ماموگرافی با استفاده از روش پرتونگاری جهت تشخیص سرطان پستان
در زنان استفاده میشود. این روش غربالگری برای اکثر زنان به راحتی قابل انجام
است، اما ماموگرافی غربالگری در خانم‌هایی که دارای پروتز پستانی هستند بسیار بحث برانگیز
است و علت آن استفاده از اشعه X در ماموگرافی است. اشعه X که در ماموگرافی
استفاده میشود به خوبی نمی‌تواند از میان
پروتزهای سیلیکونی و یا آب نمکی عبور کند، به همین دلیل بافت پستانی بالا و پایین
پروتز به خوبی نشان داده نمی‌شود.
این بدان معنی است که بخشی از بافتهای پستانی
که توسط پروتز پوشانده شده اند ممکن است در ماموگرافی مشاهده نشوند. بنابراین مهم است که قبل از شروع ماموگرافی به تکنسین
بگویید که ایمپلنت دارید. در واقع از این طریق شما مطمئن خواهید شد که مرکز مورد نظر
قادر به انجام ماموگرافی با پروتز سینه است.
این
مقاله با هدف بررسی بیشتر ماموگرافی پستان‌های دارای پروتز تألیف شده است. اگر می‌خواهید در این باره بیشتر بدانید خواندن مطالب زیر به شما توصیه میشود.
قبل از اینکه بخواهیم درباره ماموگرافی پستان‌های دارای پروتز
صحبت کنیم بهتر است بدانیم که پروتز سینه چیست و انواع آن کدام هستند؟ پروتز سینه
با هدف بازسازی بخش یا قسمتی از سینه زنان طراحی شده است که به دلیل سرطان سینه از
بین رفته‌اند. در ساخت این سینه‌های
مصنوعی از ژل سیلیکونی نرمی استفاده شده تا شکل طبیعی مانند سینه‌ها داشته باشد.
جراح پلاستیک یا پزشک متخصص از طریق عمل پروتز سینه را در محل بافتهای از دست
رفته قرار می‌دهد. جراحی به وسیله بیهوشی عمومی برش و بخیه انجام خواهد شد. این
سینه‌های مصنوعی انواع مختلفی دارند. در زیر به انواع پروتز سینه اشاره شده است:
- Low profile (پروتز سینه با
برآمدگی اندک)
- High profile (پروتز سینه با
برآمدگی زیاد)
- Ultra high profile (پروتز سینه با برآمدگی خیلی زیاد)
- پروتز سینه گرد
- پروتز سینه با آناتومی طبیعی شبیه اشک
پروتز سینه به طور معمول در زیر بغل بافت سینه و ماهیچه‌های
قفسه سینه کاشته میشود. عمل پروتز سینه ممکن است با قرمزی، تورم غیر طبیعی و
احساس سوزش در اطراف پروتز همراه باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم
بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. از
مهمترین عوارض پروتز سینه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
خونریزی: برخی از بیماران پس از جراحی یا حتی دو هفته بعد از آن ممکن
است در اطراف محل قرار گیری پروتز دچار خونریزی داخلی شوند.
عفونت: معمولاً پس از گذشت ۱۴ تا ۲۱ روز از جراحی ممکن است علاوه بر
تورم و قرمزی سینه‌ها ترشح چرکی از جای زخم مشاهده شود.
انقباض کپسولی: اکثر بیماران پس از از پروتز سینه ممکن است دچار انقباض
کپسولی شوند. این عارضه به معنی جمع شدن و کوچک‌تر شدن فیبروز اسکار است که در
نهایت باعث میشود تا پروتز سفت و فشرده شود.
پارگی و چروکیده شدن پروتز، نشت سیلیکون، بی حسی در نوک سینه‌ها و زخم از دیگر عوارض پروتز سینه هستند.
ماموگرافی یک نوع پرتونگاری است که با استفاده از اشعه ایکس با
میزان تابش کم به متخصصان رادیولوژی اجازه می‌دهد تا بافت پستان را به صورت دقیق
مورد بررسی قرار داده و تغییرات آن را ثبت نمایند. این یک روش قابل اطمینان است
باعث میشود تا سرطان در همان مراحل اولیه زمانی که توده
بسیار کوچک است تشخیص داده شود. از این طریق می‌توان روند درمان را سریع‌تر آغاز
نمود. مامو گرافی به روش های مختلفی انجام میشود.
اگر پزشک شما ماموگرافی را به عنوان یک آزمایش معمول برای
بررسی هرگونه سرطان یا تغییرات توصیه می‌کند، به آن ماموگرافی غربالگری می‌گویند.
در این نوع آزمایش، چندین تصویر از سینه توسط دستگاه گرفته خواهد شد. اگر پزشک به
وجود توده یا علائم دیگر سرطان پستان مشکوک شود، ماموگرافی تشخیصی را تجویز می
کند.
