تیروئید
سایت دکتر وهاب آقائی
۱۳۹۷/۰۳/۱۲
غده تیروئید پروانهای شکل بوده و در ناحیه قدامی گردن و بالای جناق قرار گرفته است. این غده روی نای قرار دارد و از پشت روی مری قرار گرفته است.
غده تیروئید
غده تیروئید پروانه ای شکل بوده و در ناحیه قدامی گردن و بالای جناق قرار گرفته است. این غده روی نای قرار داردو از پشت روی مری قرار گرفته است .کار غده تیروئید تنظیم سوخت و ساز بدن و رشد انسان است به علاوه در تنظیم آب و الکترولیت های بدن تاثیر می گذارد و به طور کلی با عملکرد تمامی سیستم ها به خصوص مغز، اعصاب و قلب رابطه مستقیم دارد.
غده تیروئید جزء بزرگترین غدد درون ریز می باشد . این غده از دو لوب تشکیل شده است. وزن آن حدود بیست و پنج گرم بوده و اندازه آن در خانمها بزرگتر می باشد، البته اندازه آن در دوران قاعدگی و حاملگی افزایش مییابد. تیروئید در قسمت مرکزی دارای ایسموس (تنگه) بوده که سبب اتصال دو لوب تیروئیدی به یکدیگر میگردد. ممکن است گاهی لوب سومی هم به شکل هرمی از ایستموس یا دو لوب اصلی دیگر بیرون بزند.
مهمترین نقش هورمونهای تیروئید افزایش میزان سوخت و ساز پایه و تنظیم سرعت مصرف انرژی توسط بدن می باشد. این هورمونها سوخت و ساز قندها و چربیها را افزایش داده و نیز باعث تحریک ساختن پروتئین نیز میشوند؛ بنابراین هورمونهای تیروئید برای رشد طبیعی ضروری می باشند.هورمون های مهم تیروئید عبارتند از تری یدو تیرونین (T3 ) و تیروکسین (T4 ) که این هورمون ها باعث کنترل رشد و میزان فعالیت اندام های بدن می شوند.
میزان هورمون سازی غده تیروئید توسط غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز کنترل می شود.
لازم ذکر است که غده تیروئید هورمون کلسی تونین را نیز می سازد که غلظت خونی کلسیم را کنترل می کند. کلسی تونین موجب افزایش رسوب کلسیم در بافت استخوانی میگردد.
بیماری های شایع غده تیروئید
هایپرتیروئیدیسم : زمانی که غده تیروئید بیشتر از نیاز بدن هورمون ترشح می کند(تیروئید پرکار)
هیپوتیروئیدیسم : زمانی که غده تیروئید به میزان کافی هورمون ترشح نمی کند (تیروئید کم کار)
گواتر : بزرگ شدن غده تیروئید
تیروئیدیت : تورم و ملتهب شدن غده تیروئید
یوتیروئید: علی رغم غیر طبیعی بودن ظاهر تیروئید در سونوگرافی و ایزوتوپ اسکن ، در آزمایشات هورمونی و خونی عملکردی طبیعی از خود نشان می دهند.
از روشهای آسان و بدون ضرر و نسبتا ارزان جهت پیگیری و تصمیم گیری در خصوص ندول (توده) های تیروئید سونوگرافی می باشد. خصوصیات سونوگرافیک گره از جمله کاهش اکوژنیسیته در مقایسه با نسوج اطراف، منفرد بودن گره، نا منظم بودن حدود گره و وجود کلسیفیکاسیون های ریز متعدد احتمال بدخیمی را بیشتر
می کند. از طرف دیگر سونوگرافی تیروئید به روش داپلر میزان خون رسانی گره را نشان می دهد که هر چه گره پر عروق تر باشد، احتمال بدخیمی بیشتر خواهد بود.
ازآنجا که سونوگرافی تیروئید آسان است و درآن از اشعهی یونیزان (به خلاف تصویرسازی طب هستهیی) استفاده نمیشود، استفاده از آن روبه افزایش است و بهاینوسیله ندولهای تیروئید بیشتری تشخیص داده میشود.
چرا باید برای انجام ماموگرافی و گرافی دندان از شیلد تیروئید استفاده شود؟
نزدیکترین و حساسترین اندام که در حین انجام ماموگرافی و یا رادیوگرافی از دندان در معرض اشعه X قرار دارد غده تیروئید میباشد.
بنابراین هنگام مراجعه و انجام آزمایشات مربوطه از کارشناس یا پزشک مربوطه بخواهید که از شیلد تیروئید یا گردنبند سربی برای محافظت از غده تیروئید شما استفاده کند.