل جراحی نیاز به رادیوتراپی دارند و توجه به این نکته ضروری است که استفاده از اشعه در دوران بارداری می تواند بر جنین تأثیر بگذارد در نتیجه تا بعد از زایمان قابل انجام نیست اما تأخیر در انجام اشعه درمانی احتمال بازگشت سرطان را به دنبال دارد.
اگر سرطان در دوره سوم بارداری (اواخر بارداری) باشد امکان برداشتن توده وجود دارد زیرا تا زمان اشعه درمانی تأخیر زیادی رخ نمی‌دهد بخصوص اگر شیمی درمانی نیز بعد از جراحی ضروری باشد. اشعه درمانی پس از اتمام شیمی درمانی صورت می‌گیرد.
اما اگر ظهور سرطان در ابتدای بارداری باشد تأخیر درمان با اشعه صلاح نیست و به این منظور برداشتن کل پستان روش بهتری در درمان سرطان پستان است.
بررسی غده لنفاوی به منظور پی بردن به انتشار سرطان
علاوه بر برداشتن تومور پستان لازم است یک یا چند غده لنفی در ناحیه زیر بغل برای بررسی برداشته شوند. یک راه این است که تعدادی غده لنفاوی برای بررسی برداشته شوند، روند دیگر نمونه برداری محافظتی است که بستگی دارد به دوره بارداری و مرحله سرطان. در این روند کمی ردیاب رادیواکتیو یا ماده رنگی برای مشخص کردن جای دقیق غددی که احتمال بیشتری دارد حاوی سلولهای سرطانی باشند، استفاده می‌شود.
این روش (SLNB) به پزشک امکان می‌دهد غدد کمتری را از بدن خارج کند اما باید تأثیرات ردیاب بر جنین را نیز در نظر گرفت. با این توضیح بعضی متخصصان توصیه می‌کنند این روش بعد از اتمام دوران بارداری انجام شود. پس تا بعد از وضع حمل قابل استفاده نیست و تجویز نمی‌شود.
آیا بیهوشی در دوران بارداری بی خطر است؟
جراحی پستان عموماً برای نوزاد کمی خطر دارد اما بدون شک اکثر مواقع بیهوشی در طول بارداری برای نوزاد خطرناک است.
جراح و متخصص بیهوشی و متخصص زایمان به دلیل خطر بالای بیهوشی نیاز دارند با هم مشورت کنند که تصمیم بگیرند بهترین زمان جراحی در طول بارداری چه زمانی است. اگر در طول دوران بارداری انجام شود متخصص زایمان با مشکلاتی برای نوزاد روبرو می‌شود به این جهت گروه تصمیم می‌گیرند کدام داروی بیهوشی و چه تکنیکی برای هر دو (مادر و جنین) بی خطرتر است.
باتوجه به مرحله پیشرفتگی سرطان ممکن است بعد از جراحی درمان‌های بیشتری نیاز باشد. درمان‌های مکمل مانند شیمی درمانی، اشعه درمانی، هورمون درمانی و هدف درمانی بعد از جراحی برای کاهش امکان بازگشت سرطان. در بعضی موارد درمان‌های مکمل تا بعد از زایمان به تأخیر انداخته می‌شوند.
شیمی درمانی
ممکن است برای سرطان‌های در مراحل اولیه بعد از جراحی به عنوان درمان کمکی استفاده شود و یا ممکن است در موارد استثنایی به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد.
در طول سه ماه اول بارداری شیمی درمانی و مصرف ماده شیمیایی انجام نمی‌شود زیرا در این دوران اکثر اندام‌های داخلی جنین در حال شکل گیری هستند و خطر سقط جنین در این دوران بیشتر است.
برای سال‌ها عقیده بر این بود مواد شیمیایی به جنین صدمه می‌زنند بدون در نظر گرفتن اینکه در چه دوره‌ای از بارداری استفاده شوند. اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند نوع خاص مواد شیمیایی در دوره دوم و سوم بارداری (از ماه چهارم به بعد) خطر سقط جنین، نقص مادرزادی نوزاد و یا مشکلات سلامتی بعد از تولد کمتری را ایجاد می‌کنند هر چند امکان زایمان زودتر از موعد را افزایش می‌دهند. اگر سرطان پستان زود تشخیص داده شود و بعد از جراحی نیاز به شیمی درمانی باشد تا دوره دوم بارداری به تعویق خواهد افتاد و اگر در مرحله سوم بارداری باشد شیمی درمانی ممکن است تا بعد از زایمان به تأخیر انداخته شود. در بعضی موارد جنین چند هفته زودتر به دنیا آورده می‌شود این در مواردی است که خانم‌ها سرطان پیشرفته‌تری دارند.
