با شیوع بیماری همه گیری کووید ۱۹، واکسیناسیون در سراسر جهان
به صورت جدی دنبال می شود. طبق آخرین آمار جهانی حدود ۲۴ درصد جمعیت جهان توانسته
اند دو دوز از واکسن کووید ۱۹ را دریافت کنند. در این میان زنان باردار بسیار
نگران واکسینه شدن هستند. در واقع آنها نمی دانند آیا تزریق واکسن می تواند برای
آنها و نوزادشان ایمنی لازم را به وجود بیاورد یا نه؟ آیا واکسن کووید ۱۹ عوارض
جانبی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت؟ اگر به دنبال پاسخ این سوالات هستید
و می خواهید بدانید واکسیناسیون زنان باردار با توجه به شیوع بیماری کرونا چگونه
است؟ خواندن مقاله زیر به شما توصیه می شود.
قبل از بحث درباره چگونگی واکسیناسیون در دوران کرونا برای
زنان باردار بهتر است در مورد نحوه واکسیناسیون در مادران باردار بیشتر بدانید. برخی از واکسن ها مانند واکسن آنفولانزای
فصلی غیر فعال و واکسن سیاه سرفه در دوران بارداری برای محافظت از سلامت مادر و
نوزاد توصیه می شوند. این واکسن ها به دلیل اینکه حاوی ویروس کشته شده هستند، می
توانند در برابر بیماری های ذکر شده مادر و جنین را محافظت نمایند. در صورت لزوم
تزریق برخی از واکسن ها مانند واکسن کزاز نیزکاملاً بی خطر است. اما واکسن های MMR و تب زرد خطرات
بالقوه ای دارند و شما باید قبل از تصمیم گیری در مورد واکسیناسیون با ماما یا
پزشک خود مشورت کنید. واکسن MMR که برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سرخک
اوریون و سرخجه تجویز می شود به دلیل اینکه حاوی نسخه زنده ویروس می باشد قبل از
تولد نوزاد توصیه نمی شود، زیرا این واکسن ها می توانند باعث ایجاد عفونت در نوزاد
و جنین شوند. با این وجود هیچ مدرک قطعی که نشان دهد واکسن باعث نقص مادرزادی می
شود وجود ندارد. اما در چه مواردی این واکسن ها توسط پزشک تجویز می شوند؟
گاهی اوقات اگر خطر عفونت بیشتر از خطر واکسیناسیون باشد، ممکن
است در برنامه واکسیناسیون زنان باردار از واکسن های حاوی ویروس زنده استفاده شود.
ماما، پزشک عمومی یا داروساز می تواند توصیه های بیشتری در مورد واکسیناسیون در
دوران بارداری به شما ارائه دهد. در زیر به برخی از واکسن های زنده اشاره شده است:
- BCG (واکسیناسیون در
برابر سل)
- MMR (سرخک، اوریون و
سرخجه)
- فلج اطفال
- تیفوئید دهانی
- تب زرد
در زیر به لیست برخی از واکسن هایی که زنان در طی دوران
بارداری مجاز به تزریق آن هستند، اشاره شده است:
واکسن آنفولانزا
در دوران بارداری سیستم ایمنی بدن
(دفاع طبیعی بدن) برای محافظت از مادر و جنین ضعیف می شود. این می تواند به این
معنی باشد که بدن مادران باردار کمتر قادر به
مبارزه با انواع عفونت ها است. با بزرگ شدن جنین این مشکلات جدی تر می شوند، زیرا
هر چه جنین بزرگ تر می شود نفس کشیدن نیز برای مادر سخت تر خواهد شد. این عدم
تنفس صحیح می تواند خطر عفونت هایی مانند ذات الریه را افزایش دهد.
این تغییرات می توانند خطر ابتلا به آنفولانزا را افزایش دهند. زنان باردار بیشتر از زنانی که باردار
نیستند به دلیل آنفولانزا و عوارض آن در بیمارستان بستری می شوند. تزریق واکسن
آنفولانزا به این معنی است که احتمال ابتلای مادر به این بیماری کمتر خواهد
بود. به همین دلیل این واکسن در جدول
واکسیناسیون زنان باردار قرار گرفته است.
واکسن سیاه سرفه
سیاه سرفه یک عفونت بسیار جدی است و نوزادان خردسال بیشتر در
معرض خطر هستند. اکثر نوزادان مبتلا به سیاه سرفه در بیمارستان بستری می شوند.
هنگامی که واکسیناسیون سیاه سرفه در دوران بارداری انجام می شود، بدن آنتی بادی
هایی را برای محافظت در برابر بیماری سیاه سرفه تولید می کند. این آنتی بادی ها به
جنین منتقل می شوند و تا زمانی که نتواند واکسیناسیون سیاه سرفه را در 8 هفتگی
انجام دهد، از او در برابر این بیماری محافظت خواهد شد.
