سالانه بیش از 280 هزار زن در دنیا، مبتلا به سرطان سینه میشوند و در برخی از این افراد بیش از یک بار، وجود این سرطان تشخیص داده میشود.
کلید مبارزه با این بیماری، تشخیص زود هنگام آن است. مطالعات نشان میدهد که
غربالگریهای روتین سرطان سینه میتواند مرگ و میر ناشی از سرطان سینه را تا یک
سوم و در برخی از کارآزماییها 40 تا 50 درصد، کاهش دهد. به عقیده درمانگران، تشخیص
زودهنگام سرطان سینه میتواند زندگی بسیاری از زنان را نجات دهد و از درمانهای
گستردهتر جلوگیری کند.
در ادامه مقاله قصد داریم دو تکنیک رایج در غربالگری سرطان
یعنی سونوگرافی پستان و ماموگرافی را با یکدیگر مقایسه کرده و مزایا و معایب هر
کدام را بررسی کنیم.
مسئولین حوزه بهداشت و درمان، اغلب دستورالعملهای گستردهای برای تشخیص سرطان سینه صادر میکنند، اما با این حال هیچ رویکرد ثابت و یکسانی
برای غربالگری سرطان سینه در همه زنان وجود ندارد. پزشکان هنگام غربالگری و تشخیص
سرطان سینه طیف وسیعی از عوامل و فاکتوهای موثر مانند سابقه خانوادگی و پزشکی فرد
و تراکم بافت سینه را بررسی میکنند و پس از آن در مورد مراحل مورد نیاز برای
غربالگری تصمیم گیری کنند.
معمولا به زنان توصیه میشود پس از 30 سالگی، یک ارزیابی
کلی از میزان احتمال ابتلا به سرطان سینه انجام دهند و تا میزان خطر را اندازه
گیری کرده و یک برنامه منحصر به فرد برای غربالگری، با توجه به شرایط آنها طراحی
شود.
بنابراین، چه در حال انجام غربالگریهای روتین باشید، چه با
درد یا یک توده در ناحیه سینه مواجه شده باشید، پزشکان ترکیبی از تکنیکهای تصویر
برداری را توصیه میکنند تا در صورت وجود سرطان سینه، سریعا بتوانند آن را تشخیص
دهند و درمان را در مراحل اولیه شروع کنند. در نتیجه، سونوگرافی و ماموگرافی هر دو
میتوانند در روند تشخیص و درمان و در نهایت، بهبود فرد کمک کننده باشند.
در تصویربرداری اولتراسوند، از امواج صوتی برای ایجاد تصویری
از داخل بدن استفاده میشود. در طول سونوگرافی پستان، یک تکنسین
تصاویری از بافت پستان تهیه میکند. تکنسین در حین تصویر برداری سونوگرافی، ابزاری
به نام مبدل را روی سینه نگه میدارد تا امواج صوتی که بافت بدن بازتاب میشود،
توسط این ابزار به دستگاه منتقل شده و تبدیل به تصاویر قابل مشاهده شود.
سونوگرافی سینه در غربالگریهای روتین سرطان سینه استفاده
نمیشود. درعوض، اگر نتایج غربالگریهای
ماموگرافی غیرعادی باشد، پزشک ممکن است سونوگرافی سینه را درخواست کند. همچنین،
ممکن است هنگام انجام بیوپسی سینه، از سونوگرافی سینه برای هدایت استفاده شود.
از آنجایی که در سونوگرافی پستان از هیچ اشعه مضری استفاده
نمیشود، معمولا برای افرادی که نیاز به پرهیز از اشعه ایکس یا سایر تصویربرداریهای مبتنی بر اشعه دارند، از جمله زنان باردار، بی خطر است.
در ماموگرافی، با استفاده از اشعه ایکس، از بافت پستان
تصویر برداری میشود. این روش، یکی از رایجترین ابزارهای
تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان سینه است. در برخی
موارد، ماموگرافی به پزشک اجازه میدهد تا سه سال قبل از اینکه تومور قابل لمس
باشد، سرطان سینه را تشخیص دهد.
مزایای ماموگرافی بسته به سن فرد و خطر ابتلا به سرطان سینه،
متفاوت است. زنان با خطر متوسط سرطان سینه،
ممکن است از سن 40 سالگی نیازمند انجام ماموگرافی سالانه باشند. در نهایت، این موضوع
به شرایط هر فرد و توصیههای پزشک او بستگی دارد که پس از بررسی مزایا و خطرات
غربالگری، تعیین کند که چند وقت یکبار معاینه انجام شود. زنانی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه
هستند ممکن است نسبت به زنانی که در معرض خطر متوسط یا پایین هستند، به دفعات
ماموگرافی بیشتری در سال نیاز داشته باشند.
در طول ماموگرافی، پستان باید روی یک صفحه قرار بگیرد. یک
صفحه دیگر نیز در بالای سینه قرار میگیرد تا هنگام تصویر برداری اشعه ایکس، بافت
سینه ثابت شود. تکنسینی که ماموگرافی را انجام میدهد، دو تصویر از هر سینه فرد
تهیه میکند، یکی از جلو و دیگری از پهلو فرد و در نهایت، 4 تصویر تهیه میشود.
نتایج یک غربالگری ماموگرافی میتواند طبیعی باشد، به این
معنی که هیچ توده یا نشانهای از تومور وجود نداشته باشد. این نتایج ممکن است
برخی اوقات غیرطبیعی باشد، به این معنی که رادیولوژیست متوجه یک توده یا بافت غیر
عادی شده است. ماموگرافی غربالگری غیرطبیعی لزوما
به معنای ابتلای یک زن به سرطان سینه نیست. پس از یک
نتیجه غیرطبیعی، گام بعدی اغلب پیگیری با ماموگرافی تشخیصی است، بنابراین تکنسین ممکن
است تصاویر بیشتری بگیرد.
