کیست گانگلیون چیست؟ علت و درمان‌های آن + تصویر

اندازه و شکل کیست گانگلیون چگونه است؟

کیست‌های گانگلیونی کوچک می‌توانند به اندازه نخود باشند، در حالی که کیست‌های بزرگتر می‌توانند حدود یک اینچ (2.5 سانتی متر) قطر داشته باشند. این کیست‌ها در صورتی که روی عصب مجاور فشار بیاورند، می‌توانند دردناک باشند. همچنین، به دلیل محل ایجاد این کیست‌ها بر روی مفاصل، ممکن است گاهی اوقات در حرکت مفاصل اختلال ایجاد شود.

آیا کیست گانگلیون نیاز به جراحی دارد؟

در صورتی که کیست گانگلیون باعث ایجاد مشکلات و عوارض خاصی شود، ممکن است پزشک توصیه کند که کیست با سوزن تخلیه شود. برداشتن کیست با جراحی نیز یکی از گزینه‌های درمان آن است؛ اما اگر درد یا علائم خاصی ندارید، مداخله درمانی ضروری نمی‌باشد. لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد، کیست‌ها خود به خود از بین می‌روند.

علائم کیست گانگلیون چیست؟

توده های مرتبط با کیست گانگلیون را می توان با موارد زیر تشخیص داد:

•      محل: کیست های گانگلیونی اغلب در امتداد تاندون ها یا مفاصل دست به خصوص مچ دست ایجاد می شوند. مچ پا و سایر مفاصل بدن نیز جز محل هایی است که این کیست ها به وفور مشاهده می شوند.
•       شکل و اندازه: کیست های گانگلیونی گرد یا بیضی شکل هستند و معمولا کمتر از یک اینچ (2.5 سانتی متر) قطر دارند. بعضی از این کیست ها به قدری کوچک هستند که نمی توان وجود آن را حس کرد. اندازه کیست می تواند متغیر باشد و اغلب با حرکت دادن مفصل، اندازه آن بزرگتر می شود.
•      درد: کیست های گانگلیون معمولا بدون درد هستند، اما اگر کیست به عصب فشار بیاورد، حتی اگر کیست خیلی کوچک باشد و یک توده قابل توجه نباشد، می تواند باعث درد، گزگز، بی حسی یا ضعف عضلانی در آن ناحیه شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر توده یا درد قابل توجهی در مچ دست، دست، مچ پا یا پای خود احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند پس از معاینه، تشخیص دهد که آیا مداخله درمانی نیاز دارید یا خیر.

علت ایجاد کیست گانگلیون چیست؟

علت دقیق ایجاد این کیست هنوز به درستی مشخص نشده است. این کیست در محل یک مفصل با پوشش تاندونی رشد می کند و شبیه به یک بادکنک آبی بر روی یک ساقه است. به نظر می رسد این کیست زمانی ایجاد می شود که بافتی که مفصل یا تاندون را احاطه کرده، از جای خود بیرون بزند. مایع موجود در داخل کیست لزج و غلیظ است و شبیه به مایعی است که در مفاصل یا اطراف تاندون ها وجود دارد.

چه کسانی بیش تر در معرض ابتلا به کیست گانگلیون هستند؟

عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به کیست گانگلیونی را افزایش دهند عبارتند از:

•         جنس و سن افراد: کیست گانگلیون می تواند در هر فردی ایجاد شود، اما بیشتر در زنان بین 20 تا 40 سال رخ می دهد.
•       مبتلا بودن به آتروز: افرادی که آرتریت ساییدگی در مفاصل انگشتان خود در نزدیکی ناخن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کیست های گانگلیونی در نزدیکی این مفاصل هستند.
•         آسیب مفصل یا تاندون: مفاصل یا تاندون هایی که در گذشته آسیب دیده اند بیشتر در معرض ابتلا به کیست های گانگلیونی هستند.

تشخیص کیست گانگلیون

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است به کیست فشار وارد کند تا میزان حساسیت یا درد را بررسی کند. همچنین با تاباندن نور به کیست، پزشک می تواند جامد یا پر از مایع بودن کیست را تشخیص دهد.