واکسن هپاتیت B
یکی از مهم ترین ویروس هایی که می تواند از بدن مادر به جنین
انتقال پیدا کند، ویروس هپاتیت B
است. اگر مادران باردار به موقع واکسن هپاتیت ب را تزریق کنند، می تواند از
انتقال آن به جنین خود پیشگیری نمایند. البته زنان بارداری که به این ویروس مبتلا
نیستند نیز می توانند این واکسن را برای محافظت خود و جنین دریافت کنند. این واکسن
را می توان قبل و بعد از زایمان دریافت نمود.
واکسن کزاز
هر چه ایمنی مادر بیشتر باشد احتمال بروز کزاز در نوزاد او نیز
کمتر خواهد بود. به همین دلیل برای جلوگیری از این بیماری تزریق واکسن کزاز در دو
مرحله، یکبار در هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری و مرحله دوم در هفته 20 تا 24 بارداری
انجام می شود. البته زنان بارداری که از قبل این واکسن را دریافت کرده باشند، می
توانند فقط یک بار در هفته ۲۸ بارداری تزریق را انجام دهند.
سوالات زیادی در مورد واکسیناسیون مادران باردار در برابر
ویروس کرونا وجود داردکه باعث شده افراد با نگرانی و اضطراب این دوران را پشت سر
بگذارند و به طور دقیق ندانند که آیا می توانند این واکسن را دریافت کنند یا خیر؟
انجمن CDC و انجمن پزشکی مادر و جنین (ACOG)
زنان باردار را یک گروه پر خطر می
دانند که باید در برابر ویروس کرونا اقدامات ایمنی را به طور موثر انجام دهند. تا پیش
از این واکسیناسیون برای زنان باردار انجام نمی شد، اما با توجه به شیوه این
بیماری، کشورهایی مانند امریکا و آلمان اقدام به تزریق این واکسن برای زنان باردار
نموده اند. هر چند که مطالعات و مدارکی که نشان دهنده خطر ساز بودن این واکسن برای
مادران باردار و نوزادان آنها باشد به طور قطعی در دسترس نیست، اما پزشکان بر این
باورند که خطر واکسیناسیون بسیار کمتر از عدم تزریق آن است.
دولت آمریکا اجازه استفاده از واکسن فایزر و مدرنا را برای زنان باردار به صورت اضطراری
صادر نموده است و تاکنون هیچ سند خاصی مبنی بر خطرات آن برای مادران باردار ذکر
نشده است. مدارک و شواهد حاکی از آن است
زنان بارداری که واکسن دریافت نموده اند از ایمنی و تأثیر مثبت آن در بدنشان راضی
بوده اند. از طرفی برخی کارشناسان ادعا می‌کنند که واکسیناسیون زنان باردار نه
تنها به سلامت مادر کمک می‌کند، بلکه جنین را نیز در برابر این بیماری محافظت می
نماید. بر طبق نظر دکتر دنیس جامیسون رئیس بخش زنان و زایمان دانشگاه اموری
واکسیناسیون نه تنها مادر را از ابتلا به بیماری کرونا در امان نگه می دارد بلکه
به محافظت جنین نیز در برابر ویروس کووید19 کمک می کند. البته این را می توان یک
نظریه مثبت دانست که ناشی از تاثیر مثبت واکسن آنفولانزا و کزاز در دوران بارداری
است. در واقع نتایج مثبت این واکسن ها در محافظت مادر و جنین باعث شده تا این نوع
تفکرات خوش بینانه به وجود آیند.
اگر باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، می
توانید واکسن کرونا (COVID-19) را تزریق کنید . اگر شرایط سنی دارید یا
به هر دلیل دیگر واجد شرایط نیستید به مرکز درمانی شهر خود مراجعه کنید تا
واکسیناسیون شما زودتر از موعد مقرر انجام شود. واکسن Pfizer/BioNTech یا Moderna واکسن های ایمنی
برای دوران بارداری هستند. شما با اطمینان می توانید از این واکسن ها استفاده
کنید، زیرا آنها در اکثر کشورها برای زنان باردار تزریق شده و تاکنون هیچگونه مشکل
ایمنی ایجاد نکرده‌اند. البته دسترسی به این واکسن ها در ایران به دلیل تحریم ها
به راحتی امکان پذیر نیست.
هنگامی که واکسنی به شما پیشنهاد می
شود، با پزشک عمومی خود صحبت کنید، تا درباره خطرات و ایمنی آن بیشتر با شما صحبت
کند پس از آن به یک مرکز واکسیناسیون معتبر مراجعه نمایید.
کلام آخر
واکسیناسیون زنان باردار در حال انجام است و آزمایشات بالینی
تا کنون هیچ گونه عوارضی از آن برای مادر و نوزاد نشان نداده است. زنان بارداری که
مبتلا به کووید ۱۹ می شوند، ممکن است در معرض زایمان زودرس قرار بگیرند، بنابراین
واکسیناسیون زنان باردار گزینه امن تری به نظر می‌رسد، از طرفی واکسن های کووید ۱۹
بر خلاف باور عمومی باعث کاهش باروری نخواهند شد.
منابع:
https://www.nhs.uk/pregnancy/keeping-well/vaccinations/
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/the-covid19-vaccine-and-pregnancy-what-you-need-to-know
http://publichealth.lacounty.gov/media/coronavirus