آیا سونوگرافی سینه بهتر از ماموگرافی است؟ اگرچه ممکن است پزشک هر دو را به عنوان پیگیری پس از یک
ماموگرافی غربالگری غیرطبیعی تجویز کند، اما چندین تفاوت قابل توجه در روشها وجود
دارد. برخی از تفاوتهای سونوگرافی پستان و ماموگرافی عبارتنداز:
روش تصویربرداری: در روش اولتراسوند، از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر استفاده
میشود، در حالی که در ماموگرافی از تابش امواج الکترومغناطیسی پر قدرت، یعنی اشعه
ایکس، برای گرفتن تصویر استفاده میشود.
کیفیت تصاویر تولید شده: سونوگرافی و اشعه ایکس، انواع مختلفی از تصاویر را
تولید میکند. به طور کلی، تصاویر اولتراسوند نمیتوانند میکروکلسیفیکاسیونها را ثبت کنند. این
رسوبات ریز کلسیم، اغلب میتوانند از اولین نشانههای سرطان سینه باشند. اما، ماموگرافی میتواند آنها را تشخیص دهد.
دلایل تصویربرداری: ممکن است پزشک برای پیگیری یک ماموگرافی غیرطبیعی،
سونوگرافی یا ماموگرافی تشخیصی را تجویز کند. سونوگرافی سینه کاربردهایی فراتر از یک ابزار پیگیری دارد. در برخی موارد، پزشک نمونه برداری از پستان را انجام میدهد،
در این روش نمونهای از بافت پستان را جمع آوری میکند و آن را از لحاظ وجود
سرطان، آزمایش میکند. پزشک یا مسئول نمونه گیری ممکن است
از تصویربرداری اولتراسوند، برای هدایت سوزن به ناحیه صحیح سینه استفاده کند.
سونوگرافی پستان در حال حاضر از ابزار غربالگری توصیه شده
برای سرطان سینه نیست، زیرا ممکن است بسیاری از علائم اولیه تومور را تشخیص ندهد. برخی
از بیماران ممکن است کاندیدای بهتری برای سونوگرافی در مقایسه با ماموگرافی باشند. زنان باردار معمولا باید از انجام عکسبرداری با اشعه ایکس
اجتناب کنند، مگر اینکه تصویربرداری ضروری باشد. سونوگرافی سینه ممکن است جایگزین مناسبی برای ماموگرافی در
دوران بارداری باشد. همچنین، سونوگرافی سینه گزینه بهتری برای
زنان جوانتر، به ویژه آنهایی که در 20 سالگی هستند، میباشد.
چگونه بفهمیم کدام روش برای فرد مناسبتر است؟ مراقبت و درمان پزشکی که برای یک فرد مناسب است، ممکن است
برای دیگری ایده آل نباشد. پزشک میتواند به شما کمک کند تا
تصمیم بگیرید که آیا ماموگرافی تشخیصی برای شما بهتر است یا سونوگرافی سینه.
عواملی که میتواند در تصمیم گیری برای انتخاب بهترین روش به شما کمک کند، در زیر
آمده است:
- سن: اگر فرد 30 سال سن داشته باشد، ممکن است پزشک به جای ماموگرافی، سونوگرافی
از سینهها را درخواست کند. ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی
معمولا ماموگرافی را برای زنان جوانتر توصیه نمیکنند، مگر اینکه سابقه خانوادگی
قابل توجهی از سرطان سینه وجود داشته باشد یا اگر زنی ملاحظات دیگری داشته باشد که
او را در معرض خطر بالاتری نسبت به ابتلا به این بیماری قرار میدهد.
- وزن: وزن و اندازه سینههای فرد میتواند بر کیفیت تصویربرداری گرفته شده، تاثیر
بگذارد. برای مثال، تشخیص سرطان با
ماموگرافی، در زنانی که بافت سینه متراکمی دارند، دشوار است. به همین دلیل، پزشک ممکن است علاوه بر ماموگرافی، سونوگرافی
نیز درخواست کند. زنانی که سینههای بزرگی دارند یا
چاق هستند، ممکن است تصاویر دقیقی از سونوگرافی سینه دریافت نکنند.
- دلیل تصویربرداری: اگر پزشک فرد در حال انجام بیوپسی است یا میخواهد تشخیص
دهد که آیا فرد کیستی دارد که نیاز به تخلیه داشته باشد، سونوگرافی پستان بهترین
گزینه است.
- عوامل خطر موجود در فرد: اگر فرد نتواند تصویر برداری با اشعه ایکس انجام دهد،
سونوگرافی ممکن است بهترین گزینه باشد.
سخن پایانی
اینکه سونوگرافی پستان بهتر است یا ماموگرافی گزینه مناسبتر برای شما است، بستگی به نیاز شما و توصیههای پزشک دارد. انجام تصویر برداریهای سونوگرافی پستان و ماموگرافی، در
مراکز معتبر میتواند در تشخیص زودهنگام کیفیت زندگی فرد تاثیر بسزایی داشته باشد.
مرکز تصویر برداری دکتر وهاب آقایی، با ارائه بهترین خدمات ماموگرافی و سونوگرافی
پستان، یکی از معتبرترین و شناخته شدهترین مراکز تهران محسوب میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر با این مرکز تماس بگیرید.
منبع:
https://www.cedars-sinai.org/blog/mammograms-ultrasounds-mris-whats-the-difference.html
https://www.healthimages.com/breast-ultrasound-vs-mammography/