ماموگرافی دستگاه مخصوص اشعه ایکس است که در انواع مختلف
دیجیتال وماموگرافی سه بعدی پرتو گرافی را از بافتهای سینه انجام می‌دهد.
ماموگرافی دیجیتال
در این نوع دستگاه دیجیتال تصویر پس از بازتاب اشعه ایکس بر
روی بافتهای بدن پردازش شده و به صورت یک تصویر الکترونیکی در رایانه ثبت میشود
تا پزشک از طریق آنها وضعیت سینه بیمار را مورد بررسی قرار دهد. استفاده از این
روش برای خانم‌های کمتر از پنجاه سال که بافت سینه متراکم دارند توصیه میشود.
DBTیا ماموگرافی سه بعدی
استفاده از این روش غربالگری برای تشخیص ناهنجاری‌های پستان
به صورت دقیق و واضح در مواردی که لازم باشد توسط پزشکان توصیه میشود. در این نوع
ماموگرافی عکس برداری از سینه در زوایای مختلف به صورت سه بعدی انجام می شود از
همین‌رو تصاویر وضوح بیشتری دارند.
ماموگرافی در خانم‌هایی که پروتز
دارند:
برای اینکه بیشترین مقدار از بافتهای پستانی در خانم‌هایی که
دارای پروتز سینه هستند دیده شود، پزشک از هر سینه سه عکس به جای دو عکس می‌گیرد.
البته برای بررسی دقیق و بهتر عکس‌ها باید در یک کلینیک معتبر و پیشرفته مانند
کلینیک تصویربرداری دکتر وهاب آقایی گرفته شوند. هدف از گرفتن عکس‌های اضافه به دست آوردن تصاویر بهتر از بخش
جلویی پستان است. در عکس‌های اضافه پروتز از روی قفسه سینه کنار زده میشود و
پستان بر روی آن به جلو کشیده میشود تا تصاویر با کیفیت‌تری ثبت شود. با اینکه در
هر بار ماموگرافی تصاویر بیشتری از پستانها دارای پروتز تهیه میشود، اما زمان
چکاپ ماموگرافی خانم‌های دارای پروتز سینه مانند دیگر بانوان است.
تشخیص پارگی پروتز اغلب از طریق ماموگرافی قابل تشخیص است اما
به طور کلی نمی‌تواند یک روش مناسب برای این منظور قلمداد شود. در واقع MRI یک روشی مناسب
برای تشخیص قطعی پارگی پروتز است. ماموگرافی به ندرت می‌تواند باعث پارگی پروتز
شود، البته این به مهارت تکنسین و پزشک مربوطه بستگی دارد. مطالعات نشان می‌دهند
که ماموگرافی هنوز موثر ترین روش برای تشخیص سرطان حتی در پستان‌های دارای پروتز
است حتی اگر قسمت‌های زیادی از پستان توسط پروتز پوشانده شده باشند.
ماموگرافی روشی مناسب برای بررسی سلامت پستان‌های دارای پروتز
است. احتمال اینکه فشار ناشی از ماموگرافی
باعث پارگی پروتز شود بسیار کم است، اما در خانم‌هائی که پروتز آنها قبلا پاره شده
بوده و یا دچار نشست شده است، این احتمال وجود
دارد که انجام این روش تشخیصی باعث پخش شدن بیشتر سیلیکون یا آب نمک پروتز به بافت
پستانها شود.
اگر ماموگرافی توسط یک پزشک مجرب در یک مرکز معتبر مانند مرکز رادیولوژی دکتر وهاب آقایی واقع در خیابان ولیعصر انجام شود، احتمال اندکی وجود
دارد کپسول فیبری که معمولا اطراف پروتز ایجاد میشود، پخش شده و باعث تغییر شکل پروتزها شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می‌توانید با کلینیک دکتر وهاب آقایی تماس بگیرید. فقط پس از
انجام ماموگرافی ممکن است، بافت پستانها نرم‌تر احساس شوند. در هر صورت هیچ
تضمینی وجود ندارد که هر دو پستان به یک اندازه تحت تاثیر قرار گیرند.
هنگام کنار زدن پروتز برای انجام ماموگرافی ممکن است فرد دچار
احساس ناخوشایندی شود. البته جای نگرانی نیست، زیرا این احساس موقتی است و درد پس
از مدتی برطرف خواهد شد. البته کارگذاری درست
پروتز و نحوه جراحی نیز به بالا بردن کیفیت تصویره کمک
می‌کنند و نقش مهمی در این زمینه دارند.
منبع:
https://www.cdc.gov/cancer/breast/basic_info/mammograms.htm
https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/mammograms
https://breastcancernow.org/information-support/facing-breast-cancer/living-beyond-breast-cancer/your-body/breast-prosthesis