پزشک شما هم چنین ممکن است آزمایش ‌های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) را درخواست کند تا وجود یا عدم وجود سایر بیماری ‌ها، مانند آرتریت یا تومور را بررسی کند.آزمایش های تشخیصی مانند  MRI و سونوگرافی، می توانند کیست های پنهان (مخفی) را نشان دهند.

تشخیص کیست گانگلیونی ممکن است با آسپیراسیون تایید شود. آسپیراسیون فرآیندی است که در آن پزشک از یک سوزن و سرنگ برای بیرون کشیدن مایع موجود در کیست استفاده می کند. مایع حاصل از کیست گانگلیون، غلیظ و شفاف یا نیمه شفاف خواهد بود.

روش‌های درمان کیست گانگلیون

کیست های گانگلیون اغلب بدون درد هستند و نیازی به درمان ندارند. همچنین پزشک ممکن است رویکرد مراقبتی و نظارت را پیشنهاد کند تا میزان پیشرفت کیست و بزرگ شدن آن را در طی چند ماه مشاهده کند و در صورت عود کردن علائم، اقدامات لازم درمانی را انجام دهد. در صورتی که کیست باعث درد یا اختلال در حرکت مفصل شود، پزشک ممکن است گزینه های درمانی زیر را توصیه کند:

حرکت ندادن محل ایجاد کیست

از آنجا که فعالیت می تواند باعث بزرگتر شدن کیست گانگلیون شود، ممکن است به بی حرکت کردن موقت ناحیه با بریس یا آتل به جلوگیری از بزرگ شدن کیست، کمک کند. با کوچک شدن کیست، ممکن است فشار روی اعصاب شما کمتر شود و درد را تسکین دهد. نکته قابل توجه این است که آتل یا بریس در طولانی مدت می تواند باعث ضعیف شدن عضلات مجاور شود، پس از استفاده طولانی مدت از آتل و بریس خودداری کنید.

تخلیه یا آسپیره کردن کیست

در این روش، پزشک از یک سوزن برای تخلیه مایع کیست استفاده می کند. در این روش، کیست ممکن است مجددا عود کند.

عمل جراحی

در صورتی که روش‌های دیگر جواب نداده باشند، عمل جراحی را می توان به عنوان آخرین گزینه درمانی مطرح کرد. در طی این روش، پزشک کیست و ساقه ای را که آن را به مفصل یا تاندون متصل می کند، خارج می کند. به ندرت، جراحی می تواند به اعصاب، رگ های خونی یا تاندون های اطراف آسیب برساند. کیست گانگلیون ممکن است حتی پس از جراحی نیز مجددا عود کند.

به احتمال زیاد بعد از جراحی، مفصل شما به مدت ۷ تا ۱۰ روز آتل می ‌شود. آتل باعث می شود مفصل حرکت نکند و احتمال بازگشت کیست کمتر شده و مفصل سریع تر بهبود می یابد. همچنین، پس از جراحی باید تحت نظر پزشک باشید تا پزشک روند بهبود مفصل را بررسی کند. ممکن است پس از جراحی نیاز به چند جلسه فیزیوتراپی یا کار درمانی داشته باشید که بسته به نیاز شخصی می تواند انجام شود.

شیوه زندگی و درمان های خانگی

برای تسکین درد، مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را می توانید استفاده کنید. در برخی موارد، تعویض کفش ‌ها یا نحوه بستن بند کفش ها می‌تواند درد مرتبط با کیست ‌های گانگلیونی روی مچ پا یا مفاصل پا را کاهش دهد.

کارهایی که نباید انجام داد

یک درمان خانگی قدیمی برای کیست گانگلیون شامل "کوبیدن" کیست با یک جسم سنگین بود. این کار راه حل خوبی نیست زیرا ضربه نه تنها به بهبود کیست کمک نمیکند، بلکه می تواند به ساختارهای اطراف دست یا پای شما آسیب برساند. همچنین تخلیه کیست در خانه می تواند بسیار خطرناک باشد. این روش به ندرت موثر است و اغلب اوقات باعث عفونت کیست می شود. بهتر است تخلیه کردن کیست را به پزشک بسپارید تا با وسیله های استریل و در محیط بهداشتی این کار را انجام دهد.