شیمی درمانی معمولاً در طول 35 هفته اول یا دوره اول بارداری و سه هفته اول پس از زایمان استفاده نمی شود چون می تواند به افزایش کمبود سلولهای خونی مادر منجر شود.که این می تواند سبب خونریزی و افزایش احتمال عفونت در دوران زایمان شود. به تعویق انداختن شیمی درمانی به هفته های آخر قبل از زایمان باعث می شود میزان خون مادر به میزان نرمال خون قبل از تولد نوزاد منجر شود.
درمان‌هایی که معمولاً باید بعد از زایمان انجام شوند
بعضی درمان‌ها در سرطان پستان می‌توانند به جنین صدمه بزنند در نتیجه توصیه آنها در دوران بارداری مناسب نیست. اگر این درمان‌ها ضروری باشند قالباً در لیست برنامه‌های درمانی بعد از وضع حمل منظور می‌شوند.
رادیوتراپی
این روش تکمیلی بعد از عمل جراحی و برداشتن منحصراً توده سرطانی انجام می‌شود تا خطر بازگشت سرطان کاهش پیدا کند.
استفاده از دوز بالای اشعه به جنین صدمه می‌زند و در هر دوره از باردای ممکن است سبب سقط جنین شود. برای خانم‌هایی که سرطان‌شان در اواخر بارداری تشخیص داده می‌شود، عمل جراحی برداشتن تومور انجام می‌شود و رادیوتراپی بعد از تولد نوزاد انجام می‌شود.
هورمون درمانی
این روش، روش درمانی مکملی است پس از جراحی در سرطان‌های خاص در خانم‌هایی که گیرنده‌های مثبت هورمون دارند. شناخته شده‌ترین داروی هورمون درمانی که برای سرطان پستان استفاده می‌شوند تاموکسیفن می‌باشد. هورمون درمانی نباید در دوران بارداری انجام شود. زیرا بر جنین تأثیر می‌گذارد و باید تا بعد از وضع حمل به تأخیر انداخته شود.
هدف درمانی
معروف ترین دارویی که HER2 را مورد هدف قرار می‌دهند هرسپتین می‌باشد. که بعد از جراحی تجویز می‌شود.
اکثر پزشکان توصیه می‌کنند خانم‌هایی که به تازگی بچه دار شده‌اند و تحت درمان سرطان پستان هستند باید از شیردهی خودداری کنند.
بعضی مواد شیمیایی، هورمون‌ها و داروهای هدف درمانی ممکن است وارد شیر مادر شده و به نوزاد انتقال یابند. به این دلیل در مدت زمانی که تحت درمان‌های شیمیایی، هورمونی هستند شیردهی توصیه نمی‌شود.
اگر برنامه درمانی عمل جراحی است توقف شیردهی به کاهش جریان خون به پستان کمک می‌کند و باعث کوچک شدن آن می‌شود که این می‌تواند به عمل جراحی راحت‌تر کمک کند. همچنین کاهش دهنده خطر عفونت در پستان است و کمک می‌کند تا از تجمیع شیر در ناحیه نمونه برداری یا جراحی شده جلوگیری شود.
در پایان
ماموگرافی یک روش بسیار دقیق و مناسب برای تشخیص سرطان پستان است و برای تشخیص انواع عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف سینه و پستان استفاده می‌شود. برای کسب نتایج هر چه بهتر از آزمایش ماموگرافی حتماً به توصیه‌های پزشک خود دقت کنید. و به منظور کاهش بروز خطاهای احتمالی در انجام آزمایشات ماموگرافی پیشنهاد می‌شود حتماً از مراکز معتبر با تکنسین‌های آموزش دیده و متبحر و مجهز به تکنولوژی‌های به روز استفاده شود.
انجام آزمایشات لازم دوره‌ای ماموگرافی در کلینیک رادیولوژی دکتر وهاب آقایی در خیابان ولیعصر با استفاده از جدیدترین و به روزترین دستگاه‌ها انجام می‌شود و نتایج در کوتاه‌ترین زمان و با حداکثر دقت به متخصصین مربوطه ارجاع داده می‌شود. مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر وهاب آقایی با در اختیار داشتن آخرین تجهیزات، انواع سونوگرافی‌های رنگی داپلر، سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی و سونوگرافی‌های رکتال و ترنس واژینال را انجام می‌دهد و آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است.جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه اینستاگرام ما مراجعه کنید و یا با ما در تماس باشید.