سونوگرافی سه بعدی(Three-dimensional ultrasound) جنین یکی از
انواع سونوگرافیها است که در دوران برای
مادر تجویز می شود. هر کدام از انواع این سونوگرافیها برای اهداف مختلف و در زمان‌های مشخصی انجام می‌شوند. انجام سونوگرافی سه بعدی بارداری زمانی است که از طرف
پزشک متخصص زنان و زایمان مهم و ضروری تلقی اعلام شود. در این مقاله بررسی می‌کنیم
در سونوگرافی سه بعدی حاملگی چه چیزی مشخص میشود و چه تفاوتی با سایر سونوگرافیها دارد.
همان طور که می‌دانید در دوران
بارداری چندین دوره سونوگرافی(Ultrasound) انجام میشود که تعیین جنسیت، کمرنگ‌ترین موضوع مهم
در این سونوگرافیها محسوب میشود. هدف این سونوگرافیها، چک کردن سلامت جنین و
رشد طبیعی آن است. گاهی اوقات در سونوگرافی‌های معمولی مشکلاتی مشاهده میشود که
برای تعیین صحت و سقم آن‌ها، نیاز به انجام سونوگرافی سه بعدی در حاملگی خواهد بود.
البته پیشتر نیز انجام آزمایش غربالگری
در زمان خاص خود، مشکلات جنینی و ناهنجاری‌های احتمالی را با درصدی از خطا، مشخص
خواهد کرد. در چنین موقعیتی نیز سونوگرافی سه بعدی جنین می‌تواند تکمیلی برای درک
و تشخیص بهتر این ناهنجاری‌ها باشد.
با پیشرفت علم و برای تشخیص
انواع بیماری و نارسایی‌های جنینی در دوران بارداری، آزمایش‌ها و سونوگرافی‌های
زیادی انجام میشود. هر کدام از این مراحل ممکن است در موقعیت‌های مختلف توسط پزشک
متخصص زنان و زایمان تجویز شود. در نتیجه انجام تمام آن‌ها برای تمام مادران ضروری
نیست. در ادامه به توضیح مختصری از انواع سونوگرافی های دوران بارداری می پردازیم:
-
سونوگرافی دو بعدی: در این روش امواج صوتی از رحم
مادر تبدیل به تصویر میشود و روی صفحه نمایش دستگاه انتقال پیدا می‌کند. این
تصاویر سیاه و سفید هستند و متحرک نیستند. در این نوع سونوگرافی صدای قلب جنین
قابل شنیدن است.
-
سونوگرافی سه بعدی بارداری: تصاویر بر
گرفته از این نوع سونوگرافی علاوه بر طول و عرض عمق نیز دارند. همچنین نسبت به
سونوگرفای دوبعدی تصاویر از کیفیت بیشتری برخوردارند.
-
سونوگرافی چهاربعدی: در این سونوگرافی حرکات جنین
مانند باز و بسته کردن چشم‌ها و دهان به خوبی و بدون تاخیر قابل مشاهده است.
تصاویر به صورت فیلم هستند و وضوح آن نیز بسیار بالاتر رفته است.
-
سونوگرافی داپلر یا رنگی: سونوگرافی داپلر(Color Doppler Ultrasound) به منظور کسب اطلاعات در زمینه سلول‌های خونی و جریان خون جنین انجام میشود.
-
سونوگرافی NT: سونوگرافی ان تی به همراه
آزمایش خون به منظور تعیین نواقص ژنتیکی، بیماری‌های مادرزادی و سندروم دان انجام
میشود. در این سونوگرافی میزان مایع پشت گردن جنین که نشان دهنده نواقص ژنتیکی
است بررسی میشود.
در سال‌های اخیر، بسیاری از
مادران باردار که مشتاق مشاهده واضح‌تر
جنین در شکم‌شان هستند، از پزشک معالج درخواست
سونوگرافی رنگی و سه بعدی دارند. اما باید در نظر داشت که سونوگرافی سه بعدی جنین
به این منظور تجویز نمیشود. در مواردی که پزشک متخصص زنان و زایمان به مورد
مشکوکی در آزمایشات و سونوگرافی‌های قبلی برخورد کند، احتیاج به انجام آزمایشات و
اقداماتی دارد تا شک خود را برطرف کند و با قطعیت بیشتری مشکل به وجود آمده را
اعلام کند.
در گذشته و قبل از روی کار آمدن
سونوگرافی، از آمنیوسنتر یا همان آزمایش مایع موجود در کیسه آب استفاده میشود.
امکان آسیب دیدن جنین در این روش بسیار زیاد بود و در بعضی موارد باعث سقط جنین می‌شد. امروزه پزشکان با انجام سونوگرافی سه بعدی جنین، نتایج دقیق‌تری نسبت به روش‌های گذشته کسب می‌کنند. علاوه بر این، انجام سونوگرافی ها خطرات احتمالی گذشته را
نیز ندارد.
