سن استخوانی شما چقدر است؟

سن استخوانی یک روش است که با استفاده از رادیوگرافی استخوان‌های مچ دست انجام می شود و پزشک با مشاهده عکس مچ دست می‌فهمد که آیا رشد استخوان‌ها در فرد باز است و هنوز جای رشد دارد یا خیر و عبارت سن استخوانی به معنای میزان رشد استخوان‌های یک کودک است. که می‌ تواند برای برخی کودکان بیشتر و برای برخی کمتر از سن واقعی باشد و کمتر یا بیشتر بودن آن لزوماً به معنای بیماری نیست گرچه تفاوت بیشتر از یک الی دو سال میان این دو عدد می‌تواند نتیجه اخلال در فرایند رشد باشد و نیازمند پیگیری‌ و درمان، پیش از بسته شدن صفحه‌های استخوانی می باشد.

سن استخوانی کم نشانه چیست؟

سن استخوانی کم می تواند نشانه ای برای وجود اختلال در کار غده تیروئید، اختلال در ترشح برخی هورمون های بدن یا کمبود برخی مواد مورد نیاز برای بدن باشد که به دنبال آن بیماری های زیادی از جمله عدم رشد کافی استخوان ها، بیماری های تیروئید و غیره بوجود خواهد آمد.

اگر سن استخوانی کمتر از سن واقعی باشد که این مسئله به خصوص در کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد، رشد قدی آنها به اندازه کافی نخواهد بود و در صورتیکه این عارضه به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، امکان اصلاح ان در بزرگسالی بسیار مشکل تر است.

معمولا در کودکانی که سن استخوانی آنها نسبت به سن تقویمی تاخیر دارد، باید سابقه خانوادگی و ژنتیکی بررسی شود تا علت اصل این عارضه تشخیص داده شده  ونسبت به درمان آن اقدام شود. در اکثر مواقع با تغییر در میزان هورمون رشد می توان با یک یا دو سال تاخیر در  رشد قد کودکان یا نوجوانان جهش ایجاد کرد تا به رشد قدی طبیعی خود برسند.

چرا باید سن استخوانی خود را بدانید؟

پزشکان مجرب با استفاده از سن استخوانی می توانند بیماری های هورمونی و ژنتیکی را تشخیص داده و نیز برای تشخیص برخی مشکلات و اختلالات در رشد کودکان از آن استفاده کنند. از روش های مختلفی برای تعیین سن استخوانی و تعیین میزان رشد استخوان ها در افراد استفاده می شود که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.

سن استخوانی چگونه تعیین می شود؟

این کار معمولاً با گرفتن یک تصویر با اشعه ایکس از مچ، کف و انگشتان دست چپ انجام می ‌شود. این مدل یک روش بی ‌خطر و بی‌ درد است که از مقدار کمی از اشعه استفاده می‌کند.

استخوان ‌ها در تصویر اشعه ایکس حاصله، با تصاویر پرتو ایکس در یک نمونه استاندارد استخوان که براساس داده‌های تعداد زیادی از بچه‌های دیگر از همان جنسیت و سن به دست آمده‌اند، مقایسه می‌شوند و بدینسان سن استخوانی با مقیاس سال اندازه گیری و تعیین می‌شود.

صفحات رشدی شامل چیست و چه ویژگی هایی دارند؟

استخوان‌های مختلف اندام کودک مانند انگشتان و مچ دست، از هر دو سو حاوی مناطق رشدی موسوم به “صفحات رشد” هستند. این صفحات شامل سلول‌های خاصی می ‌باشند که در رشد طولی استخوان دخیل هستند. صفحات رشد به راحتی در یک نمونه اشعه ایکس متمایز و قابل تشخیص هستند، زیرا نرم‌تر بوده و حاوی مواد معدنی کمتری هستند و این باعث می ‌شود که آنها در یک تصویر اشعه ایکس نسبت به بقیه استخوان‌ها تیره ‌تر به نظر برسند.

 برخی از روش های تعیین سن استخوانی

برای تعیین سن استخوانی از روش های زیر استفاده می شود:

1- استفاده از اطلس سن استخوانی

برای تعیین سن استخوانی معمولا از روش استفاده از رادیوگرافی مرجع موجود در اطلس استفاده می شود که استفاده از این روش ساده ترین و در دسترس ترین روش برای تعیین سن استخوانی است که معمولا برای تعیین سن استخوانی بزرگسالان و هم کودکان مناسب است و برای کودکان درجاتی از عدم تطابق با رادیوگرافی مرجع را نشان می دهد و شامل دو روش زیر است.

الف -روش تانر وایت هاوس

این روش که اساس آن تکامل 20 منطقه خاص در استخوان های واضح مچ و کف دست است برای تعیین سن استخوانی گروه های سنی مختلف از جمله کودکان مورد استفاده قرار می گیرد که در آن برای هر مرحله از تکامل هر استخوان یک نمره عددی تعریف می شود و سپس پزشک مربوطه از جمع این نمره ها سن استخوانی را به دست می آورد. لازم به ذکر است که این روش پیچیده تر و وقت گیر تر است اما  دقت و تکرار پذیری بسیاری نسبت به روش گرئولیچ پایر دارد.

ب- روش گرئولیچ پایر

 در این روش گرئولیچ پایر در سال 2005 یک اطلس دیژیتال ارائه داد که در آن تصاویر مصنوعی اختصاصی برای استاندارد های سنی و جنسی از جمله آنالیز سایز، شکل، مرفولوژی و نیز دانسیته های مراکز استخوان سازی در رادیوگرافی های دست کودک نشان داده می شود این روش نیز تصاویر دقیقی را ارائه می دهد.

2- روش اتوماتیک

حدود سه دهه است که تلاش می شود سن استخوانی با روش اتوماتیک تعیین شود تا سگمان های مهم استخوان باید از تصویر دیژیتال جدا می شود و مناطق مورد نظر باید به وسیله سیستم کامپیوتر با الطس های گرئولیچ یا تایر وایت هاوس مقایسه شده و نهایتا سن استخوانی تعیین گردد.

جدول استاندارد سن استخوانی