مسائلی که در سونوگرافی سه بعدی
جنین تشخیص داده میشود به شرح زیر است:
- بررسی دقیق اندام‌های بیرونی و درونی
- نمایان شدن اختلالات ژنتیکی جنین
- اختلالات آناتومیک جنین و نمایان شدن
نواقص در بافت‌های بدن جنین
- مشخص شدن نقص‌های نخاع جنین و ستون
فقرات
- احتمال وجود فلج مغزی و اختلالات شبکه
اعصاب
- تعیین جنسیت دقیق تر جنین
گاهی اوقات بند ناف به شکلی
قرار می‌گیرد که همچنان رویت اندام‌های جنین و بافت‌های بدن آن میسر نمیشود. اما
با وجود چنین شرایطی نیز معمولا نتایج به دست آمده از سونوگرافی سه بعدی جنین دقت
بالایی دارد. پس از بررسی نتایج توسط پزشک متخصص زنان و زایمان، تصمیم گیری در
خصوص ادامه بارداری یا قطع آن را صورت می‌پذیرد. البته توصیه میشود تا جایی که
امکان دارد، به دلیل خطرات احتمالی که امواج صوتی در سونوگرافی سه بعدی بارداری بر
روی جنین می‌گذارند، از انجام آن بدون دلیل و تجویز پزشک خودداری کنید.
در انجام سونوگرافی سه بعدی
بارداری مباحث زیادی مثل زمان انجام آن، متخصص انجام سونوگرافی، مرکز که در آن
سونوگرافی انجام میشود، و نتیجه آن حائز اهمیت می‌باشد. در ادامه به شرح مختصری
از آن‌ها می‌پردازیم:
بهترین
زمان انجام سونوگرافی سه
بعدی
زمان انجام سونوگرافی سه بعدی جنین از هفته 18
بارداری تا هفته 22 بارداری است. این دوره، زمان طلایی برای تشخیص بسیار دقیق در
خصوص ناهنجاری‌های جنینی است. همچنین به دلیل اینکه پس از هفته 22 اندازه سر و
گردن جنین تغییر می‌کند و تا حدی بزرگ میشود، سایر اندام‌هایش قابل مشاهده دقیق
نیست.
چگونگی
انجام سونوگرافی
هنگام انجام سونوگرافی سه بعدی بارداری، بر
خلاف سونوگرافی دو بعدی، لازم نیست مثانه پر از آب باشد. همچنین به مادران توصیه
میشود نیم ساعت قبل از انجام سونوگرافی سه بعدی جنین، آب میوه یا خوراکی‌های
شیرین میل کنند. با این کار حرکات جنین بیشتر شده و نتایج سونوگرافی دقیقتر میشود.
متخصصین
تصویر برداری و سونوگرافی
متخصصینی که به انجام سونوگرافی
و تصویربرداری مشغول هستند نیز مساله ضروری و حائز اهمیتی است. بسیار مهم است که
فردی که در مراکز تصویر برداری به فعالیت مشغول است دارای دقت لازم و دانش کافی در
انجام این کار باشد. نداشتن دانش کافی متخصص انجام سونوگرافی باعث میشود امواج
دستگاه بر یک نقطه از اندام جمع شود. این کار باعث آسیب‌های جدی به اندام جنین در
اثر حرارت بالا میشود. نداشتن هر کدام از این مهارت‌ها، در کنار دستگاه‌های قدیمی
باعث میشود نتیجه دقیقی از سونوگرافی سه بعدی در بارداری داده نشود.
نتیجه
سونوگرافی سه بعدی
باید
به این نکته توجه شود که افراد غیرمتخصص نمی‌توانند نتیجه یک سونوگرافی را به
درستی تفسیر کنند و نتیجه قطعی بدهند. بنابر این نتیجه سونوگرافی هرچه که باشد لازم
است توسط پزشک متخصص زنان و زایمان تفسیر شود.
با مراجعه به معتبرترین مرکز سونوگرافی تهران می‌توانید بهترین نتایج را از سونوگرافی به دست بیاورید.
نتایج به دست آمده از این مرکز با دقت بالایی تهیه شده‌اند تا در تشخیص هرچه بهتر
بیماری به پزشکان کمک کند. مرکزسونوگرافی دکتر وهاب آقایی با بیش
از 40 سال سابقه در زمینه روش‌های تشخیصی تصویربرداری از جمله سونوگرافی،
ماموگرافی و رادیولوژی، خدمات تراز اول را با جدیدترین تجهیزات
تصویربرداری ارائه می‌دهد برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید